Ván cược đầy chông gai của ông Zelensky trên chiến trường Ukraine

Sau những nỗ lực ngăn Tổng thống Nga Vladimir Putin giành chiến thắng trên chiến trường Ukraine, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky giờ đây cho thấy ông không mặn mà với các cuộc đàm phán với Moscow, khi cuộc xung đột có vẻ sẽ tiếp tục kéo dài, hãng AFP đưa tin.

Theo AFP, tương lai chính trị của ông Zalensky phụ thuộc vào ván cược đầy chông gai trên chiến trường hiện nay, khi hàng loạt thách thức lớn đang bủa vây nhà lãnh đạo.

Giành lại lãnh thổ

Trong vài tuần đầu tiên khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt, ông Zelensky bày tỏ sẵn sàng cùng Moscow ngồi vào bàn đàm phán hòa bình. Tuy nhiên, sau nhiều tháng giao tranh, cuộc xung đột giờ đây đã phát triển thành một cuộc chiến tiêu hao, mà cái giá lớn 2 bên phải trả là những thiệt hại về nhân lực và khí tài quân sự.

Ông Elie Tenenbaum - chuyên gia tại Viện quan hệ quốc tế IFRI của Pháp - cho biết: “Ông ấy tin rằng cuộc chiến phải diễn ra, rằng ông ấy có vũ khí của riêng mình và người Nga có những điểm yếu của họ. Ban đầu ông ấy sẵn sàng nhượng bộ trước Nga, nhưng giờ ông ấy đã bị cuốn vào vòng xoáy của cuộc chiến”.

Tổng thống Ukraine – ông Volodymyr Zelensky. Ảnh: UKRINFORM

Ông William Taylor - cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine và hiện đang làm việc tại Viện Hòa bình Mỹ - cho biết: “Mục tiêu này rất rõ ràng. Ông ấy chặn đà tiến của Nga, mở chiến dịch phản công và đưa mọi thứ trở về tình trạng trước ngày 24-2 (thời điểm Nga phát động chiến dịch quân sự)”.

Mục tiêu này cũng được thể hiện trong buổi trao đổi của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine - ông Oleksiy Reznikov với tờ The Times của Anh rằng Ukraine hiện vẫn còn "một triệu" binh sĩ để phản công Moscow.

Nhà phân tích chính trị Ukraine - ông Anatoliy Oktysyuk cũng nói rằng: “Quyết định phản công đã được đưa ra. Chiến dịch giải phóng các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng đã bắt đầu".

Làm tiêu hao sức mạnh của Nga

Quân đội Ukraine đã cho thấy rằng họ sẽ chỉ rút lui khi không còn lựa chọn nào khác, giống như ở TP Severodonetsk và TP Lysychansk (tỉnh Luhansk, vùng Donbas, miền đông Ukraine), nơi họ đã kháng cự quyết liệt và cầm chân quân Nga lâu nhất có thể.

Một quan chức quốc phòng cấp cao giấu tên của Mỹ nói rằng phía Ukraine đã “khiến Nga trả một cái khá đắt để có được các lãnh thổ đó”.

Ông Ivan Klyszcz - chuyên gia tại ĐH Tartu ở Estonia - cho biết cả hai bên đều tin rằng thời gian đang đứng về phía họ. Tuy nhiên, hẳn là phải có một bên đã tính toán sai lầm và đó sẽ là bên "không thể đáp ứng các yêu cầu mà cuộc chiến đặt ra", theo ông.

Hai bên cũng hiểu rõ rằng hậu cần là yếu tố then chốt và họ đang cố gắng làm tê liệt nguồn tiếp tế của đối phương, chẳng hạn như việc Ukraine tấn công kho vũ khí của Nga ở tỉnh Kherson (miền nam Ukraine), nơi Moscow đang kiểm soát.

Bảo vệ hình ảnh

Ông Zelensky, trước đây từng là một diễn viên hài, là một nhân vật gây tranh cãi ở Ukraine trước khi chiến sự nổ ra.

Bà Angela Stent - chuyên gia về quan hệ Nga-phương Tây với Nga tại Viện Brookings có trụ sở tại Mỹ - cho biết: "Có nhiều cải cách đã không được thực hiện và đủ loại thuyết âm mưu chính trị xuất hiện lúc bấy giờ".

