Viglacera thu lãi nghìn tỷ nhưng 'chây ì' thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất?

"Lối mòn" sai phạm?

Vừa qua, HĐND TP Hà Nội đã có Báo cáo kết quả tái giám sát về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, trong đó chỉ ra nhiều tồn tại. Tổng hợp danh mục các dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai còn tồn tại vi phạm từ thời điểm trước giám sát năm 2018 và phát sinh thêm từ năm 2018 đến nay cho thấy: TP Hà Nội hiện còn tới hơn 300 dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai.

Thuộc danh mục các dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đến hết ngày 30/5/2021; dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II (nằm trên địa bàn các xã Đặng Xá - Cổ Bi - Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội) của Tổng Công ty Thủy tinh và Gốm xây dựng - Viglacera là 1 trong số 38 dự án nợ Ngân sách Nhà nước, chậm hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất được thường trực HĐND TP Hà Nội nêu tên.

Theo đó, dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II hiện đang có tổng nợ Ngân sách Nhà nước số tiền 30,161 tỷ đồng. Đây cũng là số tiền chậm nộp còn phải thu tính đến thời điểm cuối tháng 5/2021 và hiện đang trong quá trình chờ xử lý của dự án này.

Quá trình tìm hiểu cho thấy, dự án Khu đô thị Đặng Xá do Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư có tổng diện tích 69,6ha và được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, Khu đô thị mới Đặng Xá I có diện tích 30,6ha và Khu đô thị mới Đặng Xá II có diện tích 39ha. Tại khu đô thị “đình đám” này của Viglacera, ngoài các tòa nhà chung cư thương mại, biệt thự, liền kề, còn có rất nhiều các tòa nhà ở xã hội dành cho người có thu nhập thấp.

Kể từ khi được xây dựng cho đến nay, dự án đã từng được nhắc đến như một “hình mẫu lý tưởng” trong việc xây dựng các khu nhà ở xã hội tập trung cho người có thu nhập thấp, nhằm đảm bảo an sinh xã hội. Năm 2018, dự án này thậm chí đã giành được giải "Nhà ở xã hội chất lượng nhất" trong giải thưởng Bất động sản Quốc gia lần thứ nhất.

Tuy nhiên, ngay từ khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, Khu đô thị Đặng Xá đã vướng phải không ít “lùm xùm” khi đơn vị quản lý, vận hành dự án là Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng Viglacera (Đơn vị thành viên của Tổng Công ty Viglacera) đã để xảy ra hàng loạt sai phạm kéo dài nhưng không được xử lý dứt điểm.

Trong đó phải kể đến những sai phạm nghiêm trọng liên quan đến vi phạm PCCC gây mất an toàn cho cư dân, “ăn bớt” hạ tầng, chất lượng công trình xuống cấp, tràn lan công trình xây dựng trái phép phá vỡ quy hoạch chung, “xẻ thịt” các lô đất được quy hoạch làm công trình công cộng để kinh doanh trái phép nhằm trục lợi bất chính…

Dự án Khu đô thị Đặng Xá (huyện Gia Lâm, Hà Nội) là một dự án rất "đình đám" do Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư.

Đáng chú ý, đây vốn cũng không phải lần đầu tiên Tổng công ty Viglacera bị các cơ quan quản lý Nhà nước nhắc tên vì những sai phạm liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất.

Thời điểm năm 2017, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có Kết luận thanh tra về đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu đô thị của TP Hà Nội giai đoạn 2002-2014.

Báo cáo này hé lộ một số sai phạm tại dự án đầu tư xây dựng "Tổ hợp văn phòng, thương mại, khách sạn và nhà ở Viglacera" tại phường Trung Hòa (quận Cầu Giấy, Hà Nội) và phường Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) do Tổng công ty Viglacera làm chủ đầu tư.

Được biết, từ năm 2008, UBND TP. Hà Nội đã có quyết định phê duyệt tiền sử dụng đất hơn 407,1 tỷ đồng đối với dự án này. Tiếp đó vào năm 2011, chủ đầu tư dự án phải nộp bổ sung hơn 94,6 tỷ đồng nghĩa vụ tài chính về đất do điều chỉnh nâng tầng.

