Cuộc “tấn công” bán khống cổ phiếu khiến tỷ phú giàu nhất châu Á khốn đốn

 Tỷ phú Gautam Adani - nhà sáng lập Adani Group - Ảnh: Reuters.

Cổ phiếu hầu hết các công ty thành viên trong Adani Group - tập đoàn thuộc quyền kiểm soát của tỷ phú giàu nhất châu Á Gautam Adani - tiếp tục bị bán tháo trong phiên giao dịch ngày 30/1, trong bối cảnh công ty đương đầu với một báo cáo từ công ty chuyên bán khống cổ phiếu Hindenburg Research.

Bản báo cáo này cáo buộc Adani Group thao túng giá cổ phiếu và có một “chương trình gian lận kế toán”. Adani Group một mực bác bỏ những cáo buộc này, trong khi một số nhà đầu tư có tên tuổi như Bill Ackman lại nói rằng đây là một bản báo cáo đáng tin cậy.

Trong phiên giao dịch ngày thứ Hai (30/1), giá cổ phiếu Adani Enterprises, thành viên chủ chốt của Adani Group, hồi phục với mức tăng gần 4,8% khi đóng cửa. Tuy nhiên, hầu hết các công ty con khác của tập đoàn tiếp tục chứng kiến giá cổ phiếu “đỏ lửa” sau những phiên bán tháo liên tiếp vào tuần trước. Đợt bán tháo này đã gây thiệt hại giá trị vốn hoá thị trường 65 tỷ USD đối với Adani Group.

Mặc những lời trấn an của Adani Group - tập đoàn có trụ sở ở Ahmedabad, Ấn Độ - rằng tập đoàn tuân thủ tất cả các quy định của pháp luật sở tại và thực hiện công bố thông tin đầy đủ, giới đầu tư vẫn đang bất an vì những cáo buộc mà Hindenburg đưa ra. Bản báo cáo của Hindenburg, công ty đặt trụ sở ở thành phố New York, Mỹ - đã làm dấy lên mối lo về tình trạng nợ nần của Adani Group, cũng như việc tập đoàn sử dụng các “thiên đường trốn thuế” (tax haven).

 Thiệt hại vốn hoá của các công ty thành viên Adani Group kể từ khi báo cáo của Hindenburg Research được công bố. Đơn vị: Tỷ USD - Nguồn: Reuters.

Phiên ngày thứ Hai, cổ phiếu các doanh nghiệp thành viên gồm Adani Transmission, Adani Total Gas, Adani Green Energy, Adani Power và Adani Wilmar đều giảm từ 5-20%.

VỤ PHÁT HÀNH CỦA ADANI GROUP TRƯỚC NGUY CƠ THẤT BẠI

Báo cáo của Hindenburg được đưa ra ngay trước thềm một cuộc phát hành cổ phiếu thứ cấp với quy mô 2,5 tỷ USD của Adani Enterprises. Dù đã hồi phục trong phiên vừa rồi, cổ phiếu của công ty này đang có mức giá thấp hơn 7% so với cận dưới của khoảng giá chào bán 3.112-3.276 USD/cổ phiếu. Nếu thành công, đây sẽ là cuộc phát hành cổ phiếu thứ cấp lớn chưa từng có ở Ấn Độ.

Dữ liệu từ các sàn giao dịch chứng khoán của Ấn Độ ngày 30/1 cho thấy lượng đặt mua cổ phiếu Adani Enterprises trong đợt phát hành này hiện mới chỉ đạt 45,5 triệu cổ phiếu, tương đương 3% lượng phát hành dự kiến. Cũng theo dữ liệu được công bố, nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư tổ chức trong nước chưa đặt mua cổ phiếu Adani Enterprises trong đợt phát hành này.

Theo dự kiến, cuộc phát hành cổ phiếu thứ cấp của Adani Enterprises sẽ kết thúc vào ngày 31/1. Theo quy định của Ấn Độ, một đợt phát hành cổ phiếu phải nhận được lượng đặt mua tối thiểu 90% khối lượng chào bán, nếu không, nhà phát hành sẽ phải hoàn tiền cho nhà đầu tư đã đặt mua cổ phiếu.

“Cuộc tấn công” của Hindenburg là một trở ngại lớn đối với ông Adani, vị doanh nhân 60 tuổi. Trong vòng 3 năm qua, một số cổ phiếu thuộc tập đoàn do ông sáng lập sau khi bỏ dở việc học hành đã tăng hơn 1.500%. Nhờ giá cổ phiếu tăng bùng nổ, ông Adani đã đạt tới vị trí người giàu thứ ba thế giới, trước khi tụt xuống vị trí thứ 8 trong xếp hạng của tạp chí Forbes vào thời điểm ngày 30/1.

