Bước nhảy vọt của giá dầu cho thấy hiệu ứng lan tỏa từ khủng hoảng năng lượng

Giá dầu Brent tăng cao tới 85,10 USD/thùng vào thứ Sáu (15/10), một mức giá dường như không thể tưởng tượng được trong 18 tháng trước khi đại dịch Covid-19 làm ngừng lưu thông toàn cầu và giảm nhu cầu.

Sự phục hồi cơ bản về mức tiêu thụ dầu do nhiên liệu đường bộ, hoạt động vận tải hàng hóa và sau đó là đi lại bằng đường hàng không hiện đang thúc đẩy cuộc khủng hoảng năng lượng. Với giá khí đốt tự nhiên đang cao tương đương với mức giá dầu gần 200 USD/thùng ở châu Âu, sự đồng thuận giữa các nhà phân tích là nhu cầu dầu trên toàn cầu sẽ tiếp tục tăng khi các công ty gấp rút đảm bảo bất kỳ loại nhiên liệu nào có thể được sử dụng thay thế cho khí đốt từ dầu diesel sang dầu mazut sang dầu thô.

Gary Ross, Giám đốc quỹ đầu cơ Black Gold Investors LLC cho biết: “Tình hình đang trở nên căng thẳng và OPEC đang thắt chặt hơn. Vấn đề năng lượng đang khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn vì do nhu cầu tăng theo mùa. Đây là một tình huống khá bùng nổ”.

Trong khi đó, các công ty lọc dầu đang kiếm được nhiều lợi nhuận nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu. Biên lợi nhuận xăng dầu ở Mỹ đang tăng vào thời điểm mà biên lợi nhuận thường giảm trong năm. Ở châu Âu, lợi nhuận từ việc sản xuất dầu diesel đang cao nhất kể từ tháng 3/2020, trong khi giá dầu nhiên liệu propan và lưu huỳnh thấp đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2014.

Các vấn đề về thiếu điện

Mặc dù cuộc khủng hoảng năng lượng không nhất thiết dẫn tới nhu cầu dầu tăng cao. Nhưng một cuộc khủng hoảng năng lượng ngày càng sâu sắc ở Trung Quốc và các quốc gia có các ngành công nghiệp nặng lớn khác đang làm dấy lên lo ngại về sản lượng công nghiệp thấp hơn, tăng trưởng kinh tế yếu hơn và kéo theo đó là việc sử dụng nhiên liệu bị cắt giảm.

Trung Quốc đã cho biết, sẽ cho phép giá điện tăng, loại bỏ mức giá trần cho các công ty sử dụng nhiều năng lượng. Một loạt các ngân hàng phố Wall đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2021 đối với Trung Quốc - nhà nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Điều này cũng diễn ra tương tự ở châu Âu khi tất cả mọi thứ, từ các nhà máy luyện kẽm đến các nhà máy phát thải nhiều carbon dioxide đã bị buộc phải cắt giảm sản lượng ở một mức độ nào đó, do đó có khả năng làm giảm tác động của việc chuyển đổi khí sang dầu.

Toril Bosoni, người đứng đầu bộ phận thị trường dầu mỏ tại Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết: “Nhiều ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng đã buộc phải ngừng hoặc giảm hoạt động do chi phí năng lượng cao”.

Tuy nhiên, lượng tiêu thụ dầu hiện đang tăng lên. Các sản phẩm dầu ở Tây Ban Nha vào tháng trước cho thấy nhu cầu xăng cao hơn 5% so với năm 2019, trong khi nhu cầu dầu diesel chỉ thấp hơn 0,5%. IEA tuần này cho biết, nhu cầu xăng dầu hiện chỉ giảm 2% so với mức trước đại dịch trên toàn thế giới.

Ngay cả hàng không cũng đang có dấu hiệu của sự hồi phục trở lại. Lưu lượng hàng không ở châu Âu đã phục hồi trở lại 3/4 mức bình thường, tăng so với mức chỉ 1/2 trong tháng 6. Các hãng hàng không từ United Airlines Holdings đến EasyJet Plc đã tăng cường các chuyến bay sau khi Mỹ nới lỏng các quy định về du lịch và chương trình tiêm chủng của châu Âu đã phát huy tác dụng.

Với sự phục hồi hiện trên diện rộng, các công ty lọc dầu Repsol SA, OMV AG và Royal Dutch Shell Plc đều công bố tỷ suất lợi nhuận cao hơn trong quý III và thúc đẩy động lực mua nhiều dầu thô hơn.

Bên cạnh đó, nhu cầu dầu tăng cao khiến các kho dự trữ dầu thô thấp hơn. Công ty Kayrros cho biết tồn kho dầu thô toàn cầu bao gồm cả trên bờ, dầu đang vận chuyển và kho chứa nổi đều dưới mức trước đại dịch. Trong khi các kho dự trữ dầu thô trên toàn nước Mỹ tăng đã trong tuần trước, nhưng những kho dự trữ tại trung tâm lưu trữ quan trọng ở Cushing Oklahoma lại giảm nhiều nhất kể từ tháng 6.

Tuy nhiên, công ty tư vấn Energy Aspects cho biết, ngay cả khi giá dầu đang gần 85 USD/thùng, các nhà đầu cơ vẫn tương đối không quan tâm đến dầu mỏ mà thay vào đó là đang tập trung vào thị trường khí đốt.