Báo cáo của TTCP xác định: tại Tờ trình của Liên ngành về tính tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, khi xác định chi phí phát triển của dự án, liên ngành đã đưa khoản chi phí dự phòng không đúng với quy định của Bộ Tài chính, gây thất thu Ngân sách Nhà nước. Do UBND TP.Hà Nội không yêu cầu cụ thể về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính phải trích nộp quỹ đất hoặc quỹ nhà trong quyết định giao đất, nên khi thực hiện dự án, Tổng công ty Viglacera không thực hiện nghĩa vụ nộp quỹ đất.

Tương tự, TTCP cũng "điểm danh" những sai phạm trong việc xác định sai tiền sử dụng đất gây thất thu Ngân sách Nhà nước tại một số dự án khác nằm trên địa bàn TP. Hà Nội do Viglacera làm chủ đầu tư như: dự án Khu chức năng đô thị Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm); dự án Khu nhà ở Đại Mỗ (xã Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm); dự án Khu nhà ở tại 628 Hoàng Hoa Thám (quận Tây Hồ); dự án chung cư tại 671 Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình); dự án Khu đô thị Đặng Xá (huyện Gia Lâm)…

Mới đây nhất, vào tháng 3/2021, UBND TP. Hà Nội cũng đã có Báo cáo kết quả thực hiện nội dung kết luận, kiến nghị của HĐND Thành phố về tình hình quản lý các dự án đầu tư vốn ngoài ngân sách sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai trên địa bàn. Nội dung báo cáo của UBND TP. Hà Nội nêu rõ: có đến 90 dự án trên địa bàn thành phố chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Và dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II của Tổng Công ty Viglacera là một trong số đó với số tiền chậm nộp là hơn 30 tỷ đồng.

Dự án đầu tư xây dựng "Tổ hợp văn phòng, thương mại, khách sạn và nhà ở Viglacera" tại quận Cầu Giấy và quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) từng bị Thanh tra Chính phủ nhắc tên vì xác định sai tiền sử dụng đất.

Báo lãi lớn nghìn tỷ trong 9 tháng đầu năm 2021

Mới đây, Báo cáo hợp nhất quý III/2021 của Tổng công ty Viglacera (mã CK: VGC) cho thấy, 3 tháng gần nhất doanh nghiệp đạt 2.207 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 4% so với cùng kỳ. Nhờ giảm lãi tiền gửi và cho vay, doanh thu tài chính giảm 41% xuống còn 7 tỷ đồng. Chi phí tài chính và bán hàng giảm lần lượt 29% và 32% trong kỳ, trong khi đó, chi phí quản lý tăng 23% lên gần 163 tỷ. Khấu trừ chi phí giá vốn, lợi nhuận gộp giảm 13% so với cùng kỳ xuống còn 556 tỷ đồng.

Kết quả lợi nhuận sau thuế quý III/2021 đạt 209 tỷ đồng, giảm 4% so với cùng kỳ, trong đó lãi thuộc về cổ đông công ty mẹ ghi nhận gần 200 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng, lãi trước thuế tăng trưởng 51% lên 1.043 tỷ đồng, vượt 4% kế hoạch năm. Lũy kế 9 tháng, lãi trước thuế tăng trưởng 51% lên 1.043 tỷ đồng, vượt 4% kế hoạch năm. Lũy kế 9 tháng, doanh thu hợp nhất tăng 6% đạt 7.508 tỷ đồng.

Trong đó, doanh thu từ cho thuê bất động sản, hạ tầng khu công nghiệp mang lại 2.179 tỷ đồng, chiếm 1/3 cơ cấu doanh thu. Mảng bán hàng hóa đóng góp 2/3 doanh thu còn lại. Nguồn thu bán gạch ốp lát cũng góp 1.751 tỷ đồng; các sản phẩm gạch, ngói đất sét nung ghi nhận 1.226 tỷ đồng. Doanh thu tài chính giảm 78% xuống gần 19 tỷ do không còn lãi bán các khoản đầu tư và giảm lãi tiền cho vay, tiền gửi. Lợi nhuận khác cũng hạ từ 32 tỷ về còn 7 tỷ. Tuy vậy, lãi trước thuế tăng 51% đạt 1.043 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ ghi nhận 818 tỷ, tăng 62% so với cùng kỳ.

Năm 2021, Viglacera đặt mục tiêu đạt 12.000 tỷ đồng doanh thu hợp nhất và kỳ vọng lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 1.000 tỷ đồng – trong đó công ty mẹ mục tiêu lãi trước thuế 750 tỷ đồng. Như vậy, sau 9 tháng đầu năm 2021, VGC đã thực hiện được hơn 63% kế hoạch doanh thu và vượt 9% mục tiêu về lãi ròng cả năm.