Dự án “thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu và quay tàu ra vào cảng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1”, được thực hiện tại Khu kinh tế Vũng Áng, trên địa bàn xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh do Công ty Điện lực dầu khí Hà Tĩnh làm chủ đầu tư.
Dự án này vốn được Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam phê duyệt vào ngày 22/9/2021 tại Quyết định 948/QĐ-ĐLDK, giao cho Công ty Điện lực Dầu Khí Hà Tĩnh thực hiện.
Nguồn vốn thực hiện dự án từ vốn sản xuất kinh doanh năm 2021-2022 của Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam. Cũng tại quyết định này, ông Hồ Công Kỳ - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam đã phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án. Trong đó, giá dự toán dự án khoảng 101,781 tỷ đồng, riêng gói thi công giá hơn 71,173 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau đó kế hoạch lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án cũng được điều chỉnh 2 lần theo Quyết định 1070/QĐ-ĐLDK ngày 18/11/2021 và Quyết định 434/QĐ-ĐLDK ngày 20/6/2022. Trong đó, điều chỉnh giá dự toán còn 101,775 tỷ đồng, gói thi công được điều chỉnh 76,951 tỷ đồng.
Theo hồ sơ đã được phê duyệt, dự án sẽ thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu, quay tàu ra vào cảng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 với tổng khối lượng nạo vét 308.337,26m3. Trong đó, vùng đậu có bề rộng trung bình B=266m (tính cả 2 bờ bên), cao độ đáy nạo vét -12,0m (hải đồ), mái dốc nạo vét m=7m; tuyến luồng hàng hải có tổng chiều dài nạo vét 1,5km, chiều rộng tuyến luồng nạo vét B=150m, cao độ đáy nạo vét H=-12,0m (hải đồ), mái dốc nạo vét m=7m; vùng quay tàu có bán kính nạo vét R=240m, mái dốc nạo vét m=7m, cao độ đáy nạo vét H=-11,0m (hải đồ).
Toàn bộ lượng vật, chất nạo vét phải được vận chuyển bằng các sà lan và tàu hút bụng đến vị trí được phép nhận chìm ngoài biển. Khi di chuyển đến vị trí nhận chìm, tàu hút bụng và sà lan mở đáy để nhận chìm chất nạo vét xuống biển.
Để triển khai dự án, ngày 22/6/2022, ông Ngô Văn Chiến - Giám đốc Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh ký phê duyệt hồ sơ mời thầu (HSMT) gói thầu “Thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu và quay tàu ra vào cảng Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1”. Tuy nhiên, qua 2 lần điều chỉnh HSMT, nhiều nhà thầu đã “ngã ngửa” khi Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh đưa ra nhiều yêu cầu trái với quy định, có dấu hiệu hạn chế các nhà thầu tham gia.
Theo đó, đối với hạng mục thiết bị thi công tại HSMT, Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh đưa ra yêu cầu loại và cấp phương tiện đổ thải là tàu VR-SB. Bên mời thầu giải thích, theo quy định phương tiện tàu cấp SB được phép hoạt động cách bờ hoặc nơi trú ẩn không quá 12 hải lý (khoảng 22km). Theo tính toán của bên mời thầu, khoảng tâm khu vực đổ đất cách điểm bờ gần nhất (mũi Ròn) khoảng 12 hải lý. Vì vậy, bên mời thầu đã đưa ra lựa chọn cấp phương tiện đổ thải là tàu VR-SB để đưa vào HSMT.
Tuy nhiên, theo Quyết định 1407/QĐ-BTNMT phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án “thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu và quay tàu ra vào cảng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1” ngày 16/7/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, thì: “Vị trí nhận chìm vật chất, chất nạo vét được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận tại văn bản 857/UBND-GT ngày 19/02/2020 và văn bản số 3634/UBND-KT ngày 11/6/2021. Khu vực nhận chìm có diện tích 55ha nằm trong khu vực 100ha đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận, cách khu vực nạo vét của Dự án khoảng 26km về phía Đông”.
Ngoài ra, theo Quyết định số 2495/QĐ-BGTVT ngày 30/6/2014 về việc công bố tuyến vận tải ven biển từ Quảng Ninh đến Quảng Bình và theo Giấy phép nhận chìm số 164/GP-BTNMT ngày 28/9/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh để thực hiện dự án này, thì điểm gần nhất khu vực nhận chìm còn cách tuyến mép ngoài được phép hoạt động của tàu SB là lớn hơn 6km.
Đối chiếu các quy định trên cho thấy, bên mời thầu yêu cầu lựa chọn cấp phương tiện đổ thải là tàu VR-SB trong HSMT để thi công công trình này là không đúng quy định (tàu VR-SB chỉ được phép hoạt động cách bờ dưới 12 hải lý, trong khi điểm nạo vét cách bờ trên 12 hải lý).
