Thu hàng nghìn tỷ từ xổ số, HFIC liên quan gì đến "đất vàng" đang bị điều tra?

Thu "đậm" từ xổ số

HFIC vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất năm 2020 với doanh thu, lợi nhuận giảm nhẹ so với cùng kỳ. Năm vừa qua, HFIC ghi nhận 9.934 tỷ đồng doanh thu hợp nhất, giảm 2% so với năm liền trước đó.

Trong đó, phần lớn doanh thu của công ty đến từ hoạt động kinh doanh xổ số truyền thống, thông qua công ty con - Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết TP.HCM (HFIC nắm 100% vốn).

Năm vừa qua, hoạt động bán vé số mang về cho HFIC gần 8.500 tỷ đồng doanh thu. Trong những năm trước, xổ số cũng luôn là lĩnh vực kinh doanh quan trọng nhất của công ty khi đóng góp đều đặn trên 80% doanh thu hợp nhất mỗi năm.

Ngoài Xổ số Kiến thiết TP.HCM, HFIC còn nắm 100% vốn tại Công ty TNHH MTV Quản lý Kinh doanh nhà TP.HCM (quản lý cho thuê nhà) và 51% vốn tại Công ty Cổ phần Chiếu sáng Công cộng TP.HCM (duy tu hệ thống chiếu sáng).

Đây cũng là hai mảng kinh doanh mang về hàng trăm tỷ đồng doanh thu mỗi năm cho HFIC. Trong đó, mảng kinh doanh bất động sản mang về 593 tỷ đồng năm vừa qua và duy tu và xây lắp công trình đóng góp 437 tỷ đồng. Ngoài ra, hoạt động cho vay của HFIC cũng đóng góp 235 tỷ đồng vào doanh thu hợp nhất năm 2020.

Trong năm, biên lãi gộp của HFIC sụt giảm do giá vốn giảm thấp hơn mức giảm doanh thu, lợi nhuận gộp công ty từ đó cũng giảm gần 9%, đạt 1.844 tỷ đồng.

Cùng với một số nguồn thu khác, HFIC ghi nhận tổng cộng 1.881 tỷ đồng lợi nhuận kế toán trước thuế năm vừa qua, giảm gần 5% so với năm liền trước. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm tương ứng, đạt 1.594 tỷ đồng.

Đáng chú ý, đóng góp vào số lợi nhuận nghìn tỷ năm vừa qua của HFIC, ngoài xổ số còn có phần lợi nhuận lớn đến từ đầu tư chứng khoán.

Khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư, góp vốn vào đơn vị khác năm qua mang về cho HFIC 413 tỷ. Trong đó, 240 tỷ đồng là lợi nhuận được chia và 173 tỷ đồng đến từ việc bán hơn 14,5 triệu cổ phiếu Công ty Cổ phần Chứng khoán TP.HCM - HSC (HCM).

Theo lãnh đạo HFIC, năm 2020, công ty đã đăng ký chuyển nhượng 25 triệu cổ phiếu HCM nhưng mới bán được 14,5 triệu đơn vị kể trên. Số cổ phiếu còn lại chưa bán được là gần 10,5 triệu đơn vị sẽ được công ty chuyển nhượng nốt trong năm 2021. Với thị giá hiện nay khoảng 39.250 đồng/cổ phiếu (cuối ngày 31/5), lô cổ phiếu HCM do HFIC nắm giữ có giá trị khoảng 411 tỷ đồng.

Ngoài ra, HFIC còn sở hữu lượng cổ phiếu trị giá hàng nghìn tỷ đồng tại các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Bao gồm Công ty Cổ phần Cơ điện lạnh (REE) giá trị hợp lý gần 800 tỷ; Công ty Cổ phần Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP. HCM (CII) 515 tỷ; HDBank 1.050 tỷ; Eximbank 108 tỷ đồng…

Ý kiến ngoại trừ liên quan đến đất "vàng"

Trong báo cáo tài chính của HFIC, đơn vị kiểm toán là AASC đưa nhiều ý kiến ngoại trừ liên quan đến Công ty TNHH MTV Quản lý Kinh doanh Nhà TP.HCM (HMTC) - công ty con do HFIC sở hữu 100% vốn.

Cụ thể, HMTC ghi nhận 269 tỷ đồng tiền chi phí thuê đất hàng năm theo thông báo nộp tiền thuê đất tạm tính của cơ quan thuế vào giá vốn 2020. Tuy nhiên, con số này có thể thay đổi khi cơ quan thuế xác định giá đất chính thức. HMTC chưa xem xét ảnh hưởng của rủi ro chênh lệch giữa đơn giá thuê đất tạm tính và đơn giá chính thức theo quy định pháp luật để xác định và ghi nhận đầy đủ nghĩa vụ tiền thuê đất trên báo cáo tài chính của mình. 

Kiểm toán viên nêu rõ tiền thuê đất các năm trước của HMTC đang bị truy thu với giá trị rất lớn. Đơn vị kiểm toán cho biết không thể xác định được nghĩa vụ tiền thuê đất hàng năm phải nộp của công ty con thuộc HFIC.

Ngoài ra, HMTC chưa đánh giá tổn thất đối với khoản đầu tư vào Công ty Lavenue với giá trị 155 tỷ đồng. Lavenue là chủ đầu tư dự án Lavenue Crown tọa lạc tại khu đất "vàng" 8-12 Lê Duẩn (quận 1, TPHCM).

Bộ Công an đang điều tra về hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí đối với dự án này. HMTC đang trình bày khoản đầu tư vào Lavenue theo giá gốc và chưa xem xét các tổn thất nếu có khi chưa có kết luận chính thức từ cơ quan có thẩm quyền.

Song song đó, đơn vị kiểm toán cho hay HMTC đang theo dõi bất động sản đầu tư bao gồm quyền sử dụng đất, nhà cửa và máy móc thiết bị mà chưa có sự tách biệt theo từng loại tài sản riêng biệt. Với những tài liệu hiện có, kiểm toán viên không đánh giá được ảnh hưởng của vấn đề này đến báo cáo tài chính của công ty.