Giá trị tài sản ròng của ông Adani đã giảm gần 28 tỷ USD từ đầu năm đến nay, sau khi đạt đỉnh ở mức khoảng 150 tỷ USD vào tháng 9 năm ngoái. Hiện tại, ông đang là chủ nhân của khối tài sản ròng gần 93 tỷ USD.

Trong báo cáo được đưa ra, Hindenburg - một công ty nghiên cứu tài chính quy mô nhỏ và còn khá non trẻ - cho biết đã tiến hành một cuộc điều tra kéo dài 2 năm nhằm vào Adani Group và rút ra kết luận rằng các công ty con của tập đoàn này đang “còng lưng gánh nợ”, giá cổ phiếu bị “thổi phồng” quá mức và có khả năng giảm 85%. Bản báo cáo đã khiến nhà đầu tư sửng sốt và ngay lập tức gây ra một cuộc bán tháo cổ phiếu các công ty trong Adanid Group.

“ĐẤU KHẨU” GIỮA ADANI GROUP VÀ HINDENBURG RESEARCH

Hindenburg vốn được biết đến là một công ty chuyên bán khống cổ phiếu của những công ty có giá cổ phiếu tăng cao nhưng bị Hindenburg cho là được định giá quá cao hoặc hoặc gian lận hoặc cả hai.

Đáp trả báo cáo này, Adani khẳng định trong vòng 1 thập kỷ qua, các công ty của tập đoàn đã “liên tục giảm nợ”, đồng thời gọi báo cáo của Hindenburg là một “cuộc tán công có chủ đích nhằm vào Ấn Độ, vào sự độc lập, chính trực và chất lượng của các thể chế Ấn Độ, vào câu chuyện tăng trưởng và tham vọng của Ấn Độ”.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC, Giám đốc tài chính (CFO) Jugeshinder Singh của Adani Group, nói rằng giá trị của Adani Enterprises không hề thay đổi chỉ vì đợt biến động giá cổ phiếu này, và thay vào đó được dựa trên nền tảng là “khả năng của công ty trong việc ươm mầm những doanh nghiệp mới”.

Ngày 30/1, Hindenburg gọi phản hồi của Adani Group là “thổi phồng” và cho rằng tập đoàn đã “phớt lờ những nghi vấn quan trọng nhất”. “Sự gian dối không thể được che đậy bởi chủ nghĩa dân tộc thể hiện qua những lời đáp trả phớt lờ những nghi vấn quan trọng nhất mà chúng tôi đặt ra”, Hindenburg nói trong một tuyên bố.

BILL ACKMAN LÊN TIẾNG

Phát biểu hôm thứ Năm tuần trước, nhà đầu tư, tỷ phú Mỹ Bill Ackman nói ông nhận thấy báo cáo của Hindenburg về Adani Group là “có độ đáng tin cậy cao và là kết quả của sự nghiên cứu rất kỹ lưỡng”.

“Cách phản ứng của Hindenburg trong vụ này cũng tương tự như cách phản ứng của Herbalife trước đây báo cáo dài 350 trang mà chúng tôi. Herbalife đến nay vẫn là một mô hình kim tự tháp. Tôi thấy báo cáo của Hindenburg là có độ đáng tin cậy cao và là kết quả của sự nghiên cứu rất kỹ lượng”, ông Ackman – người đứng đầu công ty quản lý quỹ Pershing Square - nhận định trong một dòng tweet, và cho biết hiện tại công ty của ông không có trạng thái cổ phiếu nào đối với cổ phiếu Herbalife hay Adani Group.

 Bill Ackman - Ảnh: Reuters.

Bắt đầu vào năm 2012, ông Ackman bán khống 1 tỷ USD cổ phiếu Herbalife, trên cơ sở cáo buộc công ty thực phẩm chức năng này vi phạm luật bán hàng trực tiếp của Trung Quốc và là một mô hình lừa đảo dạng kim tự tháp (pyramid scheme). Ông đã rút khỏi trạng thái bán khống này vào năm 2018 trong tình trạng thua lỗ do cổ phiếu Herbalife tăng 150%.

Luật sư của Adani Group tuyên bố công ty đang cân nhắc có hành động pháp lý đối với Hindenburg. Về phần mình, Hindenburg nói sẵn sàng hoan nghênh một động thái như vậy của Andani Group và giữ nguyên bản báo cáo của mình.