Nhiều sai phạm trong quản lý nhà chuyên dùng tại các khu đất 'vàng' ở Hà Nội

Chuyển Công an điều tra những vi phạm phải xử lý hình sự

UBND TP Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch 297 khắc phục tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ, trụ sở làm việc và các mục đích khác không phải để ở trên địa bàn TP (quỹ nhà chuyên dùng). Đây là quỹ nhà chủ yếu được xác lập khi thực hiện chính sách cải tạo nhà cửa của nhà nước những năm 1960 và một phần quỹ nhà được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Theo UBND TP Hà Nội, việc quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng trên địa bàn Thủ đô thời gian qua còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhiều trường hợp sai phạm.

Theo UBND TP Hà Nội, quỹ nhà chuyên dùng toàn TP còn 838 địa điểm với 178.148m2 diện tích nhà và 155.156m2 diện tích đất, chủ yếu tập trung tại 4 quận nội thành (Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Ba Đình, Đống Đa) do Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội quản lý cho thuê. Các địa điểm còn lại do UBND quận Hà Đông, UBND thị xã Sơn Tây và Công ty TNHH MTV Kinh doanh và Dịch vụ nhà Hà Nội quản lý, sử dụng cho thuê.

Nhà số 36 phố Bà Triệu được đơn vị thuê là Công ty Xuất nhập khẩu Tạp phẩm cải tạo, xây dựng lại sai phép.

UBND TP Hà Nội cho biết, việc quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng còn nhiều tồn tại, hạn chế trong thời gian dài, nhiều trường hợp sai phạm phải xử lý theo quy định pháp luật. Hiệu quả sử dụng, hiệu quả kinh tế thấp và không tương xứng với giá trị cũng như số lượng nhà đất. Do đó, để khắc phục các hạn chế, tồn tại cũng như nhằm khai thác có hiệu quả quỹ nhà chuyên dùng trên địa bàn, UBND TP Hà Nội yêu cầu rà soát, ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng của TP, bảo đảm quản lý đồng bộ, chặt chẽ, sử dụng hiệu quả. UBND TP Hà Nội giao Sở Xây dựng rà soát lại bảng giá cho thuê; phối hợp với các sở, ngành tham mưu UBND TP sửa đổi, bổ sung Quyết định số 32 ngày 12/11/2012 của UBND TP về quản lý, sử dụng nhà thuộc sở hữu nhà nước sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ trên địa bàn TP; rà soát lại bảng giá cho thuê nhà chuyên dùng bảo đảm phù hợp với quy định hiện hành và yêu cầu thực tế quản lý, sử dụng… Đồng thời, tăng cường công tác quản lý, kiên quyết thu hồi để xử lý theo quy định các địa điểm nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định, nợ đọng nghĩa vụ tài chính về nhà, đất kéo dài.

UBND TP giao Sở Xây dựng, Sở Tài chính chủ trì cùng Công an TP, Thanh tra TP, Cục Thuế TP, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, UBND các quận, huyện, thị xã (nơi có nhà, đất) tổ chức xử lý vi phạm, thu hồi lại các địa điểm nhà chuyên dùng sử dụng không đúng quy định hoàn thành trong năm 2023. Đồng thời, tổ chức truy thu toàn bộ các khoản nghĩa vụ tài chính do các tổ chức, cá nhân còn nợ đọng; lập hồ sơ xử lý đối với các trường hợp chây ì. Hà Nội cũng sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ, chuyên đề và đột xuất việc chấp hành quy định về quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các vi phạm. Trong quá trình thực hiện các nội dung trên, nếu phát hiện các trường hợp vi phạm thì các sở, ngành phải làm rõ trách nhiệm; tùy theo mức độ vi phạm, các sở, ngành xử lý trách nhiệm hoặc đề xuất xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân vi phạm, để xảy ra vi phạm, trách nhiệm của người đứng đầu theo quy định. Đặc biệt, đối với các trường hợp vi phạm phải xử lý hình sự thì chuyển Công an TP điều tra, xử lý đối với tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

Hàng loạt nhà cho thuê sử dụng sai mục đích, nợ tiền thuê

Trước đó, UBND TP Hà Nội đã giao Thanh tra TP chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện thanh tra toàn diện công tác quản lý, sử dụng quỹ nhà chuyên dùng do Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội thực hiện trong quý IV/2022. Theo báo cáo giám sát của HĐND TP Hà Nội, trong khoảng 400 địa điểm nhà chuyên dùng thuộc phân loại quản lý cho thuê vẫn thực hiện thu nộp tiền thuê nhà do Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà quản lý, thực tế chỉ có 1 địa điểm tại 41 Trần Hưng Đạo (Hoàn Kiếm) còn hạn hợp đồng thuê nhà, đất; 5 địa điểm được UBND TP chấp thuận cho thuê không phải trả tiền thuê nhà, đất. Còn lại, toàn bộ các địa điểm đã hết thời hạn thuê, đến nay vẫn chưa thực hiện gia hạn cho thuê.

Báo cáo của HĐND TP Hà Nội cũng nêu, nhiều địa điểm, nhiều diện tích sử dụng không đúng quy định với các hình thức như: Chuyển diện tích cho thuê làm cơ sở kinh doanh, dịch vụ sang làm nhà ở; sử dụng sai mục đích; Không ký hợp đồng thuê nhà, tự ý chuyển nhượng nhà thuê cho đối tượng khác, cho thuê lại để hưởng chênh lệch; liên doanh liên kết trái phép...

Qua khảo sát thực địa cho thấy, tại tòa N01, ngõ 84 phố Chùa Láng, toàn bộ khu vực kinh doanh dịch vụ bị các hộ dân chiếm dụng từ năm 2016, Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội không xác định được đối tượng thuê và không thu được tiền thuê từ diện tích này.

Số nhà 36 Bà Triệu thuộc quỹ nhà chuyên dùng đã được đơn vị thuê là Công ty Xuất nhập khẩu Tạp phẩm cải tạo, xây dựng lại sai phép. Hiện trạng có 3 cửa hàng kinh doanh trên mặt tiền phố Bà Triệu, phía sau lưng cửa hàng là nhà các hộ dân sinh sống. Hợp đồng thuê nhà ký với Công ty Xuất nhập khẩu Tạp phẩm đã hết hiệu lực, Công ty đang nợ tiền thuê. Ngoài ra, 3/5 địa điểm nhà, đất của Công ty TNHH MTV Điện ảnh Hà Nội được UBND TP cho thuê nhà, đất để sử dụng làm cơ sở chiếu phim và các dịch vụ văn hóa đều cho thuê lại và sử dụng sai mục đích (số 88 Lò Đúc, 437 Bạch Mai, 211 phố Khâm Thiên).

Báo cáo cũng nêu thực tế, nhiều địa điểm nhà đất có vị trí, lợi thế thương mại giá trị cao không đưa vào khai thác sử dụng phát huy hiệu quả lại đóng cửa, không kinh doanh khai thác (trong đó có nhiều địa điểm nhà riêng lẻ và nhiều địa điểm thuộc diện tích kinh doanh dịch vụ tầng 1 tại các tòa nhà chung cư tái định cư), gây lãng phí tài nguyên và nguồn lực xã hội. Các địa điểm nhà chuyên dùng, nhà ở thuộc sở hữu nhà nước bị bỏ trống trong thời gian dài dẫn đến nhiều công trình nhà xuống cấp, hư hỏng, nguy hiểm. Điều này cho thấy việc điều tiết, trách nhiệm quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước và việc khai thác, kinh doanh của Công ty Quản lý nhà chưa hiệu quả, gây lãng phí tài sản nhà nước.