'Chuyện lạ' tại Công ty Lâm nghiệp Ia H'Drai: Đất đai và cây cao su bị xâu xé

Hình minh họa

“Tắc” bàn giao hơn 3.000 ha suốt nhiều năm

Theo Quyết định số 1221/QĐ-UBND ngày 15/11/2017 của UBND tỉnh Kon Tum, toàn bộ diện tích 3.247,06 ha tại xã Ia Tơi, huyện Ia H’Drai do Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Ia H’Drai quản lý phải được bàn giao cho địa phương quản lý, nhưng đến nay, việc bàn giao này vẫn tắc. Cùng với đó, việc chỉnh lý hồ sơ địa chính đất đai sau khi có biến động về diện tích cũng chưa thực hiện.

Theo giải trình của Sở Tài nguyên và Môi trường Kon Tum vào ngày 7/6/2021, cơ quan này đã ủy quyền cho Chi cục Quản lý đất đai tổ chức bàn giao đất ngoài thực địa. Ngày 13/12/2017, Chi cục Quản lý đất đai đã có Giấy mời số 207 và dự thảo biên bản bàn giao đất ngoài thực địa gửi kèm cho UBND xã Ia Tơi. Tuy nhiên, địa phương này không ký vào biên bản và không nhận đất ngoài thực địa.

Ngày 14/2/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh có Công văn số 216 về việc triển khai tiếp nhận bàn giao đất thực địa và xây dựng phương án sử dụng đất đối với quỹ đất thu hồi của các công ty lâm nghiệp (trong đó có Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai) giao địa phương quản lý. Tuy nhiên, đến nay, địa phương này vẫn chưa thực hiện việc tiếp nhận diện tích đất bàn giao ngoài thực địa.

Từ năm 2018 đến 2020, trên lâm phần của Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai quản lý, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý 34 vụ khai thác rừng, hủy hoại rừng, cất giữ lâm sản trái phép, với tổng số gỗ (cả gỗ tròn và gỗ xẻ) là 941,792 m3.

Liên quan nguyên nhân địa phương không nhận bàn giao đất, Thanh tra tỉnh Kon Tum cho biết, UBND huyện Ia H’Drai đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, Hạt Kiểm lâm huyện, UBND xã Ia Tơi, Ia Dom chủ động phối hợp với Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai tiến hành rà soát, đánh giá hiện trạng diện tích đất rừng sản xuất (là rừng tự nhiên) và kết quả cho thấy, diện tích bị giảm hơn nhiều so với diện tích theo Quyết định số 1221/QĐ-UBND ngày 15/11/2017 của UBND tỉnh.

Mặt khác, đối với diện tích đất trống và đất chồng lấn được giao, hầu hết do người dân cư trú tại các xã giáp ranh của huyện Chư Păh và huyện Ia Grai (tỉnh Gia Lai) sang xâm canh, làm nương rẫy từ những năm trước đây, nhưng Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai “bó tay” xử lý.

Theo Thanh tra tỉnh Kon Tum, trách nhiệm này thuộc về các cơ quan được giao trách nhiệm tổ chức thực hiện quy định tại Điều 2, Quyết định số 1221/QĐ-UBND ngày 15/11/2017 của UBND tỉnh giai đoạn 2017-2020. Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh chủ trì phối hợp với Công ty Lâm nghiệp Ia H'Drai bàn giao đất cho UBND huyện Ia H'Drai quản lý; đồng thời, UBND huyện Ia H'Drai phối hợp với các cơ quan nêu trên nhận bàn giao đất trả về cho đia phương quản lý).

Cấp đất chồng lấn lên nhau

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, diện tích đất mà các doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh Kon Tum trồng cây cao su trên lâm phần của Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai quản lý đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lên đến 106,61 ha.

Nguyên nhân của tồn tại trên, theo Thanh tra tỉnh Kon Tum, là do việc quản lý diện tích đất thuộc lâm phần của Công ty Lâm sản Sa Thầy giai đoạn 2012-2015 chưa chặt chẽ, Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai giai đoạn 2016-2020 chưa kịp thời rà soát phần diện tích đất của đơn vị được giao để có phương án quản lý, sử dụng.

Đáng nói hơn, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lên nhau giữa Công ty Lâm nghiệp Ia H'Drai, CTCP Đầu tư phát triển Duy Tân và CTCP Cao su Sa Thầy, với diện tích 25,6 ha.

Tổ chức đấu giá tài sản trái với phương án sử dụng đất

Không chỉ buông lỏng quản lý lâm phần được giao, Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai còn “lén lút” tổ chức đấu giá tài sản trên đất trái phương án sử dụng đất.

Theo Thanh tra tỉnh Kon Tum, công ty này đã bán đấu giá tài sản (cây cao su và cây điều gắn liền với đất không thu tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2013) không đúng với phương án sử dụng đất đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 905/QĐ-UBND ngày 12/9/2017.

Xác định việc bán đấu giá tài sản gắn liền với đất và buông lỏng quản lý gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, Thanh tra tỉnh Kon Tum đã giao Trưởng phòng Nghiệp vụ 2 làm thủ tục chuyển hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh Kon Tum) tiến hành điều tra làm rõ và xử lý theo pháp luật.

Ngoài ra, qua kiểm tra, xác minh, Thanh tra tỉnh Kon Tum nhận thấy, hiện trạng vị trí và diện tích cây cao su, cây điều gắn liền với đất là 13,4 ha vẫn còn, nhưng Công ty TNHH Vạn Lợi đã sang nhượng cho người khác; trong khi diện tích đất trống còn lại 16,78 ha đã bị một số cá nhân và người dân lấn chiếm trái phép, trồng cây cao su và cây keo từ trước năm 2020 (hiện cây keo đã chặt hạ còn lại gốc trên diện tích hơn 2 ha).

Nguyên nhân dẫn đến việc làm trên, theo Thanh tra tỉnh Kon Tum là do Chủ tịch, kiêm Giám đốc Công ty và các cá nhân được Công ty phân công nhiệm vụ quản lý diện tích đất trên giai đoạn 2017-2020 đã buông lỏng công tác quản lý.

“Trách nhiệm buông lỏng quản lý này thuộc về tổ chức, cá nhân được Công ty Lâm nghiệp Ia H’Drai giao quản lý, mà người đứng đầu là Chủ tịch, kiêm Giám đốc Công ty giai đoạn 2017 - 2020”, Thanh tra tỉnh Kon Tum kết luận.