Cuộc chiến chống lạm phát của châu Á nhắm vào nguồn cung ứng

Người dân trong một trung tâm mua sắm ở Ấn Độ. Ảnh: Reuters

Theo giới phân tích, chiến lược trên dường như đang phát huy tác dụng ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại. Trong khi lạm phát vẫn là một thách thức kinh tế nghiêm trọng ở châu Á, các biện pháp ở nhiều quốc gia đã giúp bảo vệ dân chúng khỏi một số đợt tăng giá và các Ngân hàng Trung ương trong khu vực đã không phải tăng lãi suất mạnh tay như nhiều nước khác.

Thay vì dồn vào người tiêu dùng và các doanh nghiệp nhỏ, một phần gánh nặng chi phí đã được san sẻ sang chính phủ. “Chúng tôi không ghi nhận sức mua yếu đi”, ông Baskoro Santoso, nhân viên phụ trách quan hệ đầu tư tại công ty sản xuất đồ ăn nhanh Mayora Indah của Indonesia cho biết.

Ông nói rằng, Mayora Indah đã điều chỉnh giá từ nửa cuối năm ngoái nhưng không ghi nhận hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng, đặc biệt là trong thời gian diễn ra lễ hội Ramadan.

Một người đàn ông đứng trước khu mua sắm Ameyoko ở Tokyo, Nhật Bản, ngày 20/5/2022. Ảnh: Reuters

Indonesia là quốc gia có lịch sử biến động tài chính và giá cả. Tuần trước, nước này đã tăng trợ cấp năng lượng lên 24 tỷ USD để kiềm chế chi phí năng lượng, sau động thái dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ gây nhiều tranh cãi.

Mặc dù nhiều nhà bán lẻ ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á này vẫn phải tăng giá, nhưng nhu cầu hộ gia đình vẫn mạnh và lạm phát nằm trong biên độ mục tiêu 2-4% của Ngân hàng Trung ương.

Còn tại Hàn Quốc, việc chính phủ áp mức trần đối với hóa đơn tiền điện mang lại lợi thế cạnh tranh cho các nhà sản xuất toàn cầu như Samsung Electronics và Hyundai Motor. Đồng thời việc này cũng giúp nâng cao thu nhập khả dụng của các hộ gia đình.

Tuy nhiên, các mức trần này đã tác động mạnh đến tập đoàn điện lực quốc doanh Korea Electric Power Corp. Công ty này đã báo cáo quý lỗ kỷ lục do chi phí nhập khẩu nhiên liệu tăng cao, nhiều khả năng sẽ phải xin chính phủ rót vốn.

Ấn Độ ban hành lệnh cấm xuất khẩu lúa mì để bảo vệ nguồn cung. Ảnh: Reuters

Ấn Độ tháng này đã cấm xuất khẩu lúa mì do đợt nắng nóng gay gắt gây mất mùa và kích thích giá nội địa đạt mức cao kỷ lục.

Riêng trong tuần này, Malaysia cho biết họ sẽ ngừng xuất khẩu 3,6 triệu con gà hàng tháng, bắt đầu từ tháng 6, cho đến khi giá ổn định. Nước này cũng áp dụng các cơ chế trợ giá nhiên liệu và dầu ăn.

Ông Gareth Leather, nhà kinh tế cấp cao về châu Á tại Capital Economics, cho biết chính sách trợ cấp nhiên liệu và phương tiện giao thông của Malaysia có thể đã làm giảm khoảng 1,5 điểm phần trăm trong tỉ lệ lạm phát của nước này, chỉ còn ở mức 2,3% vào tháng 4.

Malaysia ngừng xuất khẩu thịt gà do nguồn cung thiếu hụt. Ảnh: Today

Sự can thiệp vào nguồn cung trong nước không phải là điều mới mẻ đối với nhiều chính phủ châu Á. Họ vốn nhạy cảm với sự phản ứng của dân chúng khi tăng giá, mặc dù các cải cách kinh tế và sự tập trung mạnh hơn vào kỷ luật tài khóa trong thập niên qua đã giúp mở rộng dư địa cho các lực lượng thị trường.

Ngược lại, các chính phủ phương Tây lại lưỡng lự trong việc can thiệp vào dây chuyền sản xuất để hạ giá các mặt hàng chủ chốt như lương thực hay nhiên liệu. Lạm phát ở Mỹ và Anh hiện tăng lên mức cao nhất trong vài thập kỷ qua, làm giảm lợi nhuận của các nhà bán lẻ và sức chi tiêu của người dân.

Tháng này, Walmart, Target và Kohl's nằm trong số các nhà bán lẻ lớn của Mỹ đã báo cáo thu nhập không đạt được kỳ vọng của giới phân tích Phố Wall. Các con số kinh doanh đang ở mức độ nghiêm trọng nhất trong ít nhất 5 năm trở lại đây do lạm phát gia tăng.

Nhiệm vụ kiềm chế giá cả ở châu Âu và Mỹ chủ yếu được đặt vào chính sách tiền tệ, với việc các ngân hàng trung ương Mỹ, Anh và Canada đang tham gia vào các cuộc đua tăng lãi suất.

Việc này trái ngược với Đông Nam Á, nơi hầu hết Ngân hàng Trung ương gần đây bắt đầu chuyển hướng nâng lãi suất thấp một cách thận trọng, tốc độ thắt chặt được dự kiến sẽ được tiến hành dần dần. Malaysia hồi đầu tháng nâng lãi suất tham chiếu thêm 0,25%, lên 2%. Trong khi đó, Singapore tháng này cũng nâng các mức lãi suất cho vay thế chấp lên thêm từ 0,1 - 0,4%.

Tại Thái Lan, lạm phát chỉ mới vừa vượt khỏi mục tiêu 1-3% của ngân hàng trung ương, nhưng các lãnh đạo nước này đã cam kết tiếp tục hỗ trợ chính sách tiền tệ để phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, ngay cả khi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có vẻ lạc quan, nhiều nhà bán lẻ ở Thái Lan vẫn cảm thấy lo ngại khi người tiêu dùng không chấp nhận việc tăng giá. Đây là dấu hiệu cho thấy chỉ chính sách thôi sẽ không thể hỗ trợ tất cả các ngành.

Ông Radavadee Ratanachaiuchukorn, Chủ tịch công ty xuất khẩu trái cây tươi Chotakkarasup, cho biết: “Vào dịp cao điểm của mùa sầu riêng, chúng tôi thường thu lợi nhuận lớn. Nhưng do chi phí cao hơn, chúng tôi gần như không có lãi. Điều này thực sự khiến chúng tôi đau đầu. Đối với các đơn hàng mới, chúng tôi sẽ phải tăng giá, nếu không thì không thể tồn tại được”.