Ngân hàng đối mặt nguy cơ nợ xấu quay trở lại

Covid-19 đang làm suy giảm chất lượng tài sản của các ngân hàng, nợ xấu tăng lên rõ rệt. Ông Nguyễn Trọng Du, Phó chánh thanh tra, giám sát ngân hàng thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho hay, từ cuối năm 2017 đến tháng 7/2020, nợ xấu toàn hệ thống luôn được duy trì dưới 2%. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch, từ tháng 8/2020, nợ xấu đã tăng lên trên 2%.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Trong văn bản vừa được gửi tới các tổ chức tín dụng, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng nêu rõ: “Qua công tác theo dõi, giám sát tình hình hoạt động năm 2020, NHNN nhận thấy, một số tổ chức tín dụng có những dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro như: nợ xấu nội bảng có xu hướng tăng so với cuối năm 2019, tỷ lệ nợ xấu của một số công ty tài chính tiêu dùng ở mức cao và tăng lớn so với năm trước; lãi phải thu từ hoạt động tín dụng tăng lớn so với cuối năm 2019…”.

Báo cáo tài chính của các ngân hàng cho thấy, năm 2020, hơn 70% ngân hàng ghi nhận nợ xấu tăng. Xu hướng này chưa dừng lại trong quý I/2021, khi nợ xấu tuyệt đối không ngừng tăng cao.

Đáng chú ý nhất là nợ xấu của ACB tăng 60,5%, Vietcombank tăng 47,2%, MB tăng 28,8%, HDBank tăng 20,3%, NamABank tăng 19,2%, PGBank tăng 10,6%...

Tính đến ngày 31/3/2021, tổng dư nợ xấu của 26 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính là hơn 93.200 tỷ đồng, tăng 5,3% so với cuối năm 2020.

Ông Trần Hùng Huy, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB thừa nhận, rủi ro và chất lượng tài sản ở hoạt động cho vay năm 2021 là một câu hỏi rất lớn. “Chúng tôi kỳ vọng năm 2021 sẽ kiểm soát được nợ xấu dưới 1% theo Nghị quyết trình Đại hội đồng cổ đông. Tuy nhiên, thực tế thì nợ xấu diễn biến theo mức độ tác động của dịch bệnh và một số yếu tố tác động khách quan khác”, ông Hùng Huy cho biết.

Mặc dù tự tin có thể kiểm soát được nợ xấu, song ông Hùng Huy cũng tỏ ra lo ngại với khách hàng hoạt động trong lĩnh vực du lịch và khách sạn. Được biết, dư nợ khách hàng cho vay lĩnh vực này tại ACB là 9.000 tỷ đồng.

Trong báo cáo vừa đưa ra, Phòng nghiên cứu Global Research của HSBC nhận định, đã đến lúc cần đánh giá lại sức khoẻ của ngành ngân hàng Việt Nam. Theo nhóm nghiên cứu của HSBC, rủi ro nợ xấu của hệ thống ngân hàng Việt Nam đang gia tăng. Tính cả các “khoản cho vay bị suy giảm giá trị”, nợ xấu ước tính tăng từ dưới 5% vào năm 2019 lên 7% năm 2020.

Không chỉ nợ xấu nội bảng tăng lên, mà nợ xấu tiềm ẩn từ nợ cơ cấu của các ngân hàng cũng đang khá lớn. Theo PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, chính sách cơ cấu nợ, giãn hoãn nợ, không chuyển nhóm nợ để hỗ trợ doanh nghiệp theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN và Thông tư số 03/2021/TT-NHNN khiến một phần nợ xấu đang ở dạng tiềm ẩn và sẽ dần dần hiện hình khi thời hạn của các thông tư này kết thúc.

Thông tư số 03/2021/TT-NHNN sẽ chính thức có hiệu lực từ hôm nay (17/5), các ngân hàng buộc phải trích lập dần cho các khoản nợ cơ cấu này. Theo ông Thịnh, trong bối cảnh Covid-19 đang quay lại, các ngân hàng phải chấp nhận hy sinh nợ xấu, tăng cường trích lập dự phòng để tăng sức chống chịu trong tương lai. Lợi nhuận tăng trưởng quý I/2021 là điều kiện thuận lợi để các ngân hàng tăng trích lập dự phòng những quý tới.

Tuy nhiên, nhiều ngân hàng tỏ ra lo ngại về dư nợ cho vay những lĩnh vực bị tác động nặng nề bởi dịch bệnh như du lịch, hàng không, khách sạn… Bà Phạm Thị Trung Hà, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng MB cho rằng, kể cả cơ cấu thời gian trả nợ thêm 12 tháng, thì doanh nghiệp các lĩnh vực này vẫn chưa thể trả nợ và cần chính sách đặc thù.

Trước đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng đề nghị, Chính phủ có giải pháp khoanh nợ thời hạn tối đa 2 năm đối với các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh.