Thuận Thành (Bắc Ninh) – Bài 1: Các bến bãi vẫn nhộn nhịp bốc xúc vật liệu trong mùa mưa bão, hoạt động gây ô nhiễm môi trường

Bến bãi, trạm trộn bê tông hoạt động gây ô nhiễm môi trường

Phản ánh đến tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn, người dân thôn Phú Mỹ, xã Đình Tổ cho biết, trong quá trình các bến bãi, trạm trộn bê tông hoạt động đã gây nhiều phiền toái, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Theo ông P.V.H, người dân thôn Phú Mỹ bức xúc: “Các bến bãi tập kết VLXD hoạt động ở đây nhiều năm rồi, trước kia thì toàn các xe quá khổ, quá tải chạy rầm rập trên đê khiến nhiều đoạn mặt đê bị rạn nứt, sụt lún, ổ voi, ổ gà chi chít. Giờ xuống cấp quá rồi nên xã mới yêu cầu họ đi đường trong bến bãi, nhưng tình trạng bụi bặm vẫn không hề thuyên giảm. Xe chở cát, đá sỏi kéo theo đất từ trong bến bãi ra nhưng các chủ bến bãi không cho người quét dọn khiến nắng lên các xe chạy qua kéo theo bụi bay mù mịt, nhà nào ở gần đường thì lĩnh đủ”.

 Bãi tập kết VLXD tại xã Đình Tổ còn tồn rất nhiều cát, sỏi, không thanh thải theo đúng quy định

Cùng nỗi bức xúc với ông H, bà N.T.L chia sẻ: “Cách đây chỉ hơn 1 tháng thôi, ngày nào cũng như ngày nào các xe “3 chân 4 cẳng” chở cát, đá đầy ắp được che chắn sơ sài, chạy với tốc độ nhanh nườm nượp qua khu dân cư khiến nguy cơ tai nạn giao thông luôn rình rập, đặc biệt là thời gian các cháu đi học, tan học. Gần đây, các xe chở đã đúng tải hơn nhưng tần suất chạy vẫn dày lắm”.

Ngoài ra, một người dân thôn Phú Mỹ cho biết: “Mỗi khi hoạt động trạm bê tông Asphalt xả ra khí thải màu đen kịt, mùi khét rất khó chịu, khói, khí thải từ ngoài bãi theo gió bay vào tận trong làng, khi nào trạm hoạt động thì nhà nào cũng phải đóng cửa kín mít, mở ra thì mùi khét xộc vào nhà không tài nào chịu nổi”.

 Các xe chở VLXD lưu thông ra đường do không được rửa lốp nên đã kéo theo đất cát ra đường, gây bụi bặm, ô nhiễm môi trường.

Để nắm bắt làm rõ thông tin phản ánh của người dân, PV đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Văn Thành – Chủ tịch UBND xã Đình Tổ, ông Thành cho biết: “Trên địa bàn xã hiện nay có 3 bến bãi tập kết, trung chuyển VLXD gồm công ty Tuân Tú, Loan Phương và Công Nguyệt. Các bến bãi này đã được UBND tỉnh cấp phép đầy đủ. Thực hiện thông báo của UBND tỉnh, UBND huyện về việc đảm bảo an toàn đê điều, phòng chống lụt bão trong mùa mưa lũ, UBND xã đã yêu cầu các bến bãi dừng hoạt động từ 15/5/2022. UBND huyện đã thành lập 1 đội cơ động thường xuyên tuần tra, kiểm soát hoạt động của các bến bãi. UBND xã cũng đã thành lập tổ công tác, chốt trực để giám sát các hoạt động tập kết cát, sỏi lòng sông, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật. Hiện nay trên 1 số bến bãi chỉ còn vật liệu tồn, trường hợp nào cố tình tập kết tôi sẽ báo cáo ngay UBND huyện xử lý theo quy định”.

Khi PV hỏi về các hồ sơ pháp lý liên quan đến việc thực hiện Luật bảo vệ môi trường của các bến bãi, ông Thành cho biết: “Xã không lưu giữ báo cáo đánh giá tác động môi trường, cái này UBND tỉnh quản lý. UBND xã cũng chưa bao giờ đề nghị các chủ bến bãi cung cấp báo cáo đánh giá tác động môi trường, kết quả quan trắc môi trường để xã quản lý. Hiện mỗi bến bãi sử dụng 01 giếng khoan để phục vụ sinh hoạt nhưng chưa được các cơ quan chức năng cấp phép. Các bến bãi cũng không có chất thải nguy hại. Ngoài ra, ông Thành cũng cho biết các bến bãi, trạm trộn đã bị xử phạt về môi trường rồi nhưng hồ sơ giấy tờ xã không có.

