10 sự kiện kinh tế nổi bật trong năm 2023

2023 là năm nền kinh tế Việt Nam có rất nhiều sự kiện quan trọng như lạm phát thấp, lãi suất giảm, FDI cao kỷ lục, giá vàng biến động bất thường,…

GDP tăng 5,05%, Việt Nam trở thành điểm sáng kinh tế toàn cầu

Là năm đầu tiên sau đại dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam nói riêng và nền kinh tế toàn cầu nói chung vẫn đối mặt với rất nhiều thách thức. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2023 có bị ảnh hưởng. Theo số liệu mới nhất do Tổng cục Thống kê (GSO) vừa công bố, GDP Việt Nam năm 2023 ước tính tăng 5,05% so với năm trước, chỉ cao hơn tốc độ tăng trưởng của các năm 2020 và 2021 trong giai đoạn 2011-2023.

GDP tăng 5,05%, Việt Nam trở thành điểm sáng kinh tế toàn cầu. (Ảnh: VM)

Tốc độ tăng trưởng GDP chậm lại nhưng đây vẫn là những con số rất tích cực trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều khó khăn và được dự báo tiếp tục đối diện với nhiều thách thức hơn trong năm 2024. Nhờ đó, Việt Nam được đánh giá là một trong những điểm sáng của kinh tế toàn cầu.

Đặc biệt, mới đây Fitch Ratings đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+ (từ mức BB), với triển vọng "Ổn định". Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 431 tỷ USD, tăng 1 bậc lên thứ 32/100 thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới.

Lạm phát thấp

Trong thời gian này, lạm phát luôn là vấn đề hiện hữu trên phạm vi toàn cầu. Trước khi năm 2023 khép lại, Tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor International dự báo lạm phát toàn cầu sẽ đạt 6,5% vào năm 2023, sau đó giảm xuống 4,5% vào năm 2024.

Năm 2023, lạm phát tại Việt Nam có tăng nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với trung bình toàn cầu. (Ảnh: PO)

Trong năm 2023, lạm phát tại Việt Nam có tăng nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với trung bình toàn cầu.

Theo dữ liệu mới nhất do GSO vừa công bố, CPI bình quân quý IV/2023 tăng 3,54% so với cùng kỳ năm trước. CPI bình quân năm 2023 tăng 3,25% so với năm 2022. Lạm phát cơ bản bình quân năm 2023 tăng 4,16% so với năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,25%). Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước năm 2023 giảm 11,02% so với năm trước, giá gas giảm 6,94% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

FDI cao kỷ lục, liên tục xuất siêu

Tính đến ngày 20/12, GSO cho biết vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam (FDI) đạt gần 36,6 tỷ USD, tăng 32,1% so với năm trước. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam năm 2023 ước đạt 23,18 tỷ USD, tăng 3,5% so với năm trước. Đây là số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao nhất trong 5 năm qua.

FDI cao kỷ lục, liên tục xuất siêu. (Ảnh: DMP)

Về xuất nhập khẩu, lũy kế cả năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 683 tỷ USD, giảm 6,6% so với năm trước, trong đó xuất khẩu giảm 4,4%; nhập khẩu giảm 8,9%. Cán cân thương mại hàng hóa năm 2023 ước tính xuất siêu 28 tỷ USD. Như vậy, Việt Nam đã có năm thứ 7 xuất siêu liên tiếp.

Giá vàng “điên đảo” cuối năm

Một trong những “tâm điểm” của kinh tế Việt Nam 2023 không thể không nhắc tới thị trường vàng.

Giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Tính đến ngày 25/12/2023, bình quân giá vàng thế giới ở mức 2.040,77 USD/ounce, tăng 2,93% so với tháng 11/2023 do FED quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% – 5,5% và dự kiến có ba đợt giảm lãi suất trong năm 2024.

Một trong những “tâm điểm” của kinh tế Việt Nam 2023 không thể không nhắc tới thị trường vàng. (Ảnh: BTMC)

Bên cạnh đó, những khó khăn đến từ thị trường chứng khoán cùng nhu cầu dự trữ vàng của các ngân hàng Trung ương và khu vực châu Á trong dịp cuối năm là những nguyên nhân tác động đến giá vàng trên thế giới.

Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 12/2023 tăng 3,98% so với tháng trước; tăng 13,13% so với cùng kỳ năm trước; bình quân năm 2023 tăng 4,16%.

Tuy nhiên, đây chỉ là những con số bình quân. Thực tế, trong những ngày cuối cùng của năm 2023, vàng lên “cơn sốt” khi hoặc tăng mạnh, hoặc “rơi tự do”. Có những phiên, giá vàng SJC tăng 2 triệu đồng/lượng nhưng có những lúc giảm 6 triệu đồng/lượng khiến nhà đầu tư thua lỗ nặng nề.

Rủi ro với người mua lớn hơn bao giờ hết khi giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới gần 20 triệu đồng/lượng, giá bán ra vàng SJC có thời điểm cao hơn giá mua vào 4 triệu đồng/lượng.