Bên mời thầu còn cho rằng, “phương tiện hoạt động thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu và quay tàu ra vào cảng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 là phương tiện thi công công trình, không phải là phương tiện hoạt động vận tải ven biển”, nhưng lại không đưa ra được bất kỳ văn bản hoặc hướng dẫn nào của cơ quan chức năng cho phép “tàu công trình” được phép hoạt động ra ngoài phạm vi cho phép theo tuyến được Bộ GTVT công bố. Về vấn đề này, nhiều nhà thầu trong lĩnh vực này cho rằng, giải thích này là không có cơ sở, mang cảm tính bởi tàu vận tải chất thải di chuyển trong phạm vi rộng như vậy. Trong khi đó đây là dự án lớn, tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng tiền ngân sách của nhân dân.
Vấn đề đáng lo ngại là nếu trúng thầu, khi nhà thầu huy động đúng loại tàu VR-SB tới công trình và khi xin phép thi công không được cơ quan chức năng chấp thuận, thì lúc này thiệt hại rất lớn cho nhà thầu và các bên liên quan trong quá trình đấu thầu, đơn vị nào phải chịu trách nhiệm?
Ngoài ra, tại HSMT ở lần điều chỉnh cuối cùng vào ngày 13/7/2022 tại Quyết định 1148/QĐ-ĐLDKHT-KHVT, bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải chứng minh khả năng huy động thiết bị thi công cho gói thầu. Trong đó, có “tàu hút bụng tự hành” với công suất từ 5.945CV - 8.800CV, số lượng 1 cái hoặc máy móc, thiết bị có công suất tương tự với tàu hút bụng tự hành. Bên mời thầu giải thích lý do đưa ra điều kiện “khung” đối với tàu hút bụng tự hành vào HSMT là theo tính toán, thuyết minh và hồ sơ thiết kế của đơn vị tư vấn và đã được Tổng Công ty Điện lực dầu khí Việt Nam - CTCP phê duyệt tại Quyết định số 891/QĐ-ĐLDK ngày 25/8/2021 phê duyệt, đã được Cục Quản lý Xây dựng và Chất lượng công trình giao thông - Bộ GTVT chấp thuận.
Tuy nhiên, tại Giấy phép nhận chìm số 164/GP-BTNMT ngày 28/9/2021 do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh để thực hiện dự án này quy định rất rõ về thiết bị chuyên chở nhận chìm. Trong đó, loại tàu hút bụng tự hành cũng là 1 cái, công suất là loại nhỏ hơn 8.800 CV (tức công suất ≤ 8800CV) và không quy định công suất tối thiểu. Thế nhưng, việc bên mời thầu căn cứ tính toán, thuyết minh và hồ sơ thiết kế của đơn vị tư vấn đưa vào HSMT quy định mức công suất tối thiểu, điều kiện “khung” giới hạn công suất tàu hút bụng tự hành từ 5.945CV đến 8.800CV đã mặc nhiên loại đi rất nhiều nhà thầu có đủ điều kiện tham gia.
Vậy những tính toán, thuyết minh và hồ sơ thiết kế của đơn vị tư vấn đã đúng với quy định pháp luật và giấy phép hay chưa? Việc Tổng Công ty Điện lực dầu khí Việt Nam cũng đã phê duyệt nội dung này và Cục Quản lý Xây dựng và Chất lượng công trình giao thông - Bộ GTVT chấp thuận có liên đới như thế nào trong việc áp “khung công suất” cho tàu hút bụng tự hành có dấu hiệu trái quy định này?
Mặt khác, đối với loại tàu hút bụng tự hành công suất lớn hơn 5.945CV ≤ công suất ≤ 8.800CV theo HSMT tại Việt Nam là rất hiếm, chỉ có một vài đơn vị đáp ứng. Với những quy định “khác lạ” trên, liệu có tình trạng bên mời thầu (Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh) đưa ra những điều kiện, yêu cầu trong HSMT gói thầu “thi công nạo vét tuyến luồng, vùng đậu và quay tàu ra vào cảng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1” không đúng quy định, gây hạn chế, làm khó các nhà thầu tham gia?
Để rộng đường dư luận, sáng ngày 29/8, PV Báo Công an nhân dân đã liên hệ với lãnh đạo Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh và các bộ phận chức năng để làm việc, song không liên lạc được. Phóng viên đã trực tiếp đến trụ sở Công ty tại xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) thì được người của Phòng Tổ chức hành chính hướng dẫn viết phiếu đề xuất nội dung gửi lại, và hẹn sẽ sắp xếp làm việc sau!
