Tình trạng thiếu chip làm rối loạn ngành ô tô tại Mỹ

Ảnh: The Washington Post

Nước Mỹ đang trải qua cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất đối với các nhà sản xuất ô tô trong 50 năm qua. Cơn khát chíp khiến họ không còn có đủ linh kiện để sản xuất ô tô và bán ra cho người tiêu dùng.

Ngay cả Thành phố Ô tô - Detroit cũng đang thiếu ô tô trong những ngày này.

Các quầy cho thuê ở sân bay Detroit gần đây đã hết xe. Các đại lý trên khắp thị trấn đang báo cáo hàng tồn kho khan hiếm. Người mua đang phải đối mặt với sự chậm trễ kéo dài hàng tháng và giá thành tăng vọt trước khi họ có thể nhận được một mẫu xe mới.

Lý giải cho vấn đề này là sự thâm hụt chip trên toàn cầu, buộc các nhà sản xuất ô tô phải cắt giảm sản lượng, gây ra tình trạng thiếu xe mới và xe đã qua sử dụng.

"Nơi đây là 'trái tim công nghiệp ôtô Mỹ', là thành phố sản xuất xe hơi vì vậy việc thiếu xe ở Detroit là việc khó có thể chấp nhận", Benyam Tesfasion, một tài xế taxi nói. Tesfasion cho biết hàng ngày anh phải lái hàng chục cây số để đưa khách từ sân bay đến các điểm thuê xe. "Mỗi ngày tôi đều lái qua những bãi đậu xe khổng lồ, nơi những chiếc ôtô mới xếp hàng dài để chờ vài con chip cuối cùng trước khi xuất xưởng", tài xế taxi chia sẻ.

Ảnh: The Washington Post

Một bãi đậu xe của nhà sản xuất GM đang có 2.000 xe mới được chế tạo nhưng chưa thể xuất xưởng. David Barnas, phát ngôn viên của GM, cho biết vấn đề thiếu chip và những gián đoạn khác khiến 95.000 xe của GM chưa thể hoàn thiện. Barnas nói GM đang chạy đua để đảm bảo nguồn cung chất bán dẫn. Nhiều bãi xe khác của Ford, Honda, Nissan cũng trong tình trạng tương tự.

Thực trạng tại Detroit giai đoạn này cho thấy sự thiếu hụt chất bán dẫn đã ảnh hưởng đến quá trình sản xuất một cách triệt để như thế nào. Sự kiện đáng buồn này cũng giúp thúc đẩy sự thay đổi trên một trong những thị trường tiêu dùng được yêu thích nhất của Mỹ.

Matt Anderson, nhà sử học giao thông vận tải tại khu phức hợp Bảo tàng Henry Ford ở Dearborn cho biết: “Đó có thể là sự gián đoạn lớn nhất mà chúng tôi từng thấy kể từ những năm 1970 và cuộc khủng hoảng nhiên liệu”.

Sự thiếu hụt chip "sẽ là đề tài mà chắc chắn những người kế nhiệm của tôi sẽ nghiên cứu trong những năm tới", ông nói thêm.

Thị trường ô tô đã qua sử dụng hỗn loạn vì giá cả tăng cao

Thời điểm mà người mua có thể ghé vào đại lý và lái xe về nhà trên những chiếc xe đời mới với đầy đủ tính năng hiện đại đã qua tại Mỹ. Mua xe bây giờ có nghĩa là đặt hàng và chờ đợi, có khi hàng tháng trời mới có xe.

Không chỉ vậy, theo nhà cung cấp dữ liệu Cox Automotive, giá niêm yết trung bình của Mỹ cho một chiếc ô tô mới đã tăng 20% trong hai năm qua, lên 45.975 USD. Mức trung bình cho một chiếc ô tô đã qua sử dụng thậm chí còn tăng cao hơn - 40%, lên 28.012 USD.

