Báo cáo tài chính kiểm toán chỉ ra những lỗ hổng nào của PVcomBank ?

PvcomBank thông báo có lãi (!?)

Mới đây, Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) công bố Báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2020. Theo thông tin mà KTCKVN thu thập được thì ghi nhận khoản mục thu nhập lãi thuần đạt 1.640 tỷ đồng, giảm 6% so với năm 2019.

Trong đó, một số nguồn thu ngoài lãi tăng trưởng so với năm trước như thu từ dịch vụ đạt 232 tỷ đồng, tăng 27%; lãi từ mua bán chứng khoán kinh doanh tăng mạnh lên 184 tỷ đồng, gấp 2,6 lần; lãi từ mua bán chứng khoán đầu tư gần 812 tỷ đồng, tăng 26%).

Kết thúc năm 2020, PVcomBank báo lãi trước thuế gần 76 tỷ đồng, giảm 64% so với năm ngoái.

Thuyết minh về cho vay khách hàng, ngân hàng cho biết tính đến hết 31/12/2020 đang cho vay với dư nợ là hơn 84.2 97 tỷ đồng. Trong đó, cho vay tổ chức kinh tế, cá nhân trong nước chiếm 83.080 tỷ đồng.

Khách hàng giao dịch tại Ngân hàng

Về cho vay theo ngành, dư nợ lớn nhất tập trung tại hoạt động làm thuê các công việc trong các hộ gia đình, sản xuất sản phẩm, vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình với hơn 51.059 tỷ đồng, tăng so với hơn 43. 807 tỷ đồng của năm 2019. Hoạt động cho vay bất động sản cũng có dư nợ tăng lên hơn 7.391 tỷ đồng từ mức hơn 5.785 tỷ đồng của năm 2019.

Trong năm 2020, ngân hàng cũng đẩy mạnh triển khai các giải pháp công nghệ phù hợp để đáp ứng nhu cầu kinh doanh và quản trị nhằm hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi số, hướng tới trở thành ngân hàng hợp kênh...

Nếu PvcomBank hạnh toán thì sẽ lỗ hơn 500 tỷ

Đây chính là nhận định của Công ty kiểm toán AASC trong báo cáo kiểm toán của PvcomBank bơi họ cho rằng, nếu hạch toán đúng theo quy định, lợi nhuận trước thuế của nhà băng này sẽ giảm gần 570 tỷ đồng và chuyển từ lãi sang lỗ.

Theo AASC, Thứ nhất, PVcomBank chưa thực hiện phân loại nhóm nợ, trích lập dự phòng và thoái lãi dự thu đầy đủ đối với các khoản cho vay của khách hàng theo quy định hiện hành.

Ngoại trừ các khoản cho vay được giữ nguyên nhóm nợ theo Đề án tái cơ cấu Ngân hàng giai đoạn 2016-2020 (Đề án tái cơ cấu) và các khoản cho vay được giữ nguyên nhóm nợ, thu hồi nợ, trích lập dự phòng thoái thu lãi thep phương án cơ cấu lại của PVcomBank đến năm 2030 (Phương án cơ cấu lại), số dự phòng rủi ro cho vay và lãi thoái thu cần ghi nhận bổ sung tại ngày 31/12/2020 lần lượt là 821 tỷ đồng và 1.215 tỷ đồng.

Nếu Ngân hàng thực hiện theo đúng quy định thì trên Bảng cân đối kế toán hợp nhất tại ngày 31/12/2020, chỉ tiêu “Dự phòng rủi ro cho vay và ứng trước khách hàng” sẽ tăng lên 821 tỷ đồng, chỉ tiêu “Các khoản lãi, phí phải thu” và “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm đi 1.215 tỷ đồng và 2.037 tỷ đồng, “Lợi nhuận trước thuế” sẽ giảm đi 541 tỷ đồng.

Thứ hai, Ngân hàng chưa thực hiện phân loại nhóm nợ, trích lập dự phòng và thoái lãi dự thu đầy đủ đối với các khoản đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết theo quy định.

Ngoại trừ các trái phiếu được giữ nguyên nhóm nợ theo Đề án tái cơ cấu và các trái phiếu giữ nguyên nhóm nợ, thu hồi nợ, trích lập dự phòng, thoái thu lãi theo Phương án cơ cấu lại, số dự phòng rủi ro chứng khoán kinh doanh, dự phòng rủi ro chứng khoán đầu tư và lãi thoái thu cần ghi nhận bổ sung tại ngày 31/12/2020 lần lượt gần 26 tỷ đồng; 109 tỷ đồng và 27 tỷ đồng.

