Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy một số biến thể của virus corona có thể né tránh các phản ứng miễn dịch có được nhờ vắc-xin hoặc lây nhiễm trước đó, tạp chí khoa học Nature đưa tin hôm 28.1.
Các nhà nghiên cứu đang cố gắng hiểu rõ hơn một loạt các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm được công bố trong tuần này làm dấy lên lo ngại về một số biến thể và đột biến mới.
Daniel Altmann, một nhà miễn dịch học tại Đại học Imperial London (Anh), nói với Nature: "Một số dữ liệu tôi thấy trong 48 giờ qua đã thực sự khiến tôi sợ hãi".
Altmann lo ngại một số kết quả nghiên cứu có thể báo trước sự giảm hiệu quả của vắc xin COVID-19.
Biến thể COVID-19 mới ở Nam Phi
Phần lớn mối quan tâm hiện nay tập trung vào một biến thể mà các nhà nghiên cứu đã xác định ở Nam Phi vào cuối năm 2020, được gọi là 501Y.V2.
Một nhóm các nhà khoa học do Tulio de Oliveira, nhà nghiên cứu sinh học tại Đại học KwaZulu-Natal ở Durban, Nam Phi, dẫn đầu, cho rằng biến thể này liên quan đến một ổ dịch phát triển nhanh ở tỉnh Eastern Cape, sau đó đã lan rộng khắp Nam Phi và các nước khác.
Eastern Cape bị ảnh hưởng nặng nề bởi làn sóng COVID-19 đầu tiên của Nam Phi. Các nhà nghiên cứu tự hỏi liệu nguyên nhân của sự lây lan nhanh lần này có phải là do biến thể mới có khả năng loại bỏ các phản ứng miễn dịch đã được thiết lập trước đó hay không.
Xét nghiệm COVID-19 tại Nam Phi
Để xem xét khả năng này, de Oliveira cùng nhà virus học Alex Sigal tại Viện Nghiên cứu Sức khỏe Châu Phi và các đồng nghiệp đã phân lập virus 501Y.V2 từ những người bị nhiễm biến thể mới.
Sau đó, họ thử nghiệm các mẫu biến thể chống lại huyết thanh - phần máu chứa kháng thể - được lấy từ sáu người đã khỏi bệnh COVID-19 do các biến thể khác của virus gây ra.
Huyết thanh này có xu hướng chứa các kháng thể ngăn chặn virus, có thể ngăn ngừa nhiễm trùng.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng huyết thanh có khả năng ngăn chặn 501Y.V2 kém hơn nhiều so với các biến thể khác trong đại dịch.
Nhà nghiên cứu sinh học de Oliveira nói rằng huyết tương của một số người chống lại 501Y.V2 tốt hơn so với những người khác, nhưng trong mọi trường hợp, sức mạnh ngăn chặn virus đã bị suy yếu đáng kể.
"Điều này thật đáng lo ngại", de Oliveira nói.
De Oliveira cho biết hiện đã có bằng chứng về một số ca tái nhiễm 501Y.V2 ở Nam Phi. Có vẻ như khả năng lây lan của biến thể này ngày càng tăng ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt COVID-19 trước đó, một phần là do khả năng né tránh các phản ứng miễn dịch được phát triển để đối phó với các phiên bản trước đó của virus.
Chưa thể đưa ra kết luận
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa thể đưa ra kết luận chắc chắn, nhà miễn dịch học Altmann và các nhà khoa học khác nhấn mạnh.
Các nghiên cứu thực hiện trong tuần qua đã kiểm tra máu của một số người khỏi bệnh sau khi bị nhiễm COVID-19 hoặc đã được tiêm vắc xin. Nhưng các nghiên cứu chỉ khảo sát khả năng 'vô hiệu hóa' các biến thể của kháng thể trong xét nghiệm phòng thí nghiệm, chứ không phải ảnh hưởng rộng hơn của các thành phần khác trong hệ miễn dịch.
Các nghiên cứu cũng không chỉ ra liệu những thay đổi trong hoạt động của kháng thể có tạo ra sự khác biệt đối với hiệu quả thực tế của vắc xin hay khả năng tái nhiễm hay không.
"Những thay đổi này có quan trọng không? Tôi thực sự chưa biết", Paul Bieniasz, nhà virus học tại Đại học Rockefeller ở Thành phố New York (Mỹ), một trong những người đồng dẫn đầu một nghiên cứu, cho biết.
(Nguồn: Nature)
