 |
| Yếu tố hỗ trợ thị trường chứng khoán trong nửa cuối năm 2022. Hình minh họa |
Nguyên nhân thị trường chứng khoán điều chỉnh
Công ty chứng khoán VNDirect – VND chỉ ra nguyên nhân của việc bán tháo có thể là do: FED đẩy mạnh thắt chặt chính sách tiền tệ để kiểm soát lạm phát, dẫn đến lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại do lạm phát cao, gián đoạn chuỗi cung ứng và tình trạng tài chính toàn cầu thắt chặt. Bên cạnh đó, từ đầu năm, tâm lý thị trường tiêu cực do các vụ bắt giữ một số chủ tịch công ty lớn liên quan đến thao túng cổ phiếu và gian lận phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Trong khu vực, chỉ số VN-Index giảm mạnh 20,7% so với đầu năm, nhiều hơn tất cả các thị trường chứng khoán Đông Nam Á, bao gồm JCI Index (+6,3% so với đầu năm), STI Index (-1,0% so với đầu năm), SET Index (-6,0% so với đầu năm), FBMKLCL Index (-8,7% so với đầu năm) và PCOMP Index (-14,8% so với đầu năm).
Tính từ đầu năm 2022, chỉ số HNX-Index đã giảm 41,5% so với đầu năm và UPCOM-Index cũng giảm 23,1% so với đầu năm.
VN-Index đã giảm 20,7% so với đầu năm
 |
| NGUỒN: VNDIRECT RESEARCH, BLOOMBERG, dữ liệu ngày 23/06/2022 |
Cùng với diễn biến xấu của VN-Index, thanh khoản thị trường sụt giảm kể từ tháng 12/2021, tuy nhiên giá trị giao dịch bình quân 6 tháng năm 2022 vẫn cao hơn so với cùng kỳ. Tổng thanh khoản trên 3 sàn chính tăng 13,4% lên 25.844 tỷ đồng/phiên trong 6 tháng đầu năm. Trong đó, giá trị giao dịch hàng ngày trên VN-Index và UPCOM-Index cũng tăng lên lần lượt là 21.701 tỷ đồng/phiên (+15,4% so với cùng kỳ) và 1,520 tỷ/phiên (+25,4% so với cùng kỳ). Trong khi đó, giá trị giao dịch hàng ngày trên HNX-Index giảm xuống còn 2.623 tỷ đồng/phiên (-5,3% so với cùng kỳ).
Trong 5 tháng đầu năm, các nhà đầu tư trong nước đã mở tổng cộng 1,38 triệu tài khoản, gần bằng tổng số tài khoản được mở trong cả năm 2021 (1,53 triệu), nâng tỷ lệ sử dụng tài khoản chứng khoán của Việt Nam lên khoảng 5,7%.ư
Bên cạnh đó, VNDirect cũng đưa ra thống kê về diễn biến dòng tiền. Nhóm vốn hóa trung bình và nhỏ đã từng là động lực chính giúp VN-Index có kết quả ấn tượng trong 6 tháng cuối năm 2021, tuy nhiên xu hướng đó đã thay đổi. VNSML trở thành chỉ số có diễn biến xấu nhất trong 6 tháng đầu năm với mức giảm 35,4%, theo sau là VNMID (-30,3%).
Hiện tại, tỷ trọng nhóm vốn hóa trung bình chiếm khoảng 41,6% giá trị giao dịch hàng ngày, tiếp theo là VN30 (38,3%) và nhóm vốn hóa nhỏ (14,2%).
Nhóm khí đốt là điểm sáng hỗ trợ thị trường chứng khoán trong 6 tháng đầu năm
Trong 6 tháng đầu năm 2022, hầu hết các ngành (trừ ngành Thép và Ngân hàng) đều có thanh khoản tăng đột biến. Trong số đó, ngành Hóa chất (+134% so với cùng kỳ) có dòng tiền đổ vào nhiều nhất do giá phốt pho và phân bón tăng cao, xuất phát từ tình hình địa chính trị ở Ukraine.
 |
Các ngành khác thu hút dòng tiền bao gồm Xây dựng (+99%), Bán lẻ (+89%), Điện (+74%), Khí đốt (+59%), Vận tải (+56%), CNTT (+29%), Vật liệu xây dựng (+29%), Bất động sản (+28%), Dầu mỏ (+23%), Thực phẩm & Đồ uống (+21%) và Chứng khoán (+9%).
Ở chiều ngược lại, dòng tiền rời khỏi ngành Ngân hàng và ngành Thép với thanh khoản giảm lần lượt 37% và 18%.
Dòng vốn ETF tích cực kể tháng 4/2022 với tổng giá trị tích lũy trong quý 2/2022 lên đến 7.754 tỷ đồng. Dòng vốn ETF mạnh mẽ chủ yếu đến từ hai quỹ ETFs VNDiamond và Fubon với tổng dòng tiền ròng chảy vào 2 quỹ lần lượt là 4.603 tỷ đồng và 3.652 tỷ đồng trong quý 2/2022. Đối với VNDiamond, dòng tiền tăng mạnh trong quý 2/2022 chủ yếu đến từ việc huy động chứng chỉ quỹ DR tại Thái Lan với giá trị gần 2.000 tỷ đồng tính đến ngày 27/6.
