Chủ đầu tư "phớt lờ" quy định
Pháp luật hiện hành quy định, điều kiện để công trình được đưa vào sử dụng là công trình phải được cơ quan chuyên môn về xây dựng kiểm tra công tác nghiệm thu, ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành công trình của chủ đầu tư. Chủ đầu tư có trách nhiệm báo cáo hoàn thành thi công xây dựng công trình gửi cơ quan chuyên môn về xây dựng đề nghị kiểm tra công tác nghiệm thu trước khi tổ chức nghiệm thu hoàn thành để đưa công trình vào sử dụng.
Quy định là vậy, nhưng theo ghi nhận của PV Dân Việt, nhiều chủ đầu tư trên địa bàn TP Hà Nội lại phớt lờ, bàn giao căn hộ cho cư dân về ở khi chưa đủ được nghiệm thu theo quy định. Đáng nói, chính quyền sở tại lại không thể kiểm soát, ngăn chặn triệt để và để vi phạm tiếp tục tiếp diễn.
Đơn cử, tại phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân đang tồn tại 02 dự án chung cư, dù chưa được nghiệm thu công trình theo quy định nhưng chủ đầu tư đã "lùa" người dân về ở trái phép từ nhiều tháng qua.
Cụ thể, tại dự án chung cư để bán và văn phòng làm việc cho thuê tại phường Nhân Chính (Quận Thanh Xuân) do Công ty CP đầu tư và phát triển nhà Hà Nội số 41 và Tổng Công ty Thành An làm chủ đầu tư. Và dự án Trung tâm thương mại – Văn phòng – Nhà ở để bán và cho thuê (tên thương mại Stellar Garden) do Công ty Cổ phần Kinh doanh và Xây dựng Quang Minh.
Chủ đầu tư của 2 dự án nêu trên đã bị UBND quận Thanh Xuân xử phạt vi phạm hành chính 75 triệu đồng do bàn giao, đưa hạng mục công trình, công trình xây dựng vào sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định từ khoảng tháng 9/2020. Tuy nhiên, xác nhận với PV Dân Việt, đến thời điểm này (tháng 6/2021) cả 2 dự án trên chưa có văn bản nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng theo quy định.
Chủ đầu tư chung cư đã bị phạt tiền vì hành vi đưa cư dân vào ở khi công trình được nghiệm thu hoàn công, nhưng tới nay vi phạm trên vẫn chưa được khắc phục, ngăn chặn. Trong ảnh là nhiều cư dân đã về ở tại chung cư Stellar Garden. (ảnh T.K)
Tương tự hành vi vi phạm trên, chủ đầu tư dự án chung cư Viễn Đông Star (trước có tên là Eco Green Tower) số 1 Giáp Nhị, phường Thịnh Liệt (quận Hoàng Mai, Hà Nội) đã bàn giao, đưa hạng mục công trình tại dự án Viễn Đông Star đang đẩy cơ quan chức năng vào trạng thái "lúng túng" không thể xử lý dứt điểm.
Về vi phạm tại chung cư Viễn Đông Star, tháng 7/2020, UBND quận Hoàng Mai đã có quyết định xử phạt hành chính Công ty CP Sông Đà 1.01 do bàn giao, đưa hạng mục công trình tại chung cư Viễn Đông Star vào sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định với số tiền 75 triệu đồng. Tiếp đó, UBND quận Hoàng Mai tiếp tục có quyết định tạm đình chỉ hoạt động đối với 13 căn hộ và khu vực sảnh tầng 1 nơi bố trí gian hàng giới thiệu sản phẩm tại chung cư Viễn Đông Star.
Vi phạm về việc bàn giao, đưa hạng mục công trình vào sử dụng khi chưa được nghiệm thu theo quy định tại chung cư Viễn Đông Star chưa được khắc phục.
Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại (tháng 7/2021), lãnh đạo Đội Quản lý TTXD đô thị quận Hoàng Mai xác nhận, chung cư này vẫn chưa được nghiệm thu PCCC và có văn bản văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý nhà nước để đưa vào sử dụng theo quy định.
Trong nội dung trao đổi với PV Dân Việt, Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, theo quy định tại Điều 24 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP (trước đây là Điều 32 Nghị định số 46/2015/NĐ-CP) về kiểm tra công tác nghiệm thu công trình xây dựng, các công trình The Legacy; Trung tâm TM, văn phòng, nhà ở để bán và cho thuê, Viễn Đông Star như phóng viên báo nêu đã được Cục Giám định tổ chức kiểm tra công tác nghiệm thu trong quá trình thi công xây dựng, nhưng đến nay chưa nhận được báo cáo hoàn thành thi công xây dựng để tổ chức kiểm tra ra văn bản chấp thuận theo quy định.
Trong đó, công trình The Legacy có báo cáo nhưng qua kiểm tra chưa đủ điều kiện ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư để đưa vào sử dụng theo quy định của pháp luật.
