Tạo động lực mới cho sự phát triển bền vững của quan hệ hợp tác Việt Nam-Trung Quốc

Điểm nhấn quan trọng đúng dịp kỷ niệm 15 năm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc 

Theo các chuyên gia, chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ ghi dấu ấn nổi bật, là điểm nhấn quan trọng đúng dịp kỷ niệm 15 năm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc (2008 - 2023).

Giáo sư Hứa Lợi Bình, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nêu rõ chuyến thăm rất có ý nghĩa khi trùng với dịp hai nước kỷ niệm 15 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình chụp ảnh chung tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh, chiều 31/10/2022 - Ảnh: TTXVN

Theo Giáo sứ Hứa Lợi Bình, quan hệ Trung Quốc-Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển quan trọng.

Nhắc lại những điểm nổi bật trong quan hệ hai nước kể từ khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc cuối năm ngoái, Giáo sư Hứa Lợi Bình nhấn mạnh Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm Trung Quốc sau Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc, phản ánh tầm quan trọng và đặc thù của quan hệ song phương. Quan hệ Việt-Trung sau đó đã ghi nhận nhiều bước tiến nổi bật.

Thứ nhất, sự tin cậy chính trị lẫn nhau tiếp tục gia tăng. Tháng 10/2022, lãnh đạo hai bên đã đạt được sự đồng thuận quan trọng về việc thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Trung Quốc lên một tầm cao mới trong thời đại mới.

Năm 2023, Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Phạm Minh Chính đều có chuyến công du Trung Quốc, lãnh đạo hai nước duy trì trao đổi cấp cao thường xuyên.

Thứ hai, hợp tác kinh tế, thương mại duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh. Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam liên tục gia tăng.

Thứ ba, giao lưu nhân dân và giao lưu văn hóa dần dần được nối lại sau đại dịch. Trong 10 tháng đầu năm nay, lượng du khách Trung Quốc đến Việt Nam vượt 1,3 triệu lượt. Trao đổi giữa hai nước về thể thao, văn hóa, giáo dục, các tổ chức nghiên cứu và các lĩnh vực khác được tăng cường, điều này đã thúc đẩy mối quan hệ giữa nhân dân hai nước.

Nói về ý nghĩa chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đối với Quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam-Trung Quốc, Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Sao Mai cho biết đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ 3 của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình trên cương vị Người đứng đầu Đảng và Nhà nước Trung Quốc, diễn ra vào thời điểm rất có ý nghĩa, đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 15 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện, là sự nối tiếp các hoạt động giao lưu cấp cao giữa hai Đảng, hai nước từ sau chuyến thăm lịch sử tới Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (30/10-01/11/2022), thể hiện sự coi trọng của Đảng và Nhà nước Trung Quốc và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đối với quan hệ Việt Nam-Trung Quốc.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại lễ đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức nước CHND Trung Hoa từ ngày 30/10-01/11/2022 - Ảnh: TTXVN

Theo Đại sứ Phạm Sao Mai, thời gian qua, với nỗ lực chung của cả hai bên, Quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam-Trung Quốc về tổng thể tiếp tục duy trì đà phát triển ổn định, đạt nhiều thành quả quan trọng. Đặc biệt, kể từ đầu năm nay sau khi Trung Quốc tối ưu hóa chính sách phòng chống dịch COVID-19, giao lưu hợp tác trực tiếp giữa hai nước chính thức được khôi phục và đạt nhiều tiến triển tích cực.

Về quan hệ chính trị, trao đổi, tiếp xúc cấp cao diễn ra mật thiết, góp phần quan trọng vào việc tăng cường tin cậy chính trị giữa hai Đảng, hai nước.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tham dự Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường” (BRF) lần thứ 3 do Trung Quốc tổ chức (tháng 10/2023); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm chính thức Trung Quốc và dự Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Thiên Tân (tháng 6/2023), dự Hội chợ Trung Quốc-ASEAN (CAEXPO) và Hội nghị thượng đỉnh thương mại-đầu tư Trung Quốc-ASEAN (CABIS) lần thứ 20 tại Nam Ninh (tháng 9/2023); đồng chí Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai thăm và làm việc tại Trung Quốc (tháng 4/2023).

Trong các chuyến đi này, Lãnh đạo cấp cao hai nước đã có nhiều hoạt động tiếp xúc quan trọng, tiếp tục đưa ra những biện pháp lớn nhằm triển khai hiệu quả nhận thức chung quan trọng của hai nhà lãnh đạo cấp cao nhất, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác cùng có lợi Việt Nam-Trung Quốc phát triển ổn định, lành mạnh.

Hợp tác, giao lưu kênh Đảng, giữa hai Chính phủ, Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính Hiệp cũng như giữa các bộ, ngành quan trọng như Ngoại giao, Quốc phòng, Công an…, các địa phương biên giới và giao lưu nhân dân hai nước đạt nhiều kết quả thực chất. Hai bên vừa tổ chức thành công Phiên họp lần thứ 15 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc (12/2023) với nhiều kết quả phong phú.

