Nhiều D.A chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường
Theo kết luận thanh tra, từ nguồn kinh phí chi đầu tư phát triển được phê duyệt và điều chỉnh, bổ sung, TP Móng Cái đã lựa chọn các D.A đầu tư theo thứ tự ưu tiên; trong đó, có 37 D.A được thanh tra với tổng mức đầu tư gần 786 tỷ đồng. Tổng giá trị các D.A đã thực hiện hơn 477 tỷ đồng, gồm: 26 D.A đã phê duyệt quyết toán hơn 247 tỷ đồng; 2 D.A đã quyết toán A-B hơn 19,4 tỷ đồng; 9 D.A đang thực hiện thi công công trình với giá trị hơn 210,5 tỷ đồng.
Đoàn thanh tra chỉ rõ, chủ đầu tư (CĐT) đã đề xuất chủ trương đầu tư một số D.A khi chưa khảo sát kỹ về tính khả thi, về sự đồng bộ, liên kết của cụm D.A, trong đó, có D.A chính (D.A đường vào khu giết mổ gia súc, gia cầm tập trung tại phường Hải Yên), dẫn đến, sau khi kết thúc, vẫn chưa đạt được mục tiêu đầu tư đã đề ra.
Cùng với đó, có 4/37 D.A theo quy định phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền duyệt. Tuy nhiên, tại thời điểm thanh tra, các D.A này vẫn chưa có, bao gồm: D.A hạ tầng khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình; D.A hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư thôn 5, xã Hải Xuân; hạ tầng kỹ thuật khu dân cư Km3, phường Hải Yên; D.A hồ chứa nước Đầm Ván, xã Vĩnh Thực. Theo báo cáo của đại diện CĐT, hiện đang thực hiện lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với 3/4 D.A.
Ngoài ra, về công tác lập, thẩm định, phê duyệt D.A đầu tư, vẫn còn 2 D.A được quyết định đầu tư trên cơ sở quyết định chủ trương đầu tư khi chưa khảo sát kỹ về tính khả thi, về sự đồng bộ, liên kết của cụm D.A, trong đó có D.A chính.
Công tác giải phóng mặt bằng thực hiện D.A còn chậm do vướng mắc trong xác định nguồn gốc đất, giấy tờ về quyền sử dụng đất và giá đất để bồi thường, dẫn đến chưa phê duyệt được phương án bồi thường (D.A hạ tầng khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình; D.A hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư thôn 5, xã Hải Xuân); công tác chuẩn bị và bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công gặp khó khăn do các hộ dân không đồng tình, không bàn giao đất để thi công vỉa hè trước nhà (D.A chỉnh trang, cải tạo trục đường chính phường Trà Cổ).
Chưa xong thủ tục về đất đai vẫn khởi công xây dựng
Quá trình thanh tra, phát hiện, có 3 D.A khởi công xây dựng công trình trong khi vẫn còn phần lớn diện tích chưa giải phóng mặt bằng xong và chưa thực hiện xong thủ tục về đất đai, chưa đảm bảo điều kiện khởi công công trình theo quy định.
Đặc biệt, D.A hạ tầng khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình có tổng mức đầu tư hơn 175,5 tỷ đồng, khởi công khi chưa thực hiện giải phóng mặt bằng; giá trị khối lượng hoàn thành chỉ mới thanh toán được gần 16,9 tỷ đồng, làm ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư công, gây lãng phí trong lập, phân bố vốn đầu tư công.
Chưa hết, D.A xây dựng hồ chứa nước Đầm Ván, xã Vĩnh Thực đang trong quá trình báo cáo HĐND tỉnh Quảng Ninh đề xuất danh mục D.A thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chưa có phương án bồi thường được phê duyệt, nhưng CĐT và nhà thầu thi công đã khởi công công trình và thi công ước đạt khoảng 70% giá trị khối lượng theo hợp đồng thi công xây dựng.
Trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, có 10 D.A nhà thầu tư vấn lập thiết kế, dự toán công trình chưa khảo sát kỹ địa hình; áp dụng biện pháp thi công, mã hiệu công việc và đơn giá chưa phù hợp. Tuy nhiên, các cơ quan, đơn vị thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán công trình chưa kịp thời phát hiện để yêu cầu điều chỉnh trước khi trình UBND TP phê duyệt; dẫn đến, dự toán công trình được duyệt chưa tiết kiệm trong quản lý vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước.
Cùng với đó, có 2 D.A khi phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công không có văn bản thẩm duyệt về phòng cháy và chữa cháy của Cơ quan Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy theo quy định.
Trong công tác đấu thầu, 37/37 D.A không đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu tư vấn áp dụng hình thức chỉ định thầu.
Nghiêm trọng hơn, có 6 D.A tổ chức đấu thầu gói thầu xây lắp, các bên dự thầu đã nộp hồ sơ nhưng không mô tả đầy đủ thông tin liên quan đến nhãn hiệu, xuất xứ vật liệu, sản phẩm xây dựng để thi công xây dựng, lắp đặt tại công trình. Các hồ sơ này đã vi phạm quy định, chỉ dẫn dự thầu do bên mời thầu nêu tại hồ sơ mời thầu (nếu không đưa thông tin về vật liệu xây dựng trong hồ sơ dự thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu thì không đảm bảo điều kiện để được lựa chọn trúng thầu). Tuy nhiên, các hồ sơ này vẫn được tổ chuyên gia chấm thầu thuộc CĐT chấp thuận và đã được CĐT quyết định là đơn vị trúng thầu!
Không chỉ để xảy ra sai phạm trong lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán; đấu thầu, triển khai thi công công trình các D.A… Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng cho biết thêm, việc thực hiện gói thầu xây lắp của các D.A; công tác quản lý, sử dụng D.A sau hoàn thành ở TP Móng Cái cũng còn nhiều “vấn đề”…