Việc triển khai thực hiện dự án phải tuân thủ quy định tại Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu. Thế nhưng, ngay từ khi triển khai tổ chức đấu thầu Gói thầu số 4 Toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%) (Viết tắt: Gói thầu số 4), gói thầu xây lắp chính của Dự án trên, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã “phớt lờ” quy định pháp luật để phê duyệt trúng thầu với nhà thầu liên danh Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh, Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành mặc dù Hồ sơ dự thầu (HSDT) của nhà thầu liên danh trên có dấu hiệu hành vi gian lận, không đáp ứng quy định tại Hồ sơ mời thầu (HSMT).
“Ve sầu thoát xác” để trúng thầu?
Theo Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu, việc nhà thầu trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu nhằm thu lợi ích, trốn tránh nghĩa vụ hoặc cố ý cung cấp thông tin không trung thực trong HSDT làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu đều bị coi là gian lận trong đấu thầu.
Tại gói thầu Gói thầu số 4 trên, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh với tư cách thành viên liên danh trúng thầu đã có dấu hiệu gian lận HSDT.
Cụ thể, trong HSMT, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh yêu cầu, kinh nghiệm cụ thể trong thực hiện hợp đồng tương tự “Nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc phần lớn với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ trong vòng 5 năm trở lại, tính đến thời điểm đóng thầu; Số lượng hợp đồng bằng 1 hoặc khác 1, ít nhất có 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 41.500.000.000 VNĐ, tổng giá trị các hợp đồng ≥ 41.500.000.000 VNĐ, “Là hợp đồng thi công công trình dân dụng; Loại công trình, cấp II”.
Tại HSDT, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh (với tư cách thành viên liên danh), kê khai Hợp đồng tương tự số 21/2019/HĐXD. Hợp đồng Thi công xây dựng, thuộc Gói thầu số 10: Hệ thống phòng cháy chữa cháy, phòng chống mối để chứng minh năng lực kinh nghiệm thi công công trình. Đồng thời, kê khai hợp đồng trên là cấp công trình II. Giá trị tương ứng trong hợp đồng: 2.279.027.000. Giá trị nhà thầu thực hiện hợp đồng là: 2.279.027.000.
Tuy nhiên, thực tế đây là công trình cấp III thuộc Dự án: Đầu tư xây dựng nâng cấp Trường Trung cấp Y tế thành Trường Cao đẳng Y tế Bắc Ninh.
Không chỉ kê khai “gian” năng lực kinh nghiệm thi công cấp công trình, nhà thầu này còn tự “thổi” năng lực thi công khi cố tình “nâng” giá trị thực hiện hợp đồng tương tự trên. Cụ thể, nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh trúng thầu Gói thầu số 10 với tư cách là thành viên liên danh với Công ty cổ phần Totokin Việt Nam chứ không phải thực hiện 100% giá trị hợp đồng.
Với sự kê khai không trung thực trên, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh (với tư cách thành viên liên danh) nghiễm nhiên trúng thầu Gói thầu số 4 Toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%) thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh. Giá trúng thầu 57,84 tỷ đồng (57.843.313.000 đồng), Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 29/12/2020.
Theo một chuyên gia đấu thầu, nhà thầu vi phạm Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu, sẽ bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 năm đến 5 năm theo quy định tại Khoản 1 Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.
Trong trường hợp nhà thầu tham dự thầu với tư cách nhà thầu liên danh và thành viên trong liên danh vi phạm quy định tại Điểm c, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu thì tất cả các thành viên trong nhà thầu liên danh này sẽ bị xử lý theo quy định tại Khoản 1 Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Điều đặc biệt, Hợp đồng tương tự số 21/2019/HĐXD, Hợp đồng Thi công xây dựng, thuộc Gói thầu số 10: Hệ thống phòng cháy chữa cháy, phòng chống mối để chứng minh năng lực kinh nghiệm thi công công trình mà nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh kê khai gian lận, lại chính là hợp đồng thi công gói thầu mà Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh tổ chức đấu thầu trước đó (Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu số 152/QĐ-QLDA do Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh ký ngày 25/7/2019).
Dư luận có quyền đặt câu hỏi, liệu Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh có “bao che” Công ty Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh với những sai phạm nhà thầu gian lận kê khai năng lực hợp đồng tương tự về cấp công trình, giá trị thực hiện hợp đồng tương tự, trong quá trình tổ chức tổ chức lựa chọn nhà thầu, để nhà thầu này cùng liên danh với Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành trúng thầu Gói thầu số 4, mà không tuân thủ quy định về pháp luật đấu thầu.
Trong diễn biến khác, trong quá trình đánh giá HSDT của 02 nhà thầu liên danh còn lại gồm Nhà thầu liên danh Công ty cổ phần xây dựng số 5 Hà Nội- Công ty cổ phần EcoFire-Công ty TNHH tư vấn và xây dựng Single và Nhà thầu liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Bảo Quân- Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Phát triển thương mại An Khánh- Công ty Cổ phần Gama Việt Nam, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã yêu cầu 02 nhà thầu liên danh trên phải cung cấp tài liệu để chứng minh năng lực kinh nghiệm nhưng lại không phát hiện việc kê khai gian lận của nhà thầu liên danh Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành trong đó có sự tham gia của nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh.