Lãi suất huy động giảm mạnh

Trong năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần điều chỉnh lãi suất điều hành, từ đó giúp mặt bằng lãi suất huy động liên tục lập “đáy” mới. Nếu hồi đầu năm 2023, lãi suất tiết kiệm (kỳ hạn 1 năm) vẫn trên dưới 9%/năm, thậm chí có nơi niêm yết trên 10%/năm thì tới cuối năm 2023, lãi suất phổ biến ở mức 5,5%/năm – 5,7%/năm. Thậm chí, ở một số ngân hàng quốc doanh, mức cao nhất chỉ còn là 4,8%/năm.

Trong năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần điều chỉnh lãi suất điều hành. (Ảnh: POD)

Với việc lãi suất huy động giảm gần một nửa trong năm 2023, lãi suất cho vay cũng giảm nhưng chưa có tốc độ giảm mạnh tương ứng. Người dân vẫn kỳ vọng sẽ được vay với lãi thấp hơn nữa.

Thị trường bất động sản trầm lắng

Từ giữa năm 2022, thị trường bất động sản đột ngột “đóng băng” vì hai vấn đề chính: khó tiếp cận nguồn vốn và vướng mắc pháp lý. Kể từ cuối năm 2022, rất nhiều Hội nghị tháo gỡ khó khăn về cả vốn và pháp lý được tổ chức.

Năm 2023, thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng. (Ảnh: MM)

Dù vậy, tình hình cũng không được cải thiện nhiều. Thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng. Thế nhưng, giá bất động sản, đặc biệt là phân khúc chung cư lại không những không giảm mà còn tăng.

Gần đây, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) đề nghị các doanh nghiệp giảm giá bán sản phẩm nhà ở, giảm bớt kỳ vọng lợi nhuận, không neo giữ giá cao, tăng chiết khấu,…

Tăng giá điện, thiếu điện, phải cắt điện luân phiên

Năm 2023, giá điện tăng tới hai lần, trong tháng 5 và tháng 11. Ở lần tăng đầu tiên, giá điện bán lẻ bình quân tăng thêm 3%, từ 1.864,44 đồng/kWh lên 1.920,37 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng). Sang lần hai, giá điện tăng tiếp lên 2.006,79 đồng/kWh, tương đương mức tăng 4,5%.

Năm 2023, giá điện tăng tới hai lần, trong tháng 5 và tháng 11. (Ảnh: EVN)

Trong khi đó, từ cuối tháng 5 đến nửa đầu tháng 6, trên cả nước, đặc biệt tại khu vực miền Bắc liên tục xảy ra tình trạng thiếu điện, phải cắt điện luân phiên. Việc cắt điện ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống của người dân và gián đoạn sản xuất.

Thủ tướng Chính phủ sau đó chỉ đạo và đã xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Thông qua Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi

Luật Nhà ở sửa đổi được Quốc hội biểu quyết thông qua sáng ngày 27/11 có nhiều điểm mới đáng chú ý như không quy định thời hạn sở hữu mà chỉ quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư trên cơ sở kế thừa Luật Nhà ở hiện hành; Cơ quan quản lý sẽ siết lại việc đầu tư xây dựng chung cư mini; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được làm cơ quan chủ quản dự án đầu tư nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động thuê.

Thông qua Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi trong năm 2023. (Ảnh: RT)

Đồng thời, Quốc hội cũng thông qua Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi với nhiều quy định chặt chẽ hơn trong kinh doanh bất động sản để bảo vệ người mua nhà, đất.

VinFast niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ

Tối 15/8 (giờ Việt Nam), hãng xe điện VinFast chính thức niêm yết cổ phiếu lên sàn chứng khoán Mỹ. Đây là sự kiện quan trọng không chỉ riêng của một công ty mà là điểm nhấn của cả nền kinh tế vì trước đó, đã có khá nhiều doanh nghiệp Việt lên kế hoạch niêm yết ở thị trường Mỹ nhưng chưa thành công.

Tối 15/8 (giờ Việt Nam), hãng xe điện VinFast chính thức niêm yết cổ phiếu lên sàn chứng khoán Mỹ. (Ảnh: TY)

Ngay sau khi chào sàn, cổ phiếu VinFast tăng giá mạnh, có thời điểm giúp VinFast trở thành một trong những hãng xe lớn nhất toàn cầu.

Nông nghiệp “tỏa sáng” nhờ giá gạo, giá cà phê tăng phi mã

Năm 2023, nhiều ngành nông nghiệp bất ngờ tỏa sáng. Trong đó, các nông sản như gạo, cà phê, hạt điều, sầu riêng,... tăng mạnh kim ngạch xuất khẩu. Riêng giá gạo xuất khẩu đã có lúc tăng hơn 30% so với thời điểm cuối năm 2022.

Năm 2023, nhiều ngành nông nghiệp bất ngờ tỏa sáng. (Ảnh: MC)

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng trưởng tích cực, trong đó kim ngạch xuất khẩu một số nông sản tăng cao, chăn nuôi phát triển ổn định, ứng dụng mô hình công nghệ cao trong nuôi tôm thẻ chân trắng đã đem lại hiệu quả kinh tế. Giá trị tăng thêm ngành nông nghiệp năm 2023 tăng 3,88% so với năm trước.