VNDirect cho rằng, dòng vốn ETF sẽ tiếp tục tăng mạnh trong 6 tháng cuối năm nhưng tập trung vào các quỹ ETF có tiềm năng tăng trưởng tốt và định giá phù hợp, chẳng hạn như VNDiamond ETF. Ngoài ra, cùng với dòng vốn Fubon ETF đổ vào mạnh mẽ, cho thấy dòng vốn từ các nước Đông Á vào ETFs Việt Nam đang là yếu tố hỗ trợ cho thị trường trong giai đoạn điều chỉnh.
Trái với sự biến động tiêu cực của chỉ số chính, nhóm Cung cấp nước & khí đốt (+15,7%), Bán lẻ (+3,2%), CNTT (+2,7%), Đồ uống (+1,6%) là 4 ngành duy nhất ghi nhận diễn biến tích cực trong 6 tháng đầu năm.
Ngành cung cấp nước và khí đốt là ngành có diễn biến tốt nhất trong 6T/22
 |
| NGUỒN: VNDIRECT RESEARCH, BLOOMBERG, dữ liệu ngày 23/06/2022 |
Theo đó, khí đốt (+21% so với đầu năm) là ngành hỗ trợ nhiều nhất cho VN-Index trong 6 tháng đầu năm 2022, tiếp theo là DGC (+63% so với đầu năm), FPT (+11% so với đầu năm), MWG (+7% so với đầu năm) và REE (+44% so với đầu năm). 10 cổ phiếu khác dẫn dắt thị tường bao gồm PNJ (+27% so với đầu năm), VHC (49% so với đầu năm), SAB (+4% so với đầu năm), VSH (+56% so với đầu năm), ANV (+71% so với đầu năm).
Tuy nhiên, chứng khoán là ngành có diễn biến kém nhất trong 6 tháng đầu năm, ghi nhận mức sụt giảm 48,9%, là kết quả của thanh khoản suy yếu so với tháng trước.
Từ đầu năm đến nay, tất cả các ngành khác đều giảm. Đặc biệt, một số ngành có hiệu suất kém hơn so với VN-Index như Viễn thông (-22,7%), Bất động sản (-28%), Xây dựng (-36,7%), Ô tô (- 36,8%) và Thép (-40,4%).
Cụ thể, HPG trở thành mã lấy đi nhiều điểm nhất của thị trường, ghi nhận mức giảm 38% kể từ đầu năm. Các mã giảm khác bao gồm GVR (-39% so với đầu năm), TCB (-28% so với đầu năm), MSN (-23% so với đầu năm), CTG (-26% so với đầu năm), SSI (-60% so với đầu năm), DIG (-63% so với đầu năm) , VIB (-42% so với đầu năm), TPB (-35% so với đầu năm), SHB (-39% so với đầu năm).
 |
| NGUỒN: Fiinpro, VNDIRECT RESEARCH |
Yếu tố hỗ trợ thị trường trong nửa cuối năm 2022
VNDirect đánh giá những yếu tố hỗ trợ chính cho thị trường trong nửa cuối năm 2022 đến từ:
Tăng trưởng GDP dự kiến cải thiện, đội ngũ phân tích lạc quan về tăng trưởng GDP ở mức 7,1% so với cùng kỳ năm 2022.
Việc chính phủ đẩy nhanh thực hiện gói kích thích kinh tế, bao gồm gói cấp bù lãi suất và thúc đẩy tiến độ các dự án đầu tư công cũng góp phần hỗ trợ.
Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết duy trì ở mức tăng trưởng cao, có thể đạt 23% so với cùng kỳ. VNDirect giữ nguyên dự báo tăng trưởng EPS của các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE có thể đạt 23% so với cùng kỳ vào năm 2022 và 19% so với cùng kỳ vào năm 2023
Đáng chú ý, động lực thúc đẩy VN-Index còn đến từ định giá là thị trường rất hấp dẫn so với mức lịch sử và các thị trường khác trong khu vực. Cụ thể, ngày 23/6/2022, VN-Index đang giao dịch ở mức P/E 12 tháng là 12,9 lần, chiết khấu 22% so với P/E trung bình 5 năm. Định giá của thị trường chứng khoán Việt Nam đang chiết khấu trung bình khoảng 17% so với các thị trường khác trong khu vực Đông Nam Á.
Bên cạnh những yếu tố hỗ trợ chính, báo cáo cũng nêu rõ những rủi ro mà nhà đầu tư cần phải quan sát thêm. Chủ yếu do căng thẳng Nga - Ukraine kéo dài hơn dự kiến và lệnh phong tỏa nghiêm ngặt của Trung Quốc gây thêm lo ngại về sự gián đoạn chuỗi cung ứng và tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại. Điều đó ảnh hưởng đến sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, như trường hợp của Samsung, đã phải điều chỉnh kế hoạch sản lượng trong năm nay.
Việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh hơn kỳ vọng của thị trường. VNDirect cho rằng, thị trường đã phản ánh một phần lộ trình tăng lãi suất của FED, tuy nhiên việc siết chặt hơn nữa có thể ảnh hưởng đến tâm lý thị trường ở cả các thị trường phát triển và mới nổi.
Lạm phát cao hơn dự kiến của Việt Nam có thể cản trở tăng trưởng kinh tế và khiến chính sách tiền tệ trở nên siết chặt hơn. NHNN có ít dư địa hơn để duy trì chính sách tiền tệ phù hợp nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Bên cạnh đó, đồng đô la Mỹ mạnh lên cũng gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam, dẫn đến nguy cơ rút vốn đầu tư gián tiếp khỏi Việt Nam, đồng thời gia tăng áp lực lên nợ công.