Nếu Ngân hàng thực hiện theo đúng quy định thì chỉ tiêu “Dự phòng rủi ro chứng khoán kinh doanh” và “Dự phòng rủi ro chứng khoán đầu tư” sẽ tăng lên lần lượt gần 26 tỷ đồng và 109 tỷ đồng.

“Các khoản lãi, phí phải thu” và “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm đi lần lượt 27 tỷ đồng 162 tỷ đồng, “Lợi nhuận trước thuế” sẽ tăng lên gần 65 tỷ đồng.

Biểu đồ mô tả kết quả kinh doanh

Thứ ba, Ngân hàng chưa thực hiện trích lập dự phòng rủi ro cho các tài sản có nội bảng khác đầy đủ theo quy định.

Ngoại trừ các khoản phải thu, tài sản có được xử lý theo Đề án tái cơ cấu và các khoản phải thu, tài sản có được thu hồi, trích lập dự phòng, thoái thu lãi theo Phương án cơ cấu lại, số dự phòng rủi ro cho các tài sản có nội bảng khác cần trích lập tại ngày 31/12/2020 là 254 tỷ đồng.

Nếu Ngân hàng thực hiện theo đúng quy định thì chỉ tiêu “Các khỏan dự phòng rủi ro cho các tài sản Có nội bảng khác” sẽ tăng lên và “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm đi cùng số tiền là 254 tỷ đồng. “Lợi nhuận trước thuế” sẽ giảm đi 130 tỷ đồng.

Thứ tư, trong năm 2017, Ngân hàng ghi nhận một số khoản thu nhập từ bán một số khoản đầu tư chứng khoán vốn và khoản đầu tư dài hạn chưa thỏa mãn các điều kiện ghi nhận doanh thu theo Chuẩn mực kế toán.

Trong năm 2020, Ngân hàng đã thu hồi một khoản đầu tư dài hạn đã bán trên và hạch toán lãi phát sinh từ giao dịch này trong năm 2017 vào chi phí hoạt động khác.

Nếu Ngân hàng thực hiện đúng theo quy định thì tại ngày 31/12/2020, chỉ tiêu “Chứng khoán đầu tư sẵn sàng để bán” và “Đầu tư dài hạn khác”, “Dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn” tăng lên lần lượt 51 tỷ đồng, 11.5 tỷ đồng và 2 tỷ đồng. Chỉ tiêu “Các khoản phải thu” và “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm đi tương ứng 160 tỷ đồng và 101 tỷ đồng. “Lợi nhuận trước thuế” sẽ tăng lên 38 tỷ đồng.

Theo tính toán của AASC, nếu hạch toán đúng quy định hiện hành, tổng lợi nhuận trước thuế của PVcomBank năm 2020 sẽ giảm gần 570 tỷ đồng. Như vậy, PVcomBank có thể lỗ trước thuế gần 494 tỷ đồng trong năm 2020 chứ không phải có lãi gần 76 tỷ đồng.

Nếu hạch toán đúng quy định hiện hành, tổng lợi nhuận trước thuế của PVcomBank năm 2020 sẽ giảm gần 570 tỷ đồng (ảnh minh hoạ)

Chưa thể xác định được giá trị lợi ích kinh tế sẽ thu được

Ngoài ra, đơn vị kiểm toán cũng trình bày nhiều vấn đề khác trong báo cáo tài chính của PVcomBank.

Năm 2017, ngân hàng thực hiện chuyển nhượng khoản đầu tư góp vốn mua cổ phần cho một đối tác theo phương án trả chậm với tổng giá trị phải thu 723 tỷ đồng nhưng đối tác mới chỉ thanh toán 6 tỷ đồng và PVcomBank đã trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi theo thời gian quá hạn hợp đồng với số tiền 161 tỷ đồng.

Kiểm toán viên cho biết, với tài liệu hiện có chưa thể xác định được khả năng thu hồi đầy đủ của khoản phải thu này tại thời điểm lập báo cáo tài chính.

Tiếp đó, PVcomBank nhận bàn giao tài sản bảo đảm trị giá 737 tỷ đồng để cấn trừ nợ của một khoản trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết và ghi nhận thu nhập phát sinh từ giao dịch này là 240 tỷ đồng trong năm 2019.

Tuy nhiên, phía công ty kiểm toán chưa thể xác định được giá trị lợi ích kinh tế sẽ thu được từ giao dịch này, cũng như chưa khẳng định được việc ghi nhận này có đảm bảo nguyên tắc thận trọng theo quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam hay không.