Ủy ban tỉnh thua kiện vì bồi thường, thu hồi đất sai luật

TAND tỉnh Đắk Lắk vừa xử vụ kiện hành chính giữa người khởi kiện là ông Lê Văn Phương (ngụ TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) và người bị kiện là UBND tỉnh này.

Áp giá bồi thường của 20 năm trước

Theo đơn trình bày của ông Phương, tháng 4-1998, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định 538 thu hồi 103 m2 đất của cha ông là ông Lê Trung tại 04 Hùng Vương, TP Buôn Ma Thuột để thực hiện dự án mở rộng khuôn viên Trung tâm Văn hóa tỉnh Đắk Lắk.

Ông Lê Văn Phương bên mảnh đất bị thu hồi. Ảnh: HT

Tại quyết định trên, UBND tỉnh giao Sở Văn hóa - Thông tin bồi thường giá trị thiệt hại về đất đai, tài sản tại lô đất cho ông Trung theo quy định tại Quyết định 1717 ngày 8-12-1995 của UBND tỉnh Đắk Lắk. Tại phụ lục kèm theo quyết định trên, gia đình ông Trung được bồi thường hơn 200 triệu đồng. Không đồng ý với giá bồi thường, ông Trung khiếu nại.

Đến tháng 4-1999, UBND tỉnh có quyết định sửa đổi mức giá bồi thường đối với hộ ông Trung. UBND tỉnh giao Sở Văn hóa - Thông tin làm việc cụ thể với các ngành chức năng liên quan để giải quyết kinh phí bồi thường đối với các hộ gia đình bị thu hồi đất, trong đó có hộ ông Trung.

Tuy nhiên, việc thu hồi đất của gia đình ông Trung chưa thể thực hiện do không thống nhất về phương án bồi thường. Đến năm 2006, gia đình ông Trung được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 103 m2.

Ngày 22-8-2018, UBND TP Buôn Ma Thuột ban hành thông báo thu hồi 103 m2 đất của gia đình ông Trung để thực hiện dự án mở rộng Trung tâm Văn hóa. Theo dự thảo phương án bồi thường kèm theo thông báo, gia đình ông Trung được bồi thường hơn 3,7 tỉ đồng.

Tuy nhiên, sau đó, UBND tỉnh và UBND TP Buôn Ma Thuột đều cho rằng đất của gia đình ông Trung đã có quyết định thu hồi từ năm 1998 nên áp giá bồi thường theo quyết định năm 1995. Tháng 11-2021, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Buôn Ma Thuột ra thông báo mời gia đình ông Trung đến nhận 240 triệu đồng bồi thường.

Không đồng ý với việc áp giá bồi thường trên, gia đình ông Phương khởi kiện UBND tỉnh Đắk Lắk, UBND TP Buôn Ma Thuột ra tòa, yêu cầu tòa án tuyên hủy các quyết định thu hồi đất, áp giá bồi thường của UBND tỉnh đối với gia đình ông.

Buộc ra phương án bồi thường theo quy định

Tại phiên tòa, ông Phương đề nghị tòa tuyên buộc UBND TP Buôn Ma Thuột phải ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đúng theo quy định tại thời điểm tháng 8-2018 khi UBND TP ra thông báo thu hồi đất của gia đình ông.

Theo HĐXX, từ năm 1995, UBND tỉnh đã có quyết định phê duyệt đầu tư cho dự án khả thi Trung tâm Văn hóa nhưng đến nay, sau 27 năm gia đình ông Trung vẫn đang sinh sống trên thửa đất bị thu hồi từ năm 1998 mà chưa bị cưỡng chế để thực hiện dự án. Đến nay, dự án chưa sử dụng đến phần đất thu hồi của hộ ông Trung.

Đến năm 2006, hộ ông Trung đã được UBND TP Buôn Ma Thuột cấp giấy chứng nhận đối với thửa đất trên. Đến ngày 22-8-2018, UBND TP mới ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án mở rộng Trung tâm Văn hóa.

Đến tháng 9-2019, UBND TP Buôn Ma Thuột ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chi phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện công trình trên.

Cũng trong năm 2019, UBND TP có quyết định đổi tên công trình từ mở rộng Trung tâm Văn hóa tỉnh Đắk Lắk đợt 1 thành công trình đầu tư xây dựng và chỉnh trang đô thị khu Trung tâm Văn hóa tỉnh Đắk Lắk. Đến năm 2020, cơ quan chức năng mới ra quyết định hủy bỏ giá trị pháp lý đối với giấy chứng nhận đã cấp cho gia đình ông Trung.

Theo HĐXX, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ áp dụng mức giá hỗ trợ bồi thường tại thời điểm ban hành là không phù hợp.

Mặt khác, ngày 11-7-2012, UBND TP Buôn Ma Thuột có công văn trả lời đơn kiến nghị của những người có đất bị thu hồi. Trong đó có nội dung: Hiện nay, UBND TP Buôn Ma Thuột đã hoàn thành việc khảo sát lập phương án tổng thể về bồi thường hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất công trình Trung tâm Văn hóa nhưng chưa được phê duyệt vì UBND tỉnh chưa bố trí kinh phí bồi thường, hỗ trợ cho dự án này.

Từ các nhận định trên, TAND tỉnh Đắk Lắk tuyên hủy một phần các quyết định của UBND tỉnh liên quan đến thu hồi đất, bồi thường khi thu hồi đất đối với gia đình ông Trung, hủy một phần quyết định của UBND tỉnh về giải quyết khiếu nại đối với phần giải quyết của ông Trung.

Tòa buộc UBND TP Buôn Ma Thuột ban hành phương án bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với gia đình ông Trung tại thời điểm ban hành thông báo ngày 22-8-2018 về thu hồi đất để thực hiện công trình mở rộng Trung tâm Văn hóa theo đúng quy định của pháp luật.