Tuy nhiên, theo bà Stent, ông ấy đã trở thành một "nhà lãnh đạo thời chiến có tiếng nói nhờ sử dụng tất cả các kỹ năng mà ông ấy thu nhận được khi là một diễn viên để kết nối với người dân và thế giới tốt hơn".

Các nhà phân tích nhận định việc duy trì hình ảnh này là rất quan trọng đối với vị thế tương lai của ông Zelensky.

“Tôi chưa thấy dấu hiệu nào cho thấy vị thế của ông ấy đang suy yếu. Ông ấy đang làm rất tốt công việc của ông ấy. Nhìn chung, sức mạnh mà ông ấy có chính là mối quan hệ gắn bó với người dân Ukraine" - ông Taylor nhận định.

Ông Klyszcz đồng ý với nhận định này và nói rằng không có báo cáo nào về việc ông Zelensky đang "suy sụp tinh thần, cảm xúc hoặc thể chất trong vài tháng qua". Thay vào đó, ông Zelensky đang xây dựng hình ảnh "một nhà lãnh đạo quyết đoán với quyết tâm giành chiến thắng trong cuộc chiến".

Giữ vững sự đoàn kết trong lòng Ukraine

Dù chịu nhiều thiệt hại về nhân mạng, tình trạng thiếu thốn và nỗi sợ hãi trong lòng người dân Ukraine, nhưng tinh thần đoàn kết của Ukraine vẫn đang được giữ vững. Theo AFP, hiện không có nhiều người ủng hộ việc Kiev ngồi vào bàn đàm phán với Moscow.

"Điều đó không có nghĩa là đàm phán sẽ không xảy ra, nhưng phải coi giới hạn chịu đựng của họ đến đâu” - ông Taylor nói. Ông cho rằng người Ukraine vẫn chưa đến điểm giới hạn chịu đựng.

Nếu các rạn nứt xuất hiện trong lòng Ukraine, đó có thể sẽ là bất đồng giữa phe ủng hộ và phe phản đối việc nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình.

Hiện tại, bất kỳ lời kêu gọi đàm phán nào "chỉ có thể được thúc đẩy bởi các lực lượng thân Nga ở Ukraine", những người nằm "bên lề" chính trường Ukraine, theo ông Oktysyuk.

Tuy vậy, mọi thứ đều có thể thay đổi khi xung đột tiếp diễn. “Cái giá phải trả của cuộc chiến ngày càng rõ ràng hơn đối với người dân Ukraine” - ông Klyszcz nói, đồng thời nhận định rằng bất kỳ thất bại lớn nào trên chiến trường hoặc sai sót chiến thuật đều có thể khiến đảo chiều cuộc tranh luận về việc thỏa hiệp với Moscow.

Duy trì sự ủng hộ của phương Tây

Cuộc chiến đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa Ukraine và các chính phủ phương Tây. Theo AFP, Kiev thậm chí còn được Liên minh châu Âu (EU) công nhận tư cách ứng viên.

Thông điệp của ông Zelensky tới các đồng minh phương Tây của Kiev "là ông ấy đang chiến đấu vì tất cả”, theo ông Taylor. “Ông ấy nói đi nói lại điều này và tôi chắc chắn rằng ông ấy tin vào nó" - ông Taylor nói.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng cho rằng ông Zelensky hiểu rõ phương Tây sẽ chỉ ủng hộ ông ấy khi Ukraine kháng cự được đà tiến của quân Nga trên chiến trường.

Ông Michael Kofman - chuyên gia tại CNA, một tổ chức tư vấn hải quân có trụ sở tại Mỹ - cho rằng: "Nếu Ukraine có thể phản công thành công bằng vũ khí của phương Tây, thì nhiều nước phương Tây sẽ được khích lệ bởi viễn cảnh Ukraine có thể giành lại một số vùng lãnh thổ".

“Nhưng nếu Kiev không làm được, nhiều nước phương Tây sẽ thất vọng và cho rằng ngay cả khi có số vũ khí đó, lựa chọn tốt nhất của Ukraine vẫn phải là tìm cách đàm phán với Moscow, thay vì tiếp tục giằng co trên chiến trường" - ông nói.