"Hậu thuẫn" đằng sau Shark Đặng Hồng Anh: Đế chế TTC

Tiếp tục chuỗi thông tin về các shark sau khi mùa Shark Tank thứ 5 kết thúc, những nhân vật đình đám trong các mùa Shark Tank lại một lần nữa được nhắc lại. Một trong những shark để lại nhiều ấn tượng đối với những khán giả, những người quan tâm chương trình này là ông Đặng Hồng Anh - người tham gia Shark Tank từ mùa thứ 2 và để lại nhiều dấu ấn trong các thương vụ đầu tư.

Tên tuổi của Shark Đặng Hồng Anh gắn liền với nhiều doanh nghiệp như Tập đoàn TTC, như DHC Corp hay Sacomreal… Nổi trội trong đó, Shark thường được nhắc đến với gia thế “khủng” – là thiếu gia của “nhà mía đường’’: cha là doanh nhân Đặng Văn Thành và mẹ là bà Huỳnh Bích Ngọc, cùng với đế chế Thành Thành Công (TTC Group).

Nhắc đến Tập đoàn Thành Thành Công, ấn tượng đầu tiên là một đế chế mía đường. TTC tiền thân là một cơ sở sản xuất cồn, thành lập từ năm 1979 bởi 2 doanh nhân Đặng Thành Tâm và bà Huỳnh Bích Ngọc với vốn điều lệ ban đầu 100 triệu đồng.

Phải đến hơn 20 năm sau đó, năm 1998, Công ty TNHH Thương mại – sản Xuất Thành Thành Công mới ra đời, mở đầu cho sự xâm nhập sâu vào các lĩnh vực đầy tiềm năng như mía đường, ngân hàng, bất động sản và du lịch.

Những năm sau đó TTC liên tục mở rộng, tăng vốn lên 500 tỷ đồng vào năm 2007 và đến 2010 vốn điều lệ công ty đã đạt 1.000 tỷ đồng. Năm 2011 vốn điều lệ của TTC đạt hơn 3.000 tỷ đồng với 6 đơn vị thành viên là Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh, đường Ninh Hoà, Thương mại Thành Thành Công, Đặng Huỳnh, Thành Ngọc. Năm 2013 danh mục thành viên đã lên đến con số 19. Đến 2015 quy mô vốn điều lệ của TTC lên đến 11.371 tỷ đồng, hoạt động chính trong 5 lĩnh vực là bất động sản, năng lượng, nông nghiệp, giáo dục, du lịch và bắt đầu thực hiện tái cơ cấu, hoạt động theo mô hình Tổng Công ty.

TTC miệt mài thực hiện các thương vụ M&A, mở rộng quỹ đất

Tháng 6/2022 vừa qua trang chủ của TTC ghi nhận kết quả M&A, Trường Đại học Yersin Đà Lạt và Trường THPT Yersin Đà Lạt chính thức là thành viên mới trong hệ sinh thái của Tập đoàn TTC.

“Mang” Đại học Yersin Đà Lạt “về nhà”, không chỉ mảng giáo dục của TTC “thêm sức mạnh”, mà nếu nhìn theo một hướng khác, quỹ đất của TTC lại tăng thêm đáng kể.

Trang chủ Đại học Yersin Đà Lạt ghi nhận quá trình hình thành và phát triển của Đại học này, trong đó cho biết trường chính thức được thành lập từ năm 2004. Tháng 4/2005 UBND tỉnh Lâm Đồng giao cho trường 8.730m2 đất tại Thị Xã Bảo Lộc làm vườn thực nghiệm sinh học; tháng 5/2005 UBND tỉnh Lâm Đồng giao chính thức 30.384m2 đất tại đường Tôn Thất Tùng, Thành phố Đà Lạt để xây dựng trường; tháng 11/2008 UBND tỉnh Lâm Đồng giao tiếp cho trường thuê 161.000 m2 đất tại khu vực Hồ Chiến Thắng để xây dựng cơ sở 2.

Với lợi thế nắm giữ thêm ngành du lịch trong tay, việc kết hợp du lịch, tham quan liên quan trường học sẽ nằm trong tầm tay khi các khu đất mà Đại học Yersin Đà Lạt đang quản lý nằm trong những khu vực “nóng” về du lịch của Đà Lạt.

Ngoài giáo dục, đế chế TTC đang kinh doanh ra sao?

Hiện tại, mảng bất động sản, thông tin từ trang chủ TTC ghi nhận TTC Land đang quản lý quỹ đất hơn 1.875ha với 14.000 sản phẩm là căn hộ và nhà ở tại 20 dự án. TTC Land đang tập trung chính vào mảng bất động sản dân dụng - là mảng kinh doanh chủ lực mang về nguồn doanh thu và lợi nhuận chính. 

