Biến thể mới có thể làm bùng phát dịch Covid-19 trở lại

Theo dữ liệu gần đây của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, một phiên bản mới của Omicron đang chiếm ưu thế ở nước này. Nhánh phụ của Omicron có tên là XBB.1.5, đã làm dấy lên lo ngại về làn sóng Covid-19 mới sau đợt nghỉ lễ.

XBB.1.5 đang nhanh chóng chiếm ưu thế ở Mỹ vì có thể lẩn tránh miễn dịch cao và dường như dễ dàng liên kết với các tế bào của con người hơn các biến thể khác. Chủng này hiện chiếm khoảng 40% số ca mắc mới ở Mỹ, tỷ lệ mắc bệnh tăng gần gấp đôi trong tuần qua (21,7%). Chủng virus này phát triển từ XBB.

Theo CNBC, các nhà khoa học và quan chức y tế công cộng đã theo dõi chặt chẽ biến thể phụ XBB trong nhiều tháng. Bởi chủng này có nhiều đột biến có thể khiến vắc xin kém hiệu quả hơn và thậm chí còn gây ra nhiều ca mắc Covid-19 đột phá hơn.

XBB lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ vào tháng 8, nhanh chóng chiếm ưu thế tại đất nước này. Sau đó, XBB đã phát triển thêm các biến thể phụ bao gồm XBB.1 và XBB.1.5.

Andrew Pekosz, nhà virus học tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), thông tin XBB.1.5 khác biệt vì có thêm một đột biến giúp liên kết tốt hơn với các tế bào trong cơ thể con người. Ông Pekosz cho biết: “Virus cần liên kết chặt chẽ với các tế bào để xâm nhập hiệu quả hơn”.

Yunlong Richard Cao, Phó giáo sư tại Đại học Bắc Kinh (Trung Quôc), đã công bố dữ liệu chứng minh XBB.1.5 không chỉ tránh các kháng thể bảo vệ hiệu quả như XBB.1 (vốn có khả năng trốn miễn dịch cao) mà còn liên kết tốt hơn với tế bào thông qua một thụ thể quan trọng.

Trong một nghiên cứu được công bố vào đầu tháng này trên tạp chí Cell, các nhà khoa học tại Đại học Columbia (Mỹ), cảnh báo sự gia tăng của các biến thể phụ như XBB có thể làm giảm thêm hiệu quả của vắc xin hiện có, dẫn đến sự gia tăng đột biến của các ca mắc mới và tái phát.

Các nhà khoa học đã mô tả khả năng kháng các kháng thể do tiêm chủng và từng nhiễm bệnh của các biến thể phụ là “đáng báo động”.

Tiến sĩ David Ho, Đại học Columbia, đồng ý với các nhà khoa học khác rằng XBB.1.5 có thể có lợi thế vì liên kết với tế bào tốt hơn so với XBB. Tiến sĩ Ho cũng đánh giá XBB.1.5 có khả năng tránh miễn dịch gần như XBB và XBB.1. Đây là hai trong số các biến thể phụ có khả năng chống lại các kháng thể cao nhất cho đến nay.

Tiến sĩ Anthony Fauci cho hay các biến thể phụ XBB làm giảm khả năng bảo vệ chống lại tái nhiễm của liều vắc xin tăng cường. Tuy nhiên, ông Fauci cảm thấy lạc quan khi thực tế ghi nhận Singapore là quốc gia có số ca nhiễm XBB tăng mạnh nhưng số ca nhập viện không tăng với tỷ lệ tương tự.

Tiến sĩ Pekosz cho biết sự xuất hiện XBB.1.5 trong đợt nghỉ lễ với lượng người đi lại tăng vọt có thể khiến các ca bệnh gia tăng ở Mỹ. Tuy nhiên, ông nhận định mũi tiêm tăng cường dường như đang ngăn ngừa số ca trở nặng.

Nhà virus học Pekosz khuyến cáo: “Dường như các liều tăng cường đang cung cấp khả năng bảo vệ liên tục chống lại việc nhập viện khi nhiễm các biến thể này. Chúng ta cần nhấn mạnh sự cần thiết phải tiêm liều tăng cường cho nhóm dân số có nguy cơ cao”.