“Cài cắm” các yêu cầu kỹ thuật tại HSMT trái với quy định pháp luật?
Cũng liên quan đến lập HSMT Gói thầu số 4 Toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%) thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh mà Liên danh Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh và Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành trúng thầu. Trong HSMT gói thầu trên có những dấu hiệu trái với luật và các văn bản hướng dẫn.
Cụ thể, tại HSMT, phần tiêu chuẩn kỹ thuật các loại điều hoà treo tường (1 chiều, 2 chiều treo tường loại 9000, 12.000, 18.000 BTU), bên mời thầu/Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã đưa nhãn hiệu Panasonic (Model U9VKH-8, U12VKH-8, YZ18UKH-8…). Ngoài ra, các thông số kỹ thuật model được nêu trong HSMT thuộc thông số kỹ thuật của điều hoà Panasonic.
Cụ thể, Bảng tóm tắt yêu cầu thông số kỹ thuật đối với thiết bị trong HSMT, yêu cầu: Loại điều hòa 1 chiều treo tường 9000 BTU: Khối trong nhà: CS-U9VKH-8 + Khối ngoài trời: CU-U9VKH-8 Công suất làm lạnh: + (nhỏ nhất - lớn nhất) (kW): 2.55 (0.84-3.20) + (nhỏ nhất - lớn nhất) (BTU/ giờ): 8,700 (2,860-10,900) Chỉ số hiệu suất năng lượng (CSPF): EER: + (nhỏ nhất - lớn nhất) (BTU/hW): 12.79 (12.71-12.39) + (nhỏ nhất - lớn nhất) (W/W): 3.75 (3.73-3.64). Khử ẩm: + L/giờ: 1.6 + Pt/ giờ: 3.4 Lưu thông khí: + Khối trong nhà (ft³/phút) m³/phút: 10.8 (380) + Khối ngoài trời (ft³/phút) m³/phút: 26.5 (940) Độ ồn: + Khối trong nhà (H/L/Q-Lo) (dB- A): 38/26/23 + Khối ngoài trời (H/L/Q-Lo) (dB-A): 47. Kích thước: + Khối trong nhà (Cao x Rộng x Sâu) (mm): 295x919x199 + Khối ngoài trời (Cao x Rộng x Sâu) (mm): 511x650x230 Khối lượng tịnh: + Khối trong nhà (kg) / (lb): 9 (20) + Khối ngoài trời (kg) / (lb): 20 (44) Đường kính ống dẫn: + Ống lỏng (mm): ø 6.35 + Ống ga (mm): ø 9.52.
Đáng chú ý, toàn bộ thông số kỹ thuật trên trùng khớp 100% với điều hòa U9VKH-8 Model: U9VKH-8 của Panasonic.
Tương tự với điều hòa treo tường 2 chiều 9000BTU, toàn bộ thông số kỹ thuật chính là loại Z9VKH-8 Công nghệ Inverter của hãng Panasonic. Hay như loại treo tường 12.000 BTU 1 chiều, thông số kỹ thuật của Panasonic U12VKH-8 Công nghệ Inverter Model: U12VKH-8; Loại 12.000 BTU thông số kỹ thuật Panasonic Z12VKH-8 Công nghệ Inverter Model (50Hz). Loại 1 chiều 18000 BTU là của Panasonic U18V KH -8 Công nghệ Inverter; Loại 2 chiều 18.000 BTU thuộc Panasonic YZ18UKH-8 Công nghệ Inverter Model: YZ18UKH-8; Loại 1 chiều 24.000BTU: Panasonic U24VKH-8 Công nghệ Inverter. Tất cả các thông số kỹ thuật mà Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh yêu cầu trong HSMT đều “trùng khớp” với loại máy tương ứng của hãng Panasonic mà hãng này công khai trên web.
Theo quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Tại Khoản 7, Điều 12, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 quy định về lập HSMT và Khoản 5, Mục I Chỉ thị số 47/2017/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ có quy định: HSMT/Hồ sơ yêu cầu không được nêu những đặc tính, tiêu chuẩn cá biệt của hàng hóa nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Cũng không được đưa ra các yêu cầu quá cao dẫn đến làm tăng giá dự thầu hoặc làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.
Quy định của luật và các văn bản hướng dẫn đã khá rõ, nhưng không hiểu vì lý do gì Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh vẫn cố tình “cài cắm” các điều kiện trong HSMT của Gói thầu trên.
Theo các chuyên gia đấu thầu, tình trạng các HSMT, Hồ sơ yêu cầu trong đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh có đưa các thông số trùng khớp với một hãng hàng hóa là biểu hiện rõ nét của cạnh tranh không minh bạch trong đấu thầu.
Trong quá trình tiếp nhận và phản ánh, rất nhiều bạn đọc cho rằng, cùng với việc lập HSMT Gói thầu số 04, dấu hiệu gian lận của nhà thầu trong Liên danh trúng thầu gói thầu này, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh có phải hủy thầu Gói thầu số 4 hay không?
