Chiến sự Ukraine khiến Fed ‘chùn tay’ tăng lãi suất

“Nhiều thành viên Fed lưu ý rằng… họ muốn tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm tại cuộc họp”, theo biên bản cuộc họp tháng 3 của Fed công bố ngày 6/4. “Do những bất ổn ngắn hạn gia tăng liên quan chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, họ quyết định mức tăng 25 điểm cơ bản là phù hợp hơn”.

Nga ngày 24/2 bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine, vài ngày sau khi các nhà lập chính sách Fed ám chỉ sẵn sàng nâng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm tại cuộc họp ngày 15 – 16/3.

Khi điều trần trước quốc hội Mỹ một tuần sau đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell gọi tình hình chiến sự Ukraine là “yếu tố thay đổi cuộc chơi” và cho biết ông sẽ ủng hộ tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm, phần nào tiết lộ sớm quyết định của Fed và đưa ra sự ổn định chính sách nhất định trong bối cảnh thị trường còn bấp bênh.

Biên bản cuộc họp cho thấy quan điểm tăng lãi suất ít hơn của Powell được nhiều đồng nghiệp đón nhận – và trên thực tế họ đã quyết định nâng lãi suất từ 0 – 0,25% lên 0,25 – 0,5%, ám chỉ tiếp tục tăng lãi suất trong năm nay và năm 2023.

Nhân viên môi giới tại sàn giao dịch chứng khoán New York làm việc khi Chủ tịch Fed Jerome Powell đang phát biểu trên màn hình hôm 16/3. Ảnh: Reuters.

Thống đốc Fed St. Louis James Bullard có quan điểm khác, muốn tăng lãi suất mạnh tay hơn bởi lạm phát hiện cao gấp hơn 3 lần mục tiêu 2% của Fed.

“Có vẻ họ hoãn tăng lãi suất 50 điểm cơ bản bởi cuộc xung đột Nga – Ukraine và đó cũng là điều hợp lý”, Alan Lancz, chủ tịch Alan B. Lancz & Associates, Toledo, bang Ohio, nói.

Lo ngại chính của Fed lần này là khó xác định ảnh hưởng đến kinh tế Mỹ từ cuộc xung đột Nga – Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây lên Moscow – đang đẩy giá năng lượng và thực phẩm tăng mạnh. 

Từ sau cuộc họp tháng 3 và cuộc xung đột Nga – Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc, nhiều quan chức Fed, bao gồm cả Powell, lưu ý rằng rủi ro chính hiện là áp lực lạm phát gia tăng, củng cố quan điểm tăng lãi suất hơn nữa.

Bằng việc hé lộ mức tăng 0,5 điểm phần trăm đã được thực hiện nếu không phải vì cuộc xung đột ở Ukraine, giới lập chính sách Fed đang báo trước cho thị trường tài chính điều sắp xảy ra, theo Joseph Lavorgna, kinh tế gia trưởng về Mỹ tại Natixis.

“Họ nhắc đến điều đó để thị trường chuẩn bị sẵn sàng đón mức tăng 50 điểm cơ bản”.

Thông điệp trên dường như đã được thị trường đoán trước, ngay cả khi biên bản họp chưa công bố. Thị trường hiện cho rằng mức tăng 0,5 điểm phần trăm đang chờ phía trước, và có thể không chỉ tăng một lần trong tháng 5, mà còn cả tháng 6 và 7. 3 lần tăng 0,5 điểm phần trăm sẽ là đợt tăng lãi suất mạnh tay nhất của Fed kể từ đầu những năm 1980.

“Nhiều bên trên thị trường lưu ý rằng một hoặc nhiều lần tăng 0,5 điểm phần trăm là phù hợp tại các cuộc họp sắp tới, đặc biệt là khi áp lực lạm phát vẫn gia tăng”, biên bản viết. 

Lần gần nhất Fed tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm là năm 1995.