Giá vàng liên tục lập kỷ lục mới
Thị trường vàng thế giới vừa chứng kiến một dấu mốc lịch sử khi giá kim loại quý này có lúc chạm mức 3.798,59 USD/ounce trong phiên giao dịch ngày 28/9 theo giờ Mỹ, trước khi hạ nhiệt đôi chút. Mức giá này đánh dấu kỷ lục mới, nối dài chuỗi tăng nóng trong suốt nhiều tháng qua.
Đợt leo thang mới của giá vàng được thúc đẩy bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố. Nổi bật nhất là lo ngại ngày càng lớn trong giới đầu tư về khả năng chính phủ Mỹ phải đóng cửa, cùng kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất vào cuối năm 2025.
Ngoài ra, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục chỉ trích Fed cũng góp phần làm dấy lên quan ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương và sự ổn định của đồng USD.
Theo ghi nhận lúc 10 giờ 44 phút tối 28/9 theo giờ Mỹ (tức khoảng 9 giờ 44 phút sáng 29/9 theo giờ Việt Nam), giá vàng đã tăng 0,80%, lên 3.792,40 USD/ounce. Trong khi đó, giá bạc tăng 0,87%, đạt 46,48 USD/ounce; bạch kim tăng 0,81% lên 1.599,36 USD/ounce; và palađi tăng 0,88%, đạt 1.265,22 USD/ounce.
Đáng chú ý, mức kỷ lục mới của vàng không phải hiện tượng đơn lẻ mà là phần tiếp nối của đợt tăng trưởng mạnh mẽ từ đầu năm đến nay. Trước đó, giá vàng thực tế (đã điều chỉnh theo lạm phát) cũng vừa đạt đỉnh hồi đầu tháng, lần đầu tiên kể từ năm 1980.
Trước đó, trong báo cáo ngày 22/9, các nhà phân tích của Deutsche Bank dự báo vàng hoàn toàn có khả năng vượt mốc 4.000 USD/ounce vào cuối năm 2025, tương ứng mức lợi suất hơn 50% trong cả năm. Nếu kịch bản này xảy ra, vàng sẽ trở thành tài sản có hiệu suất đầu tư tốt nhất năm và lọt nhóm 10% cổ phiếu có thành tích ấn tượng nhất chỉ số S&P 500, sánh ngang với những cái tên lớn như Nvidia.
Nguyên nhân và động lực cho đà tăng của vàng
Theo giới chuyên gia, có nhiều yếu tố đan xen thúc đẩy giá vàng liên tục lập kỷ lục mới. Trong đó, nhu cầu tăng mạnh từ ngân hàng trung ương, đồng USD suy yếu, chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump và xu hướng cắt giảm lãi suất đều đóng vai trò quan trọng.
Ngân hàng trung ương ồ ạt mua vàng
Một trong những động lực lớn nhất là việc các ngân hàng trung ương toàn cầu tiếp tục tăng mua vàng, bất chấp mức giá cao kỷ lục. Nguyên nhân chủ yếu đến từ căng thẳng địa chính trị tại châu Âu, Trung Đông và quan hệ Mỹ - Trung đang nóng lên.
Theo Khảo sát Dự trữ Vàng 2025 của Hội đồng Vàng Thế giới, có tới 95% ngân hàng trung ương dự báo dự trữ vàng toàn cầu sẽ tăng trong năm nay. Đặc biệt, kỷ lục 43% số ngân hàng được hỏi cho biết dự trữ vàng của chính họ cũng sẽ gia tăng. Đáng lưu ý, không có bất kỳ đơn vị nào dự báo dự trữ sẽ giảm.
Khoảng 85% số ngân hàng cho rằng hiệu suất của vàng trong thời kỳ khủng hoảng là yếu tố quan trọng trong danh mục dự trữ, trong khi 71% nhấn mạnh vai trò của vàng như một hàng rào bảo vệ trước rủi ro địa chính trị. Bên cạnh đó, gần 3/4 số ngân hàng dự báo tỷ trọng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu sẽ giảm, khi họ gia tăng nắm giữ vàng cùng các đồng tiền khác như euro và nhân dân tệ.
Đồng USD suy yếu - động lực lớn cho vàng
Diễn biến của đồng bạc xanh cũng góp phần quan trọng vào đà tăng giá vàng. Chỉ số USD, thước đo sức mạnh của đồng tiền này so với rổ ngoại tệ chủ chốt, đã giảm hơn 10% trong năm nay. Phần lớn sự sụt giảm diễn ra từ tháng 3 đến tháng 7, thời điểm căng thẳng thương mại và địa chính trị toàn cầu gia tăng.
Lo ngại rằng chính sách thuế quan và biện pháp siết nhập cư của chính quyền ông Trump có thể làm chậm đà tăng trưởng, thậm chí đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái, đã đè nặng lên đồng USD. Xu hướng “phi đô la hóa” cũng góp phần khiến nhiều nhà đầu tư nước ngoài bán tháo USD và trái phiếu Kho bạc Mỹ.
Ông Jeffrey Gundlach, giám đốc điều hành DoubleLine Capital nhận định: “Tôi gần như chắc chắn rằng vàng sẽ vượt 4.000 USD trước khi năm nay kết thúc”. Ông cho biết danh mục đầu tư lý tưởng nên phân bổ 25% cho vàng, và coi đây là mức hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh đồng USD tiếp tục suy yếu.
Fed cắt giảm lãi suất - thêm động lực mới
Chính sách tiền tệ của Fed cũng đang củng cố thêm cho đà tăng giá vàng. Tuần trước, Fed đã hạ lãi suất lần đầu tiên trong năm và dự kiến sẽ còn hai đợt cắt giảm nữa trước cuối 2025. Lãi suất thấp đồng nghĩa lợi suất trái phiếu giảm, khiến vàng, vốn không sinh lãi trở nên hấp dẫn hơn.
Theo dữ liệu từ Bank of America, chỉ riêng trong năm nay, giới đầu tư đã rót kỷ lục 85 tỷ USD vào các quỹ vàng. Ngoài ra, những phát biểu công kích Fed liên tục từ Tổng thống Trump cũng làm gia tăng lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương. Nếu Nhà Trắng siết chặt quyền kiểm soát Fed, đặc biệt khi ông Trump dự kiến bổ nhiệm người kế nhiệm Chủ tịch Jerome Powell vào tháng 5 năm tới, niềm tin vào chính sách tiền tệ Mỹ có thể bị xói mòn. Điều này sẽ càng củng cố thêm vị thế của vàng như một kênh trú ẩn an toàn.
Với hàng loạt yếu tố thuận lợi, từ nhu cầu mua vào của ngân hàng trung ương, đồng USD suy yếu, căng thẳng địa chính trị cho đến chính sách tiền tệ nới lỏng, vàng được dự báo sẽ còn duy trì đà tăng mạnh trong thời gian tới. Viễn cảnh giá vàng vượt mốc 4.000 USD/ounce vào cuối năm 2025, vốn từng được coi là khó tin, giờ đây lại trở thành kịch bản hoàn toàn khả thi.