Cư dân bị dồn vào ở 'chui'
Như vậy, dù chưa đủ điều kiện đưa công trình vào sử dụng theo quy định, nhưng nhiều chủ đầu tư vẫn ngang nhiên đưa cư dân vào ở. Những vi phạm trên đang tiềm ẩn những rủi ro về an toàn cho chính cư dân.
Theo chia sẻ của một số hộ dân đang ở tại chung cư Viễn Đông Star số 1 Giáp Nhị, họ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư và về ở hơn 1 năm nay, nhưng các thủ tục đủ điều kiện để bàn giao nhà cho cư dân thì chủ đầu tư chưa thực hiện được, trong đó có an toàn vấn đề phòng cháy và chữa cháy (PCCC).
"Qua nhiều cuộc họp với chủ đầu tư nhưng các vi phạm của chủ đầu tư chưa được khắc phục. Trong đó, cư dân hàng ngày phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn tới tính mạng", một cư dân đang sống tại chung cư Viễn Đông Star bức xúc.
Có tới cả trăm căn hộ đã về ở nhưng chung cư Viễn Đông Star vẫn chưa được nghiệm thu an toàn PCCC và được cơ quan chức năng ra văn bản chấp thuận nghiệm thu, đưa vào sử dụng. (ảnh T.K)
Cũng theo cư dân trên, trước khi được nhận nhà, chủ đầu tư yêu cầu khách hàng phải ký vào văn bản đề nghị bàn giao nhà khi công trình chưa đủ điều kiện theo mẫu chung. Động thái này nhằm lách luật và đẩy trách nhiệm sang cư dân.
"Hiện tại đã có khoảng 100 hộ dân về ở tại chung cư Viễn Đông Star về ở từ tháng 4/2020, nhưng chúng tôi vẫn phải dùng chung hệ thống điện, nước của chủ đầu tư, mà chưa được ký riêng với công ty nước sạch và điện lực. Nhiều lúc mất nước, mất điện phải đi thang bộ nhiều tầng vô cùng mệt mỏi, bức xúc", người dân chung cư Viễn Đông Star bức xúc.
Việc ngăn chặn, xử lý chủ đầu tư đưa đưa cư dân về ở các chung cư chưa đủ điều kiện an toàn chưa được quyết liệt. (ảnh T.K)
Liên quan tới tình trạng cư dân nhận nhà về ở khi công trình chung cư chưa đủ điều kiện đưa vào sử dụng, nhiều cư dân chung cư tại số 129D Trương Định (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, họ đã mua nhà của 2 Công ty cổ phần Đồng Tháp và Công ty Đầu tư Phát triển Nhà Hà Nội 22 (Handico 22) là đồng chủ đầu tư và được bàn giao nhà để cư dân về ở từ năm 2017. Tuy nhiên, do các sai phạm của chủ đầu tư, các hộ gia đình tại chung cư này không được chính quyền thừa nhận.
Theo anh P.Đ.V. - cư dân chung cư 129D Trương Định cho biết, toàn bộ cư dân, suốt 3 năm qua, không được các cấp chính quyền cho làm tạm trú thường trú, nhập hộ khẩu, sinh hoạt đảng, sinh hoạt đoàn cho thanh thiếu niên nhi đồng, chăm sóc y tế sức khỏe bà mẹ trẻ em, chăm sóc người cao tuổi, không được điều tra dân số trong cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019 không được xác minh…
"Các quyền tối thiểu như chuyển khẩu và xác nhận cho con đi học, chăm sóc y tế sức khỏe người già, trẻ em… đều không được công nhận. Chúng tôi sống giữa Thủ đô nhưng như sống chui. Thậm chí trong đợt dịch Covid-19 vừa qua, cư dân không được kê khai để hưởng chính sách hỗ trợ của Chính phủ…", anh V. nói
Theo ý kiến nhiều chuyên gia, việc bàn giao nhà sớm khi chưa đủ điều kiện sẽ kéo theo nhiều rủi ro cho khách hàng. Tuy nhiên, có nhiều lý do khiến chủ đầu tư ép khách hàng vào thế khó. Nhiều chủ đầu tư yếu tài chính muốn thu tiền nhanh để thanh toán công nợ và tránh được khoản lãi phạt chậm bàn giao cho khách hàng nếu chờ nghiệm thu. Đây là nước cờ "1 phát trúng 2 đích" của những doanh nghiệp thiếu uy tín.
Vì vậy, giới chuyên gia, đối với người mua căn hộ, khi tiến hành bàn giao, ngoài việc kiểm tra căn hộ thì còn cần phải kiểm tra mức độ hoàn thiện của các tiện ích, hạ tầng trong dự án. Người mua có quyền yêu cầu chủ đầu tư xuất trình biên bản nghiệm thu, chấp thuận nghiệm thu của cơ quan nhà nước để chứng minh.
Trường hợp các điều kiện bàn giao chưa được đáp ứng thì có quyền từ chối nhận bàn giao. Nếu chủ đầu tư ép buộc bàn giao thì có thể thông báo và yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng (Sở xây dựng), PCCC vào cuộc để bảo vệ quyền lợi của mình.