Về tình hình kinh doanh, ở mảng bất động sản, TTC Land (SCR) đã công bố kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2022 với doanh thu giảm 59% so với nửa đầu năm 2021, đạt gần 500 tỷ đồng. Nhờ tiết giảm các loại chi phí, nên lợi nhuận sau thuế thu về đạt 123 tỷ đồng, còn giảm 31,5% so với số lãi 180 tỷ đồng đạt được nửa đầu năm ngoái.

Tổng tài sản đạt xấp xỉ 9.900 tỷ đồng. Tổng nợ phải trảhơn 4.700 tỷ đồng trong đó dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn 860 tỷ đồng và dư vay nợ thuê tài chính dài hạn 941 tỷ đồng – tổng vay nợ thuê tài chính 1.800 tỷ đồng.

Riêng về bất động sản công nghiệp, trang chủ TTC Land ghi nhận hiện công ty đang có quỹ đất khu cộng nghiệp khoảng 1.000ha; khu kho cảng & điện mặt trời 184ha; khu dân cư 76ha.

Mảng năng lượng, TTC đang quản lý hệ thống 15 nhà máy thuỷ điện, 9 nhà máy nhiệt điện từ bã mía và hệ thống điện mặt trời.

Báo cáo tài chính của Điện Gia Lai ghi nhận doanh thu 6 tháng đầu năm 2022 tăng 72% so với nửa đầu năm ngoái , lên 1.076 tỷ đồng. Tuy vậy gánh nặng chi phí lãi vay khiến lợi nhuận sau thuế còn 213 tỷ đồng, vẫn đạt mức tăng trưởng 41,8% so với cùng kỳ.

Tổng tài sản công ty tăng khoảng 200 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm, lên gần 12.700 tỷ đồng. Nợ phải trả cũng duy trì quanh mức 8.700 tỷ đồng, trong đó dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn hơn 600 tỷ đồng và dư vay nợ thuê tài chính dài hạn hơn 6.600 tỷ đồng – tổng vay nợ thuê tài chính hơn 7.200 tỷ đồng.

Mảng nông nghiệp của TTC chủ đạo là mía đường. Đế chế mía đường TTC sở hữu vùng nguyên liệu rộng 66.000ha trải dài 3 nước đông dương và 9 nhà máy đường tổng công suất hơn 37.500 tấn mía/ngày.

Báo cáo tài chính năm tài chính 2021-2022 của TTC Sugar ghi nhận doanh thu cả năm đạt 18.325 tỷ đồng, tăng 22,8% so với năm trước đó (năm tài chính của TTC Sugar bắt đầu từ 1/7 và kết thúc vào 30/6 năm sau). Lợi nhuận sau thuế tăng trưởng 25,7% lên mức 818 tỷ đồng.

Tổng tài sản công ty tăng từ gần 20.500 tỷ đồng thời điểm đầu niên độ tài chính lên gần 27.500 tỷ đồng vào ngày 30/6/20022 vừa qua. Tổng nợ phải trả cũng tăng từ 12.200 tỷ đồng lên 17.800 tỷ đồng, tương ứng tăng 5.600 tỷ đồng so với đầu kỳ, trong đó dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn gần 8.800 tỷ đồng (tăng hơn 2.700 tỷ đồng so với đầu kỳ) và dư vay nợ thuê tài chính dài hạn 2.400 tỷ đồng (giảm 900 tỷ đồng so với đầu năm).

Liên tục mang cổ phiếu SBT, SCR hoặc GEG đi “cắm” tại ngân hàng

Liên tục thực hiện các thương vụ M&A, nhiều nhà đầu tư cũng đang chú ý đến tình hình tài chính của TTC. Thông tin từ các giao dịch đảm bảo ghi nhận, những năm nay Đầu tư Thành Thành Công liên tục đưa lượng lớn cổ phiếu SBT của CTCP Thành Thành Công Biên Hoà (nay là TTC Sugar), hoặc GEG của CTCP Điện Gia Lai, SCR của Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal) ra làm tài sản đảm bảo.

Có những thông tin đáng chú ý như tháng 6/2021 TTC có động thái rút bớt 1,5 triệu cổ phiếu SBT đang là tài sản thế chấp tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi – liên quan đến khoản vay từ năm 2019.

Trở lại thời điểm năm 2019, ngày 28/3/2019 CTCP Đầu tư Thành Thành Công có hợp đồng giao dịch đảm bảo với Ngân hàng TMCP Sài gòn Thương Tín chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi (Sacombank chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi). Tài sản đảm bảo là 2.524.744 cổ phiếu SBT (CTCP Thành Thành Công Biên Hoà) với thị giá lúc đó là 18.500 đồng/cổ phiếu – tương ứng tổng gía trị theo thị giá hơn 46,7 tỷ đồng. Sau khi rút bớt 1,5 triệu cổ phiếu, tài sản đảm bảo cho khoản vay này còn lại hơn 1,02 triệu cổ phiếu SBT với thị giá tạm tính thời điểm rút bớt là 19.000 đồng/cổ phiếu (tính theo thị giá hơn 19,47 tỷ đồng). Tuy vậy đến nay cổ phiếu SBT đã giảm, hiện giao dịch ở mức 17.700 đồng/cổ phiếu.