Những đợt tăng đột biến này là yếu tố chính thúc đẩy lạm phát, vốn đã đạt mức cao nhất trong 40 năm vào tháng trước. Charlie Chesbrough, nhà kinh tế cấp cao của Cox Automotive, cho biết chiếc ô tô mới ngày càng trở thành “một sản phẩm xa xỉ. Đối với một hộ gia đình với mức thu nhập khoảng 60.000-70.000 USD một năm, bạn không thể đủ tiền mua xe mới”.

Theo công ty tư vấn AlixPartners, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã sản xuất ít hơn 8,2 triệu xe trong năm ngoái so với mức có thể nếu không thiếu chip. Và triển vọng cho năm 2022 vẫn còn ảm đạm, với các nhà sản xuất ô tô dự kiến chỉ bán được 14,4 triệu ô tô mới tại Hoa Kỳ, giảm so với khoảng 17 triệu trong năm 2019.

Một năm trước, đại lý Paul Zimmermann của Chevy có khoảng 700 chiếc ô tô mới được rao bán trên lô xe của mình ngay bên ngoài Detroit. Hôm nay, số xe còn lại tại đại lý chỉ vỏn vẹn 25 chiếc.

Trước đây, “nếu là khách hàng, bạn có thể nhìn vào một chiếc Blazer đen hoặc Blazer bạc. Một chiếc màu trắng. Một chiếc không có cửa sổ trời. Một chiếc có cửa sổ trời. Bây giờ, các mẫu xe đang khan hiếm nên người dùng không thể chọn lựa như trước. Vì vậy, khả năng mua sắm trực tiếp tại các đại lý xe hơi hiện tại là không khả quan", Zimmermann chia sẻ.

Điều đó đã thay đổi mọi hoạt động của đại lý George Matick Chevrolet, mở cửa vào năm 1967 và được xếp hạng là một trong số các phòng trưng bày Chevy lớn nhất theo diện tích ở Hoa Kỳ.

Thay vì làm việc trên sàn showroom, nhân viên bán hàng giờ đây dành hàng giờ để theo dõi trực tuyến xe của khách hàng, tìm kiếm xem khi nào chúng được vận chuyển tại nơi sản xuất và có sẵn để lấy.

Zimmermann nói rằng điều đó đã thay đổi quá trình mua một chiếc ô tô của người dùng, vốn thường là một quyết định dựa trên cảm xúc.

“Đa số người dùng muốn tận tay trải nghiệm, bạn biết đấy, chạm, cảm nhận, lái thử,” anh nói. Khi khách hàng yêu cầu được tận tay trải nghiệm sản phẩm mà các đại lý không đáp ứng được, “tôi nghĩ rằng điều đó sẽ ngăn cản một số khách hàng trong việc đưa ra quyết định mua”.

Vấn đề thực sự đang ảnh hưởng đến hầu hết các nhà sản xuất ô tô. Tesla là công ty lớn duy nhất tăng doanh số bán hàng tại Mỹ so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu năm 2022, với Honda, Nissan và Volkswagen đều bị sụt giảm hơn 30% phần lớn do vấn đề nguồn cung, theo Cox Automotive.

Được biết, 2 nhà sản xuất chip khổng lồ cảnh báo về sự chậm trễ mở rộng khi hóa đơn trợ cấp suy yếu

Tại một đại lý của Chevy ở ngoại ô Auburn Hills, Lauren Fisher đã sẵn sàng mua lại hợp đồng thuê chiếc Equinox SUV của mình hơn là tìm cách kiếm một chiếc xe mới.

Tình trạng thiếu lao động và khan hiếm nguồn cung cấp nguyên liệu khác ngoài chip cũng đang khiến việc sản xuất tại các nhà máy ô tô bị đình trệ, nhưng sự thiếu hụt chip vẫn là vấn đề nan giải nhất, các nhà điều hành ngành cho biết.

Thiếu chip không chỉ khiến ôtô khan hiếm và tăng giá, nó còn làm xáo trộn cả cuộc sống của thành phố Detroit. Tài xế công nghệ Ljupco Stefanovski cho biết anh từng lái xe đưa các công nhân của Ford đến làm việc theo ca rồi lại đón họ về sớm hơn dự định. "Các kỹ sư nói họ được về sớm, không có chip, không có việc để làm", Stefanovski chia sẻ.