Nói về 02 trạm trộn bê tông lắp đặt tại khu vực ngoài bãi thôn Phú Mỹ, ông Thành cho biết: “02 trạm bê tông được UBND tỉnh cho phép lắp đặt tạm để phục vụ thi công cầu Phật Tích – Đại Đồng Thành, khi nào thi công cầu xong thì 2 trạm phải dừng hoạt động, trả lại nguyên trạng”.

 Nền của hai trạm trộn bê tông thương phẩm và astphalt lầy lội, nắng thì bụi

Được biết, ngày 08/02/2018 UBND tỉnh Bắc Ninh có công văn số 387/UBND – XDCB cho phép Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Z1288 và Tổng công ty Thăng Long – CTCP (một nhà thầu trong liên danh trúng thầu dự án) làm thủ tục tạm thuê đất của các hộ gia đình, cá nhân để lắp đặt trạm trộn bê tông và chế tạo cấu kiện bê tông đúc sẵn (Vị trí tại Km25+300 – Km25 + 500 thuộc xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành) để thi công cầu Phật Tích – Đại Đồng Thành. Sau khi dự án hoàn thành, giao UBND huyện Thuận Thành chỉ đạo UBND xã Đình Tổ, Công ty CP đầu tư và xây dựng Z1288 và Tổng công ty Thăng Long – CTCP có trách nhiệm hoàn trả, khôi phục lại tình trạng của đất trước khi thuê theo đúng quy định.

  Chủ bến bãi Công Nguyệt vẫn cho máy xúc, máy cẩu tập kết sát mép sông để xúc VLXD trực tiếp lên xe chở đi tiêu thụ

Theo ghi nhận của PV tại bến bãi Công Nguyệt do ông Nguyễn Văn Chinh làm giám đốc. Dù vật liệu trên bãi đã được thanh thải, giải tỏa nhưng tàu thuyền chở VLXD vẫn cập bến. Trên bờ, các máy xúc, máy cẩu vẫn tập kết sát mép sông để xúc VLXD trực tiếp lên xe chở đi tiêu thụ. Các xe này đi theo đường nội bộ trong bến bãi, qua mặt đê rồi xuống đường tỉnh 283. Đường đi trong bến bãi lầy lội, sụt lún, trong khi đó các phương tiện chở đá, cát, sỏi trước khi lưu thông ra đường không được rửa lốp nên đã kéo theo đất cát ra đường gây bụi bặm, ô nhiễm môi trường. Nguy hiểm hơn cả, công ty Công Nguyệt còn ngang nhiên lắp đặt téc dầu ở bến bãi để phục vụ việc cấp phát nhiên liệu cho các phương tiện tiện, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ.

 Do thường xuyên phải "cõng" xe trọng tải lớn nên nhiều đoạn mặt đê bị xuống cấp ổ voi, ổ gà chi chít

Tại bến bãi của công ty Loan Phương, VLXD vẫn còn tập kết trên bãi, nhiều vị trí vật liệu liệu tập kết sát mép sông, khu lưu giữ chất thải nguy hại còn lộn xộn, chưa được phân loại, lưu giữ theo quy định.

 Khu lưu giữ chất thải nguy hại của bến bãi Loan Phương còn lộn xộn, chưa được phân loại, lưu giữ theo quy định.

Mặc dù, tại quyết định cấp phép hoạt động trong phạm vi bãi sông, UBND tỉnh Bắc Ninh đều yêu cầu tất cả các chủ bến bãi nghiêm cấm xây dựng công trình nhà ở, nhà kho và các công trình ảnh hưởng đến thoát lũ lòng sông khu vực bãi tập kết vật liệu. Thế nhưng, theo quan sát của PV, tại cả 3 bến bãi và trạm trộn bê tông đều xuất hiện những công trình xây dựng kiên cố để làm nơi ăn ở, sinh hoạt.

 Các nhà ở, nhà kho vẫn hiện hữu không được tháo dỡ có nguy cơ ảnh hưởng đến thoát lũ dòng sông

 Tại cả 3 bến bãi và trạm trộn bê tông đều xuất hiện những công trình xây dựng kiên cố để làm nơi ăn ở, sinh hoạt.

