Có nên cho phép ngân hàng nhận thế chấp trái phiếu doanh nghiệp bất động sản?

Như VnEconomy đã đưa, mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) kiến nghị cho phép doanh nghiệp bất động sản dùng trái phiếu làm tài sản bảo đảm khoản vay.

Tuy nhiên, kiến nghị này đang gây nhiều tranh cãi trên thị trường. Bởi lẽ, có quan điểm cho rằng, đây là nợ, mà nợ thì không thể là tài sản đảm bảo. Ngược lại, quan điểm khác lại cho rằng, cổ phiếu hay trái phiếu đều có thể dùng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay, điều quan trọng là ngân hàng có chấp nhận rủi ro không và chấp nhận đến mức nào.

Chia sẻ quan điểm tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2023 tổ chức ngày 27/12, ông Đào Minh Tú cho rằng, kiến nghị trên là vấn đề cần phải hết sức thận trọng. “Hiệp hội Bất động sản TP.HCM thời gian qua đề xuất rất nhiều. Nhưng có những đề xuất có thể xem xét được, cũng có những đề xuất thuộc về lĩnh vực quy định của pháp luật, nằm trong khuôn khổ pháp lý rồi nên không thể tự ý thực hiện được”, ông Tú giải thích.

“Hiệp hội Bất động sản TP.HCM thời gian qua đề xuất rất nhiều. Nhưng có những đề xuất có thể xem xét được, cũng có những đề xuất thuộc về lĩnh vực quy định của pháp luật, nằm trong khuôn khổ pháp lý rồi nên không thể tự ý thực hiện được”.

(Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước)

Cũng theo ông Tú, thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ có giải pháp về tín dụng giúp thị trường phát triển lành mạnh, ổn định. Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp tổ chức diễn đàn về tín dụng cho thị trường bất động sản, để làm rõ hơn trách nhiệm của ngành ngân hàng, cơ quan quản lý bất động sản, doanh nghiệp, dự án bất động sản. Từ đó, tìm giải pháp để thị trường phát triển lành mạnh, không để "bong bóng" nhưng cũng không để "đóng băng".

Mặt khác, với tư cách là thành viên Tổ công tác của Thủ tướng về lĩnh vực bất động sản, ông Tú cho biết đã trực tiếp cùng tổ công tác khảo sát, nghiên cứu, phân tích tại các địa phương và thấy rõ nhiều vấn đề khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp bất động sản.

"Về giải pháp, tổ công tác cũng nhận thấy các cơ quan chức năng phải tăng cường trách nhiệm của mình và doanh nghiệp cũng phải tự có giải pháp. Sau khi kết thúc tổ công tác sẽ tổng kết đánh giá báo cáo Chính phủ và có giải pháp trước mắt về tín dụng cho thị trường bất động sản", Phó thống đốc nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm, bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), cho biết trong văn bản mới nhất vừa ban hành, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng đối với hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp và các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như đầu tư, kinh doanh chứng khoán, bất động sản, trong đó kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng, nhóm khách hàng lớn, các dự án có quy mô lớn, phân khúc cao cấp...

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo ngân hàng thương mại đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân, dự án bất động sản khu công nghiệp và các dự án bất động sản nhà ở sắp hoàn thành xây dựng và bàn giao, có khả năng trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đảm bảo tính pháp lý, có thanh khoản tốt, nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, các dự án nhà ở thương mại với giá phù hợp.

Theo giới chuyên môn, việc hạn chế tín dụng vào lĩnh vực rủi ro như bất động sản là điều nên làm. Bởi lẽ, hiện nay, tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính của khối doanh nghiệp bất động sản rất lớn, sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng có xu hướng gia tăng, gây rủi ro cho cả ngân hàng và doanh nghiệp.

Trong khi đó, Việt Nam liên tục nhận được nhiều cảnh báo từ các tổ chức quốc tế như World Bank, IMF về mức độ rủi ro an toàn hoạt động ngân hàng. Đáng chú ý là con số tổng dự nợ tín dụng trên GDP bị đẩy cao nhất trong các nước có thu nhập trung bình thấp (tỷ lệ này năm 2021 ở Việt Nam là 124%). Với tốc độ tăng trưởng tín dụng trên 12%/năm thời gian tới (tức tăng gấp đôi tốc độ tăng trưởng GDP), tỷ lệ này sẽ còn có xu hướng gia tăng.