Nợ có khả năng mất vốn tăng vọt
Một trong những ngân hàng ghi nhận con số nợ xấu tuyệt đối ở mức cao là VietinBank, có tới 16.650 tỷ đồng nợ xấu, tăng 33,4% sau 6 tháng đầu năm 2022; trong đó, nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) tăng tới 128%.
Báo cáo tài chính của MB cho thấy, cho vay khách hàng tăng mạnh tới 14,1%, thuộc nhóm cao nhất toàn hệ thống, giúp lãi trước thuế đạt hơn 11.896 tỷ đồng, tăng 49% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, chất lượng tín dụng lại có chiều hướng xấu hơn, khi tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ tăng lên 1,2% so với mức 0,9% hồi đầu năm. Đáng lưu ý, nợ có khả năng mất vốn tăng mạnh nhất, tới 123% từ gần 820 tỷ đồng lên 1.826 tỷ đồng, nợ nhóm 3 và 4 cũng tăng nhẹ so với con số cuối năm 2021.
NCB cũng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ vọt tăng từ 3% hồi đầu năm lên 11% vào cuối tháng 6/2022. Trong đó, các nhóm nợ đều tăng khá mạnh, đặc biệt nhóm nợ xấu nhất là nợ nhóm 5 tăng hơn 140% lên 1.130 tỷ đồng.
Vietbank cũng tiếp tục tăng tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ vay từ mức 3,65% lên 3,91%. Tổng nợ xấu của ngân hàng này tăng 19% so với đầu năm và có sự dịch chuyển mạnh từ nợ nghi ngờ (-42%) sang nợ có khả năng mất vốn (+61,5%).
Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ của ABBank giảm nhẹ từ 2,34% hồi đầu năm xuống 2,3%, nhưng nợ nhóm 5 tăng 20% so với thời điểm đầu năm và chiếm tới 58% tổng nợ xấu, tổng dư nợ tuyệt đối tăng 10,7%.
3 ngân hàng gồm VIB, ACB và TPBank cùng ghi nhận nợ nhóm 5 tăng trên 50%. Trong đó VIB ghi nhận nợ xấu nhóm 5 là 2.210 tỷ đồng (tăng 68%), ACB ở mức 2.190 tỷ đồng (tăng 59%) và TPBank ghi nhận 448 tỷ đồng (tăng 51%).
Theo thống kê của FiinGroup, tính đến hết 30/6, tổng nợ xấu của 27 ngân hàng niêm yết ghi nhận 120.938 tỷ đồng tăng 20%, riêng nợ xấu nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) tăng 40% lên hơn 62.316 tỷ đồng, chiếm 51,5% trên tổng nợ xấu. Tỷ lệ nợ xấu toàn ngành tăng từ 1,84% thời điểm đầu năm lên 2,13%. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng từ 113% lên 118%.
Tăng dự phòng cho nợ xấu, ngân hàng phải hy sinh lợi nhuận
Trong báo cáo nghiên cứu về ngân hàng do Công ty CP Báo cáo đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) thực hiện, nhiều chuyên gia tham gia khảo sát nhận định, nợ xấu đang có xu hướng tăng khá mạnh, khi sức ảnh hưởng của đại dịch lên bảng cân đối kế toán của ngân hàng được dự báo còn tiếp tục kéo dài do DN chưa thể phục hồi.
Tỷ lệ nợ xấu nội bảng có thể tiếp tục tăng khi ngân hàng chuyển dần các khoản nợ tái cơ cấu về đúng nhóm nợ, đặc biệt là sau khi Thông tư 14/2021/TT-NHNN liên quan đến cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi suất cho khách hàng cá nhân và DN do dịch Covid-19 đã hết hạn vào 30/6 và NHNN không gia hạn.
Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, dù liên tục báo lãi "đậm" trong nửa đầu năm, nhưng các ngân hàng cũng đang phải đối mặt với áp lực không nhỏ về nợ xấu trong tương lai. Các ngân hàng do đó sẽ phải tăng trích lập dự phòng rủi ro nợ xấu, kéo theo thách thức về tăng trưởng lợi nhuận.
“Những rủi ro tiềm ẩn với nợ xấu khi thị trường trái phiếu gặp khó khăn cũng là yếu tố cần theo dõi, cộng thêm sức khỏe của các DN bất động sản đang gặp khó sẽ tạo thêm thách thức với tăng trưởng lợi nhuận và chất lượng nợ của các ngân hàng” - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói thêm.
Theo quy định của NHNN, ngân hàng nếu không kiểm soát được nợ xấu dưới mức 3% sẽ bị giới hạn nhiều hoạt động như: Không được mua trái phiếu DN; không được cấp tín dụng cho khách hàng đầu tư kinh doanh cổ phiếu cũng như mua, nắm giữ cổ phiếu các ngân hàng khác...
Công ty Chứng khoán SSI đưa ra cảnh báo: "Để kiểm soát lạm phát, NHNN thận trọng hơn trong việc nới hạn mức (room tín dụng) trong nửa cuối năm. Hạn mức được cấp thêm có thể chỉ ở mức vừa phải, đi cùng với điều kiện các ngân hàng phải hạn chế giải ngân cho các phân khúc rủi ro". Theo SSI, nếu các ngân hàng thương mại không được nới room tín dụng, trong 6 tháng cuối năm, bức tranh lợi nhuận sẽ thay đổi.
