Cách xử trí các phản ứng sau tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ 5 - 11 tuổi

Trẻ nào cần chú ý khi tiêm vaccine COVID-19?

Chia sẻ trên báo Sức khỏe và Đời sống, TS.BS Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai cho rằng, việc tiêm vaccine COVID-19 là vô cùng cần thiết để phòng bệnh cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi.

Đặc biệt, những trẻ đã khỏi COVID-19, trẻ có tiền sử bệnh tật, dị ứng, bệnh mạn tính... cũng nên được tiêm phòng như người lớn và trẻ lớn, tuy nhiên cần chú ý thận trọng.

- Những trẻ có bệnh lý mạn tính nên được tiêm, song một số trẻ đang có bệnh cấp tính hoặc đợt cấp của bệnh mạn tính đang phải điều trị thì nên trì hoãn tiêm sau và cần tư vấn của nhân viên y tế để được tiến hành tiêm ngay khi có thể.

Những trẻ này khi tiến hành tiêm và sau tiêm nên được theo dõi sát sao tại cơ sở y tế. Phụ huynh cũng cần theo dõi sát sao trẻ trong những ngày đầu sau tiêm, khi có bất kỳ dấu hiệu gì bất thường hoặc biểu hiện bệnh cũ nặng lên cần đến bệnh viện khám và đánh giá ngay.

- Ở những trẻ có tiền sử dị ứng thì cần được tư vấn, đánh giá của nhân viên y tế, đặc biệt là các bác sĩ Nhi khoa để có hướng dẫn cụ thể, đảm bảo quyền lợi được tiêm phòng cho các cháu.

- Những trẻ đã khỏi COVID-19 vẫn nên được tiến hành tiêm chủng, tuy nhiên thời điểm phụ thuộc vào từng cháu cụ thể. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, sau 03 tháng nhiễm COVID-19, trẻ nên được tiêm phòng. Tuy nhiên tùy tình trạng sức khỏe, yếu tố nguy cơ của trẻ có thể tiến hành sớm hơn, cần phải được tư vấn cụ thể của các nhân viên y tế trong những trường hợp cụ thể.

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ trước và sau khi tiêm

Phụ huynh nên cho trẻ ăn, uống đầy đủ trước và sau khi tiêm. Tuyệt đối không để trẻ tiêm vaccine trong tình trạng đói hay quá no. Cùng với đó, không nên cho trẻ uống những loại nước có ga, cồn, chất kích thích, caffein như nước ngọt, nước tăng lực... trước và sau ngày tiêm chủng vì những chất này có thể gây tim đập nhanh, ảnh hưởng tới sức khỏe của bé.

Bổ sung nước là bước quan trọng không thể bỏ qua. ThS.BS Nguyễn Hiền Minh - Phó trưởng đơn vị tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM chia sẻ, "cho trẻ uống đủ nước, nhất là trong thời tiết nắng nóng hiện nay khiến trẻ dễ đổ mồ hôi, mau mệt trong khi chờ đến lượt được tiêm vaccine COVID-19. Có thể cho trẻ uống viên sủi hoặc siro chứa các loại vitamin mà trẻ đang thường sử dụng vào buổi sáng ngày đi tiêm vaccine; không tự ý ngừng các loại thuốc uống điều trị bệnh mãn tính mà trẻ đang uống theo toa bác sĩ."

Hiện nay chưa có nghiên cứu nào chứng minh có loại thực phẩm nào kháng thuốc hay làm giảm dược lực của vaccine. Vậy nên phụ huynh nên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ trước và sau khi tiêm vaccine COVID-19. Trẻ không cần thiết phải kiêng khem bất cứ loại thực phẩm nào trừ những thực phẩm khiến trẻ bị dị ứng trước đây. Tuy nhiên, phụ huynh nên cho trẻ ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa, nên ăn nhiều hoa quả và rau xanh, đảm bảo cung cấp đầy đủ 4 loại dưỡng chất chính đó là chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất.

Sau khi tiêm vaccine, phụ huynh nên cho con uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, ăn theo nhu cầu của trẻ, mặc đồ thoáng mát rộng rãi, tránh để trẻ bị cảm lạnh, hạn chế vận động chạy nhảy quá sức trong vòng 3 ngày đầu sau tiêm vaccine COVID-19. Tiến hành kiểm tra nhiệt độ cho trẻ 3-4 tiếng/ lần.

Các phản ứng sau tiêm hay gặp, khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Cũng như khi tiến hành tiêm phòng các vaccine khác, việc tiêm vaccine COVID-19 cũng có một số phản ứng được ghi nhận như:

- Tại chỗ: Sưng đau nơi tiêm, ngứa

- Ban ngoài da, phù nề một số cơ quan (môi, mắt...), nổi vân tím

- Khó thở, khò khè

- Đau ngực, đánh trống ngực, ngất...

- Đau đầu, li bì

- Đau bụng, nôn, tiêu chảy

Nặng là các dấu hiệu phản ứng nặng như: suy hô hấp, ngất, co giật, các dấu hiệu suy tuần hoàn (vã mồ hôi, nổi vân tím, tay chân ẩm lạnh, tụt huyết áp...).

Theo Bác sĩ Nguyễn Thành Nam, nhìn chung, khi có các dấu hiệu bất thường ở trẻ sau tiêm vaccine COVID-19 mà phụ huynh nhận ra được thì nên cho trẻ đến kiểm tra ngay tại cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.

Tại Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ cho biết đã từng tiếp nhận một số trẻ phản ứng sau tiêm với các loại vaccine khác từ nhẹ (biểu hiện ngoài da), đến nặng (như co giật, suy tuần hoàn, suy hô hấp...) nhưng đều được xử trí kịp thời và chưa có biến chứng nặng nề nào gặp phải.

Ngay trong giai đoạn tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ trên 12 tuổi, các bác sĩ cũng gặp những trường hợp có triệu chứng nổi ban, đau ngực, rối loạn nhịp tim nhưng đều được theo dõi và xử trí ổn định.

Tuyệt đối không đắp lá cây hay bôi thuốc gì lạ lên vị trí tiêm

Bác sĩ khuyến cáo tuyệt đối không đắp lá cây hay bôi thuốc gì lạ lên vị trí tiêm. Nếu trẻ sưng đau nhiều hay sốt, phụ huynh cho con uống thuốc giảm đau hạ sốt thông thường như Paracetamol với liều lượng 10-15 mg/kg cân nặng của trẻ.

Theo Bộ Y tế, loại vaccine sử dụng tiêm phòng vaccine COVID-19 cho trẻ từ 5- dưới 12 tuổi là Pfizer và Moderna, tiêm các liều cơ bản cùng loại vaccine. Đối với mũi 2 dự kiến tiêm cho trẻ trong vòng 14 ngày, khoảng cách giữa 2 mũi tiêm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.