Theo báo cáo của Công ty chứng khoán VnDirect, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong quý 4 này là 58.840 tỷ đồng, tăng 87,7% so với cùng kỳ. Thống kê này chỉ bao gồm các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ từ năm 2019 tới nay và không bao gồm các doanh nghiệp phát hành đã thực hiện mua lại trái phiếu trước hạn.
Trước đó trong 9 tháng đầu năm, ước tính có khoảng 142.200 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được mua lại. Thống kê cho thấy, bất động sản tiếp tục là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 34,1% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riêng lẻ trong quý, tương đương 20.071 tỷ đồng (tăng 65,2% so với cùng kỳ).
Còn lại, các ngành khác ngoài nhóm bất động sản và tài chính ngân hàng chiếm 33% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn trong quý 4/2022, đạt 19.404 tỷ đồng, tăng 175,8% so với quý trước, tăng 80% so với cùng kỳ. Tiêu biểu kể đến CTCP TNHH Sản xuất và Kinh Doanh Vinfast (9.010 tỷ đồng), CTCP Wealth Power (2.880 tỷ đồng) và CTCP Tập đoàn Sovico (2.100 tỷ đồng).
Về tình hình phát hành trái phiếu, trong Quý 3/2022, tổng giá trị TPDN phát hành đạt 60.635 tỷ đồng, giảm 50,5% so với quý trước và giảm mạnh 70,9% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, có 42 doanh nghiệp phát hành tổng cộng 59.000 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ chiếm 97,4%. Theo phân tích của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), dù phát hành trái phiếu riêng lẻ vẫn được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn, khối lượng phát hành theo từng tháng tiếp tục xu hướng giảm. Trong đó ngân hàng và bất động sản tiếp tục chiếm tỉ trọng lớn trong lượng phát hành thành công với tỉ trọng lần lượt 63% và 24%.
Theo đó lượng trái phiếu các tổ chức tín dụng phát hành 9 tháng tăng tỉ trọng đáng kể so với 2021 do các trái phiếu này vốn đã chịu quản lý của pháp luật chuyên ngành và ít bị ảnh hưởng hơn so với các trái phiếu thuộc các ngành khác trong bối cảnh thị trường trầm lắng.
5 doanh nghiệp phát hành TPDN nhiều nhất trên thị trường là 3 ngân hàng và 2 tập đoàn niêm yết trên sàn chứng khoán gồm: Ngân hàng BIDV gần 20.000 tỷ đồng, Vingroup và các công ty con hơn 16.500 tỷ đồng.
Tại thị trường trái phiếu Chính phủ, tỷ lệ trúng thầu trong Quý 3 tăng lên mức 39% (so với tỷ lệ là 29% của quý 2); tổng giá trị phát hành thành công trong quý đạt 46.195 tỷ đồng. Tổng cộng 9 tháng đầu năm, thị trường sơ cấp đã huy động được 111.722 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ từ Kho bạc Nhà nước. Tổng giá trị phát hành trong 9 tháng đầu năm chỉ mới hoàn thành 28% kế hoạch đấu thầu năm, đang ở mức rất thấp so với mục tiêu đề ra.
Trong khi đó, tổng giá trị giao dịch trên thị trường thứ cấp Quý 3 đạt 408.810 tỷ đồng, tương ứng giá trị giao dịch trung bình mỗi phiên 6.441 tỷ đồng, giảm gần 25% so với quý trước đó. Giao dịch mua bán thông thường (outright) chiếm tỷ lệ 47% trong tổng giá trị giao dịch, còn lại 53% là giao dịch Repo (hợp đồng mua lại). Các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng với giá trị 1.971 tỷ đồng trong quý 3/22, đưa tổng giá trị bán ròng lũy kế từ đầu năm lên mức 4.139 tỷ đồng. Đồng thời, lợi suất trái phiếu đang tăng mạnh ở tất cả các kì hạn.
Cũng cần lưu ý thêm, sau khi Nghị định 65/2022/NĐ-CP chính thức có hiệu lực ngày 16/9/2022, tiêu chuẩn nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp đã được nâng cấp đáng kể, các doanh nghiệp để phát hành mới cũng cần thời gian để hoàn thiện thủ tục, đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Theo các chuyên gia, tuy Nghị định 65 mang định hướng thắt chặt hơn so với nghị định cũ nhưng cũng đã nới lỏng hơn ở một số quy định so với những dự thảo được lấy ý kiến trước đó.
Tuy nhiên, các thành viên thị trường (doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn và nhà đầu tư) vẫn cần thời gian để điều chỉnh cho phù hợp với những quy định mới. Vì vậy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tiếp tục trầm lắng trong một vài quý tới.
Nghị định 65/2022/NĐ-CP đang bổ sung sửa đổi cho Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ, cho phép các doanh nghiệp được phát hành TPDN với mục đích cơ cấu nợ. Đây là một trong những điểm trọng yếu theo hướng nới lỏng hơn, giúp các doanh nghiệp tái cơ cấu nợ vẫn có thể tiếp cận được với kênh phát hành TPDN. Vì vậy, VNDirect cho rằng tổng giá trị phát hành TPDN có thể phục hồi trở lại từ nửa cuối năm 2023.
