Lỗ hổng trong việc thẩm tra năng lực tài chính khi tham gia đấu giá đất

Theo thông tin từ Cục Thuế TP.HCM, hiện cơ quan chức năng vẫn đang tiến hành cưỡng chế nợ thuế theo quy định tại Luật quản lý thuế đối với nợ quá hạn nhưng chưa thanh toán theo đúng quy định.

Quyết định cưỡng chế tài khoản ngân hàng vẫn đang có hiệu lực, đến hết 30 ngày kể từ khi ban hành quyết định cưỡng chế (tức đến ngày 6.6), nếu Chi cục Thuế TP Thủ Đức vẫn chưa thu được tiền thì nơi này sẽ báo cáo lên Cục Thuế TP.HCM để chuyển qua hình thức cưỡng chế khác là phong tỏa hóa đơn trong vòng 1 năm.

Tuy nhiên tìm hiểu của phóng viên được biết, cả 2 doanh nghiệp là Dream Republic và Sheen Mega đều tương đối non trẻ, cấu trúc tài sản và kết quả kinh doanh gần như chỉ mang tính "tượng trưng".

Cụ thể, Công ty Dream Republic được thành lập ngày 4.10.2017 với vốn điều lệ ban đầu 300 tỉ đồng. Tổng tài sản của doanh nghiệp này giai đoạn 2017 – 2020 lần lượt chỉ vỏn vẹn 8,7 triệu đồng, 15,9 triệu đồng, 20 triệu đồng và 15,7 triệu đồng. Doanh nghiệp cũng không hề phát sinh doanh thu kể từ khi thành lập. Sau 4 năm, Dream Republic lỗ lũy kế gần 450 triệu đồng.

Còn với Công ty Sheen Mega, doanh nghiệp trả giá 4.000 tỉ đồng để trúng đấu giá lô đất 3-8 diện tích 8.568 m2 cũng là một doanh nghiệp mới được thành lập tháng 11.2019, có trụ sở đóng trên đường Lê Lợi, phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM, với số vốn đăng ký 500 tỉ đồng.

Tương tự Dream Republic, tổng tài sản của Sheen Mega tính tới cuối năm 2020 chỉ đạt vỏn vẹn 27,6 triệu đồng. Trong khi đó, doanh thu thuần cũng ở mức 0 đồng, khấu trừ chi phí khiến doanh nghiệp lỗ sau thuế trên 202 triệu đồng.

Chính vì hoạt động kinh doanh ọp ẹp như vậy nên việc phong tỏa hóa đơn của 2 doanh nghiệp nói trên đến nay cũng “không ăn thua” gì.

Các chuyên gia pháp luật chỉ ra rằng hiện có rất nhiều luật điều chỉnh việc đấu giá quyền sử dụng đất nhưng vẫn thiếu các quy định để bảo đảm việc đấu giá và sử dụng đất chặt chẽ, đúng mục đích.

Đây là nguyên nhân vì sao cuộc đấu giá quyền sử dụng đất ở Thủ Thiêm vừa qua do cơ quan chức năng kiểm soát, "luật chơi" không sai, "người chơi" không vi phạm nhưng kết quả bị cho là làm nhiễu loạn thị trường bất động sản.

T.S Đoàn Thị Phương Diệp - giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng, việc không đủ năng lực tài chính để theo đến cùng dự án là một lý do quan trọng khiến các doanh nghiệp từ chối ký hợp đồng và bỏ cọc sau khi trúng thầu. Theo bà Diệp, các quy định của Luật Đầu tư, Luật Đất đai và Luật Đấu giá tài sản chưa thật sự quan tâm đến việc kiểm tra năng lực tài chính và năng lực thực hiện hợp đồng được giao kết sau khi trúng đấu giá.

Mặc dù Luật Đầu tư có quy định nhà đầu tư phải chứng minh, phải cung cấp hồ sơ về năng lực tài chính của họ. Tuy nhiên, những hồ sơ này không được nằm trong nội dung quy định về thẩm tra. Tức là nộp như thế nhưng cơ quan nhà nước sẽ phải đi thẩm tra năng lực tài chính, thì trong quy định nội dung thẩm tra không đề cập chi tiết đến vấn đề này” - T.S Đoàn Thị Phương Diệp nói.

T.S Diệp cũng cho rằng, hiện nay, quy định của pháp luật chưa phân định quyền đấu giá tài sản giá trị lớn; còn thiếu một số quy định cụ thể về năng lực tài chính hay cam kết thời hạn thực hiện sau khi trúng đấu giá. Nhằm khắc phục tình trạng trả giá quá cao nhưng không thực hiện nghĩa vụ khi trúng đấu giá, gây bất ổn cho thị trường, theo bà Diệp phải xem xét khả năng đi đến cùng của các nhà đầu tư, cần thành lập cơ chế riêng cho các cuộc đấu giá đất đai, ứng dụng công nghệ thông tin cho các cuộc đấu giá, kiểm tra giám sát, nhất là với các cuộc đấu giá trực tuyến.

Đại diện Bộ Tư pháp cũng cho biết đã đề xuất Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định của pháp luật về đất đai liên quan đến quy định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất, điều kiện về năng lực tài chính của doanh nghiệp tham gia đấu giá, thời hạn nộp tiền trúng giá đất, chế tài đối với doanh nghiệp trúng đấu giá nhưng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật của người có thẩm quyền xử lý tài sản, người có tài sản trong việc đưa quyền sử dụng đất ra đấu giá, tổ chức xác định giá khởi điểm đấu giá.