Tại bến bãi của công ty Tuân Tú đang tiếp tục dựng xưởng khung sắt mái tôn để làm kho mà không hề vấp phải sự ngăn chặn, xử lý nào của chính quyền địa phương. Điểm chung của tất cả các bến bãi này là đều đang khai thác, sử dụng nước giếng khoan trái phép. Tình trạng khai thác trái phép này đã diễn ra nhiều năm, liệu qua các buổi kiểm tra, UBND xã Đình Tổ, UBND huyện Thuận Thành có phát hiện, xử lý?. Theo nhiều chuyên gia, việc khai thác nước giếng khoan ồ ạt, không được kiểm soát sẽ gây cạn kiệt tài nguyên nước, suy giảm chất lượng nguồn nước ngầm, sụt lún... và thất thu thuế của nhà nước.

 Các bến bãi và trạm trộn bê tông hiện nay đều khai thác tài nguyên nước trái phép nhưng không bị cơ quan chức năng, chính quyền địa phương ngăn chặn, xử lý triệt để

 Tại bến bãi của công ty Tuân Tú đang tiếp tục dựng xưởng khung sắt mái tôn để làm kho

Tại trạm trộn bê tông thương phẩm, nước thải, bã bê tông tông trong quá trình sản xuất, súc rửa bồn bê tông không được thu gom xử lý mà xả thẳng, đổ vô tội vạ ra ao bên cạnh. Nước thải trong ao chỗ thì phủ một lớp váng màu trắng đục, chỗ thì xanh lè. Tại đây vẫn tiếp diễn tình trạng khoan giếng, khai thác nước trái phép. Trạm bê tông thương phẩm này cũng ngang nhiên lắp đặt một téc dầu với trữ lượng lớn để cung cấp nhiên liệu cho các xe bồn, gây tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ vô cùng lớn.

 Nganh nhiên lắp đặt tec dầu khi chưa được các cơ quan có thẩm quyền cấp phép, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao.

  Khoan giếng khai thác nước ngầm trái phép

Tại trạm bê tông Asphalt, việc thực hiện Luật bảo vệ môi trường cũng không khả quan hơn là bao khi chất thải nguy hại, dầu thải, thùng dầu thải được để chơ vơ ngoài môi trường.

 Dầu thải để lăn lóc ngoài môi trường

Thiết nghĩ, dù 2 trạm bê tông này được cho phép đặt tạm để thi công cầu Phật Tích – Đại Đồng Thành nhưng vẫn phải tuân thủ và đảm báo các quy định về môi trường, phòng chống cháy nổ. Bởi khi công trình hoàn thành, trạm trộn chuyển đi thì hệ lụy về môi trường sẽ do người dân gánh chịu, khi đó ai sẽ là người xử lý những vấn đề ô nhiễm môi trường do 2 trạm bê tông gây ra?.

UBND huyện Thuận Thành, UBND xã Đình Tổ đang “lái” quyết định của tỉnh?

Trước những câu hỏi của PV về việc dù đang trong thời gian phải dừng hoạt động theo quy định của Luật đê điều, Luật phòng chống thiên tai nhưng vẫn có tình trạng các tàu, thuyền cập bến xúc VLXD lên xe đi tiêu thụ, ông Nguyễn Văn Thành – Chủ tịch UBND xã Đình Tổ thừa nhận và khẳng định: “Việc bến bãi vận chuyển VLXD từ thuyền lên xe là có, được phép chuyển từ thuyền lên xe, không được tập kết trên bãi, chuyển từ thuyền lên xe rồi chở ra công trình thì được!”.

Thông báo của UBND huyện Thuận Thành truyền đạt không đầy đủ ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Bắc Ninh nên để cho UBND xã Đình Tổ và các bến bãi suy diễn hiểu sai chỉ đạo của UBND tỉnh. 

PV tiếp tục hỏi ông Thành căn cứ vào đâu mà ông quả quyết như vậy? ông Thành vẫn một mực khẳng định: “Bến bãi vận chuyển từ thuyền lên xe là có, hoạt động đó đúng, không sai. Căn cứ vào văn bản của Tỉnh, của huyện. Văn bản của huyện chỉ cấm tập kết thôi, UBND xã đã tranh luận với Phòng Tài nguyên môi trường rồi, chỉ cấm tập kết thôi nhưng chuyển đi đến các công trình thì được. Nếu cấm vận chuyển thì các công trình trên địa bàn huyện phải dừng hết”.

