Tỉnh Hoà Bình có buông lỏng quản lý về đầu tư?

 Trụ sở UBND tỉnh Hoà Bình. Ảnh: KT

Thực hiện thanh tra 42 dự án (DA) đầu tư giai đoạn 2016-2021, gồm 41 DA ngoài khu công nghiệp và 1 DA trong khu công nghiệp, nhiều hạn chế, khuyết điểm trong công tác quản lý Nhà nước về đầu tư đã được Bộ KH&ĐT nêu rõ tại Kết luận số 781/KL-TTr ngày 8/2/2023.

Chưa lập, phê duyệt và công bố danh mục DA

Qua thanh tra, phát hiện có 31 DA không có tên hoặc chưa đúng tên trong danh mục DA thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh được phê duyệt.

UBND tỉnh chưa lập, phê duyệt và công bố đầy đủ danh mục DA đầu tư có sử dụng đất theo quy định.  

Có 14 DA chỉ thực hiện lập, phê duyệt danh mục DA nhưng các bên liên quan không cung cấp tài liệu thể hiện đã công bố danh mục DA có sử dụng đất theo quy định.

Có 8 DA chưa xác định có thuộc khu đất, quỹ đất có giá trị thương mại cao hay không, nên chỉ thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư và chưa xây dựng danh mục DA đầu tư có sử dụng đất.

Nhiều sai sót, khuyết điểm  trong việc thẩm định và phê duyệt chủ trương đầu tư

Qua thanh tra cũng cho thấy điều kiện về năng lực tài chính để bảo đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư tại DA khu du lịch - nghỉ dưỡng sinh thái Jade De MAICHAU The Legends, nhà đầu tư chưa đáp ứng được vốn chủ sở hữu theo quy định.

Có 13 DA, cơ quan đăng ký đầu tư không yêu cầu cơ quan quản lý đất đai cung cấp trích lục bản đồ theo quy định.

Tại thời điểm thẩm định chủ trương đầu tư, có 28 DA chưa cung cấp được hồ sơ, tài liệu chứng minh đã phù hợp quy hoạch chung, quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2.000 hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 (nếu có) của DA theo quy định.

Có 27 DA không có trong quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt hoặc chỉ nằm trong quy hoạch điều chỉnh sau khi DA đã thực hiện, hoặc nằm trong quy hoạch nhưng diện tích sử dụng đất DA lớn hơn diện tích đất đã quy hoạch.

Việc thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; qua thanh tra các DA do UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư cũng cho thấy nhiều tồn tại. Cụ thể:

Có 11 DA không có ý kiến thẩm định về nhu cầu sử dụng đất, do đó, diện tích đất sử dụng để thực hiện DA được chấp thuận trên đề xuất của nhà đầu tư. 

Có 2 DA chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, gồm DA khu đô thị sinh thái cao cấp Yên Quang tại xã Yên Quang, huyện Kỳ Sơn (nay là TP Hoà Bình) và DA khu đô thị Phúc Tiến, tại xã Quang Tiến, TP Hòa Bình. Tại thời điểm thanh tra, DA khu đô thị sinh thái cao cấp Yên Quang đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và đang trong giai đoạn thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng; DA khu đô thị Phúc Tiến đã phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư. 

 Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hoà Bình chịu trách nhiệm về những sai sót, khuyết điểm trong công tác quản lý, sử dụng đất tại các DA đầu tư. Ảnh: TK

Có 3 DA đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, có sử dụng đất lúa nhưng chưa có văn bản cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa của HĐND tỉnh theo quy định. Cụ thể: DA nhà máy xử lý rác thải; DA khu nhà ở Mớ Đồi, thị trấn Bo, huyện Kim Bôi; DA làng sinh thái Việt Xanh.

Có 3 DA có diện tích đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất lúa được HĐND tỉnh phê duyệt chuyển đổi mục đích sử dụng đất không thống nhất với diện tích đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất lúa so với các quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư DA của UBND tỉnh và văn bản của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, gồm: DA khu du lịch sinh thái Ngòi Hoa; DA khu nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái hồ Hòa Bình; DA khu nhà ở Thăng Long Xanh tại xã Quang Tiến, TP Hoà Bình. 

DA khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái Jade De MAICHAU The Legends đã được HĐND tỉnh thông qua nghị quyết cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ 15,7ha sang mục đích sử dụng khác để thực hiện DA, không thống nhất với diện tích và loại rừng tại quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư. 

DA khu nhà ở tại tổ 14, phường Hữu Nghị, TP Hòa Bình, các bên liên quan không cung cấp được hồ sơ thể hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ sang đất ở.