Hợp tác kinh tế-thương mại tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Trong bối cảnh thương mại giữa Trung Quốc và các đối tác đều giảm, Việt Nam là một trong số ít các đối tác vẫn giữ ổn định thương mại với Trung Quốc. Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Trung Quốc 10 tháng đầu năm đạt 139,2 tỷ USD (số liệu của hải quan Trung Quốc đạt 185 tỷ USD). Trung Quốc duy trì là đối tác thương mại lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam; trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN và đối tác lớn thứ 8 của Trung Quốc trên thế giới.

Về đầu tư, 11 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam 3,06 tỷ USD, chiếm 18,7% tổng số vốn đầu tư nước ngoài được cấp phép mới, đứng thứ 4 (sau Singapore, Hàn Quốc, Hong Kong), song dẫn đầu về số dự án đầu tư mới vào Việt Nam (chiếm 22,1%). Hai bên cũng tích cực phối hợp từng bước tháo gỡ giải quyết vướng mắc tồn đọng trong một số dự án hợp tác kinh tế trước đây.

Hợp tác trong các lĩnh vực khác như du lịch, văn hóa, giáo dục tiếp tục đạt nhiều tiến triển. Trung Quốc cơ bản khôi phục các chuyến bay thương mại với Việt Nam; hiện mỗi tuần có hơn 200 chuyến bay qua lại giữa hai nước; trong 11 tháng đầu năm 2023, có 1,5 triệu lượt du khách Trung Quốc đến Việt Nam; Trung Quốc đã triển khai cấp lại thị thực cho lưu học sinh và người lao động Việt Nam quay trở lại Trung Quốc.

Biên giới trên bộ Việt-Trung duy trì hòa bình, ổn định. Hai bên đã phối hợp chặt chẽ triển khai thực hiện các văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, tăng cường quản lý an ninh, an toàn khu vực biên giới; phối hợp chặt chẽ, xử lý thỏa đáng vấn đề nảy sinh trên cơ sở 03 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền.

Trong vấn đề trên biển, hai bên đạt nhận thức chung về kiểm soát thỏa đáng bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định trên biển phù hợp với Luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, đồng thời tích cực thúc đẩy các cơ chế đàm phán về các vấn đề trên biển, thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của Các bên ở Biển Đông (DOC), phấn đấu xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu lực, hiệu quả.

Ngoài ra, hai bên cũng tích cực phối hợp tại các diễn đàn đa phương nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác tại khu vực và trên thế giới, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Định vị mới cho quan hệ hợp tác Việt Nam-Trung Quốc

Đó là nhấn mạnh của Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba đã trả lời phỏng vấn báo chí về những nội dung liên quan đến chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Phu nhân. 

Đại sứ Hùng Ba khẳng định: Chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình là cơ hội rất quan trọng để Lãnh đạo cấp cao hai bên duy trì và tăng cường trao đổi chiến lược cấp cao trong tình hình mới, dựa trên nền tảng vững chắc của quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện Trung Quốc-Việt Nam được tích lũy trong 15 năm, tiếp tục xác định vị thế mới của quan hệ song phương trong thời kỳ mới, xác định hướng đi mới cho sự phát triển tiếp theo, mở ra những triển vọng hợp tác mới giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực, đồng thời tạo ra động lực mới cho sự phát triển bền vững của quan hệ Trung-Việt. Vì vậy, có thể nói một cách khái quát là định vị mới, hướng đi mới, động lực mới.

Tiến sỹ Đào Ngọc Báu, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Quan hệ Quốc tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ góp phần khẳng định và củng cố quan hệ hữu nghị, truyền thống lâu đời giữa hai quốc gia, dân tộc, chắc chắn sẽ mở ra nhiều mối quan hệ hợp tác mới trong tương lai, cũng như nâng tầm các mối quan hệ đã có theo hướng ngày càng sâu sắc hơn, thực chất hơn, góp phần vào sự phát triển của hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới," Tiến sỹ Đào Ngọc Báu nhận định.

Tiến sỹ Đào Ngọc Báu phân tích thêm, chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc sẽ tạo động lực mới thúc đẩy hợp tác kinh tế-thương mại song phương phát triển theo hướng cân bằng, bền vững.

Cùng với đó, hoạt động giao lưu nhân dân, trao đổi văn hóa, khoa học, giáo dục giữa hai nước sẽ ngày càng thực chất và hiệu quả hơn, qua đó củng cố truyền thống hữu nghị giữa hai quốc gia, dân tộc, đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói lúc sinh thời "Việt-Trung hữu nghị, vạn cổ trường thanh".

PV (TTXVN/Vietnam+)