Được biết, ngày 22/6/2020, Công ty TNHH Tuân Tú được sở TNMT tỉnh Bắc Ninh cho thuê 3.555m2 để xây dựng bãi tập kết cát, sỏi lòng sông và VLXD. Tại điều 1 hợp đồng thuê đất nêu rõ thời hạn thuê đất: Đến ngày 08/05/2025 (chỉ được phép tập kết, bốc xúc, vận chuyển vật liệu trong thời gian từ 30/11 đến 15/5 hằng năm).

 Văn bản của UBND tỉnh Bắc Ninh cũng nêu rõ, các bến bãi chỉ được phép tập két, bốc xúc, vận chuyển vật liệu trong thời gian từ 01/11 đến 30/6 hằng năm. Do vậy, tại thời điểm PV đến tác nghiệp, các bến bãi vẫn hoạt động bốc xúc vật liệu lên xe chở đi là sai

Ngày 19/11/2020, ông Nguyễn Hữu Thành – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành quyết định số 1583/QĐ – UBND về việc cấp phép hoạt động trong phạm vi bãi sông tại vị trí K25 + 300, K25 + 500 đê hữu Đuống, xã Đình Tổ. Tại điều 2 quyết định cũng nêu rõ: Tuyệt đối không được sử dụng xe có tải trọng lớn hơn 12 tấn để vận chuyển vật liệu đi lại trên đê; nghiêm cấm việc xây dựng công trình nhà ở, nhà kho và các công trình ảnh hưởng đến thoát lũ dòng sông khu vực bãi tập kết vật liệu; Chỉ được phép tập két, bốc xúc, vận chuyển vật liệu trong thời gian từ 01/11 đến 30/6 hằng năm. Hết thời gian này phải giải tỏa toàn bộ lượng vật liệu trên bãi, hoàn trả hiện trạng để đảm bảo thoát lũ của lòng sông...

Hợp đồng thuê đất, quyết định của tỉnh Bắc Ninh đã nêu rõ như vậy, nhưng không biết ông Thành – Chủ tịch UBND xã Đình Tổ không hiểu hay cố tình không hiểu mà vẫn một mực “bênh” chủ bến bãi?. Nhưng cũng dễ hiểu, thông cảm cho ông Thành bởi thông báo của UBND huyện Thuận Thành lại không bám vào chỉ đạo, không căn cứ vào các quyết định của UBND tỉnh nên khi ban hành đã bỏ sót một vài từ. Có lẽ ông Thành mới chỉ đọc đến thông báo của UBND huyện Thuận Thành mà thôi!?.

Ngày 11/5/2022, UBND huyện Thuận Thành ban hành thông báo số 31/TB – UBND về việc dừng hoạt động tập kết cát, sỏi và vật liệu xây dựng ở lòng sông. Theo đó UBND huyện Thuận Thành yêu cầu các bến bãi dừng mọi hoạt động tập kết cát, sỏi và vật liệu xây dựng ở lòng sông kể từ 0 giờ ngày 15/05/2022 đến 24 giờ ngày 30/10/222.

Rõ ràng, trong các quyết định của UBND tỉnh đều cấm “bốc xúc, vận chuyển” trong mùa mưa bão nhưng khi UBND huyện Thuận Thành ban hành thông báo lại thiếu mất 4 từ quan trọng này. Phải chăng, UBND huyện Thuận Thành đang “lái” quyết định của UBND tỉnh để các bến bãi có điều kiện hoạt động?.

Căn cứ các hồ sơ, quyết định của tỉnh Bắc Ninh, sau khi PV giải thích, ông Thành - Chủ tịch UBND xã Đình Tổ cho biết: “PV cho biết các bến bãi vận chuyển từ thuyền lên xe thời điểm nay là sai, UBND xã sẽ chịu trách nhiệm với tỉnh, huyện về vấn đề này”.

Trước sự việc trên, kính đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo các Sở, ban, ngành và UBND huyện Thuận Thành kiểm tra, xử lý nghiêm những dấu hiệu vi phạm của các bến bãi tập kết, trung chuyển VLXD và 2 trạm trộn bê tông (nếu có) để môi trường, cuộc sống người dân được ổn định, trong lành.