DA Làng sinh thái Việt Xanh, huyện Lương Sơn, diện tích đất thực hiện DA là 49,9ha, hồ sơ đề xuất DA và phương án bồi thường giải phóng mặt bằng trong hồ sơ dự sơ tuyển của nhà đầu tư có thể hiện trong phạm vi đất để thực hiện DA có 42,27ha đất rừng và đồi núi, nhưng không xác định được cụ thể hiện trạng loại rừng tự nhiên hay rừng trồng... 

DA khu nhà ở Mớ Đồi, thị trấn Bo, huyện Kim Bôi, hồ sơ đề xuất của UBND huyện Kim Bôi và báo cáo thẩm định chủ trương đầu tư chưa đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội đối với DA. 

DA khu du lịch nghỉ dưỡng và dịch vụ tổng hợp tại tiểu khu 1 và tiểu khu 2, thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn, UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư cho phép nhà đầu tư phân lô, bán nền khi chưa có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng, là chưa phù hợp. 

Có 2 DA nhà đầu tư lập quy hoạch tỷ lệ 1/500 trước khi được giao làm chủ đầu tư không đúng quy định, gồm: DA khu dân cư khu phố 10, thị trấn Hàng Trạm, huyện Yên Thủy và DA khu nhà ở tại xã Hòa Sơn (Tân Hòa Garden), huyện Lương Sơn.

Có 7 DA việc quản lý về nguồn gốc đất đai khi thực hiện DA đầu tư chưa thống nhất.

Có 2 DA tên DA không thống nhất giữa các văn bản, gồm: DA khu nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái hồ Hòa Bình và DA khu nhà ở đô thị tại phường Dân Chủ, TP Hòa Bình.

DA khu dân cư số 2 Nam quảng trường, TP Hòa Bình chưa dành đủ quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định.

Có 2 DA chậm gia hạn văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư, gồm: DA khu đô thị mới Trung Minh A và DA khu đô thị mới Trung Minh B tại xã Trung Minh, TP Hòa Bình.

DA Khu dân cư phường Phương Lâm, TP Hòa Bình, theo Quyết định số 1486/QĐ-UBND ngày 2/7/2020 UBND tỉnh mới phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện là Công ty Cổ phần Xây dựng Sao Vàng, nhưng kế hoạch sử dụng đất TP Hòa Bình năm 2019 đã xác định Công ty Cổ phần Xây dựng Sao Vàng là chủ đầu tư thực hiện DA.

Cấp, điều chỉnh chủ trương đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký đầu tư không theo quy định

DA khu du lịch - nghỉ dưỡng sinh thái Jade De MAICHAU The Legends không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện DA theo Điều 61, Điều 62 Luật Đất đai năm 2013. Tuy nhiên, tỉnh Hoà Bình vẫn chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư cho phép giãn tiến độ thực hiện DA vượt quá thời gian quy định.

 Sở Xây dựng tỉnh Hoà Bình có trách nhiệm đối với những sai sót, khuyết điểm trong công tác quản lý quy hoạch, xây dựng các DA đầu tư. Ảnh: TK

Cũng qua thanh tra cho thấy, Sở KH&ĐT cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 1 công ty thực hiện DA đầu tư khách sạn khi chưa được phép chuyển đổi công năng từ siêu thị giới thiệu sản phẩm thành khách sạn, là chưa phù hợp với các quy định.

Công tác lựa chọn nhà đầu tư còn sai sót, tồn tại

Về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư tại một số DA còn có tình trạng hồ sơ mời sơ tuyển còn sai sót, chưa đúng quy định.

Đánh giá bước sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư tại DA khu dân cư núi Đầu Rồng, thị trấn Cao Phong chưa làm rõ một số nội dung trong hồ sơ dự sơ tuyển nhà đầu tư. 

Chưa lập phương án sơ bộ về bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất để làm cơ sở lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu lựa chọn nhà đầu tư; hồ sơ mời thầu đưa công thức khả năng thu xếp vốn vay, vốn chủ sở hữu chưa phù hợp quy định…

DA khu dân cư núi Đầu Rồng chưa có tài liệu thể hiện việc đăng tải kết quả lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

Có 1/7 thành viên tổ chuyên gia đấu thầu không có chứng chỉ đào tạo về đấu thầu theo quy định. 

Việc đấu giá đất để thực hiện DA đầu tư, một số DA đã thực hiện đấu giá nhưng chưa cung cấp được hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc phê duyệt giá khởi điểm và quá trình tổ chức, thực hiện đấu giá.

Việc theo dõi, đánh giá và giám sát việc thực hiện dự án sau khi quyết định chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư còn thiếu sót.