Đây cũng không phải là lần đầu TTC thực hiện rút bớt tài sản đảm bảo cho các khoản vay. Cũng trong tháng 6/2021 TTC đã rút bớt 2 triệu cổ phiếu SBT là tài sản đảm bảo cho khoản vay. Nhắc đến những khoản vay này, “truy” ngược lại đến thời điểm hợp đồng vay này thực hiện cho thấy:

-Tháng 11/2020 CTCP Đầu tư Thành Thành Công có hợp đồng giao dịch đảm bảo với Sacombank chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi, tài sản đảm bảo là 4,2 triệu cổ phiếu SBT thuộc chủ sở hữu của CTCP Đầu tư Thành Thành Công. Thị giá thời điểm đó là 14.000 đồng/cổ phiếu, tổng giá trị theo thị giá 58,8 tỷ đồng.

-Đến tháng 6/2021, khi cổ phiếu SBT tăng lên mức 19.000 đồng/cổ phiếu, TTC thực hiện việc rút bớt tài sản đảm bảo tại một số khoản vay. Trong đó khoản vay này TTC rút bớt 2 triệu cổ phiếu SBT, giảm số cổ phiếu “cầm cố” xuống còn 2,2 triệu, với tạm tính theo thị giá lúc đó là 41,8 tỷ đồng.

Câu hỏi đặt ra là, khi SBT tăng mạnh, lên vùng giá 19.000 đồng/cổ phiếu thì TTC tiến hành rút bớt tài sản đảm bảo. Tuy vậy khi SBT “rơi” mạnh, thậm chí thời điểm cuối tháng 6/2022 còn “rơi” về dưới mức 15.000 đồng/cổ phiếu trước khi tăng trở lại. Hiện SBT đang giao dịch quanh mức 17.700 đồng/cổ phiếu nhưng lại không có thông tin về việc TTC phải bổ sung thêm tài sản đảm bảo cho khoản vay.

Diễn biến bất lợi khi giá cổ phiếu SBT và SCR đang cùng giảm đã làm cho Shark Hồng Anh - thiếu gia nhà mía đường - bị “đánh bay” khỏi vị trí trong TOP 200 người giàu nhất sàn chứng khoán. Hiện tại SCR cũng đang “chật vật” quanh vùng giá 10.800 đồng/cổ phiếu. Cổ phiếu ngành mía đường SBT cũng không giữ được vùng giá cao đạt được hồi đầu năm 2022, mà giảm mạnh, có lúc về xấp xỉ gần vùng 15.000 đồng/cổ phiếu trước khi tăng trở lại. Hiện SBT giao dịch quanh mức 17.600 đồng/cổ phiếu.

Chính đà giảm của 2 cổ phiếu này khiến khối tài sản của ông Đặng Hồng Anh “giảm” về dưới 550 tỷ đồng và không còn tên trong danh sách 200 người giàu nhất sàn chứng khoán. Tuy vậy, ngoài khối tài sản “hiện hữu” ghi nhận bằng cổ phiếu giao dịch trên sàn, thiếu gia Đặng Hồng Anh còn là Phó Chủ tịch đế chế Thành Thành Công và là Chủ tịch HĐQT của DHC Corp.

Nắm giữ hệ thống nhiều công ty con, công ty liên kết và đơn vị thành viên, nhưng ở trên sàn chứng khoán thì đế chế TTC chỉ liên quan đến một số ít doanh nghiệp, trong đó mảng mía đường là TTC Sugar (mã chứng khoán SBT); mảng năng lượng có Điện Gia Lai (GEG); và có Sacomreal (SCR). Liên quan đến các khoản thế chấp tài sản, cả Điện Gia Lai và TTC Sugar đều thường xuyên thực hiện. Có thể lấy ví dụ như tháng 4/2022 Điện Gia Lai đã mang nhiều tài sản liên quan đến các nhà máy thuỷ điện thế chấp tại các ngân hàng để đảm bảo cho các khoản vay.

Những "ông chủ" ít đi vay mượn

Về các lãnh đạo công ty, cá nhân ông Đặng Văn Thành và và Huỳnh Bích Ngọc và cả thiếu gia Đặng Hồng Anh không thường xuyên có các giao dịch đảm bảo tại ngân hàng. Dữ liệu ghi nhận năm 2018 là năm bà Bích Ngọc nhiều lần mang tài sản ra thế chấp. Lần gần đây nhất tháng 5/2018 bà Huỳnh Bích Ngọc mang 689.889 cổ phiếu SBT ra “cắm” tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Gia Định.

Doanh nhân Đặng Văn Thành cũng không thường xuyên mang tài sản ra thế chấp tại ngân hàng theo phương diện cá nhân. Lần gần đây nhất vẫn từ tháng 4/2018 ông Đặng Văn Thành cùng bà Huỳnh Bích Ngọc thế chấp 689.889 cổ phiếu SBT tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam chi nhánh quận 1.