Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết 88/2014/QH13 và Nghị quyết 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn chuyên trách đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương cho biết, đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa phổ thông là vấn đề "nóng", được nhiều cử tri quan tâm. Vì vậy, việc thành lập Đoàn giám sát vào thời điểm này là rất hợp lý cả về mặt thời gian cho đến nội dung giám sát.
Là Đại biểu Quốc hội và cũng là một phụ huynh học sinh, bà Nga mong Đoàn giám sát sẽ làm rõ những nội dung sau:
Thứ nhất, tại thời điểm năm học mới cận kề, rất nhiều giáo viên phản ánh chưa tiếp cận được sách giáo khoa mới, công tác tập huấn còn vội vàng. Đối với sách giáo khoa cũ, giáo viên đã quen với nội dung, việc dạy học có thể diễn ra dễ dàng, thuận lợi. Thế nhưng, đây lại là một chương trình sách giáo khoa hoàn toàn mới, tài liệu đến tay giáo viên muộn như vậy, liệu chất lượng dạy học sẽ như thế nào? Và tại sao lại có sự chậm trễ đó?
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương). Ảnh: Quochoi.vn
Thứ hai, nguyên nhân khiến sách giáo khoa tăng giá đã được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời trước Quốc hội, báo chí nhiều lần nhưng dư luận vẫn chưa thỏa mãn với câu trả lời đó. Chính vì vậy, đoàn giám sát cũng cần làm rõ vấn đề vì sao giá sách giáo khoa mới cao đột biến, đặc biệt là việc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam "lãi đậm" (năm 2021, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam lãi ròng sau thuế tới 287 tỷ đồng, cao gấp 2,5 lần so với kế hoạch và là mức lãi kỷ lục của đơn vị này- PV)
Thứ ba, việc áp dụng một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa cũng cần được đánh giá cụ thể, chỉ rõ những khó khăn, thuận lợi trong quá trình triển khai. Để khách quan hơn, Đoàn giám sát nên lấy ý kiến từ chính giáo viên, các bậc phụ huynh, học sinh.
Thứ tư, trong quá trình đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, nhiều ý kiến phản ánh và cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa thật sự chủ động khi triển khai chương trình Lịch sử trung học phổ thông khi gần đến năm học mới đưa ra thay đổi Lịch sử từ môn lựa chọn trở thành môn học bắt buộc. Sự thay đổi này cũng cần phải nhìn nhận lại một cách nghiêm túc.
Theo Đại biểu Nga, trong quá trình triển khai thực hiện chương trình, sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng gặp không ít khó khăn. Do vậy, qua lần giám sát này, bà Nga hy vọng Đoàn giám sát sẽ lắng nghe, ghi nhận những khó khăn chung của ngành giáo dục. Từ đó, đề xuất những giải pháp, kiến nghị hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trong giai đoạn tới.
"Theo tôi, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nên nghiên cứu đổi mới ngay trong hoạt động đào tạo giáo viên ở trường sư phạm để phù hợp với thực tiễn dạy và học khi triển khai chương trình, sách giáo khoa mới.
Cải cách giáo dục là một quá trình dài với nhiều khâu nên khi đổi mới chúng ta phải có cái nhìn tổng thể, tránh đổi mới kiểu cắt khúc.
Để triển khai tốt chương trình thì khâu chuẩn bị là quan trọng nhất. Một bài học kinh nghiệm chúng ta phải lưu tâm đó là không để bị động trước mọi tình huống vì sơ suất trong giáo dục sẽ đem lại hậu quả rất lớn, tác động đến rất nhiều học trò", bà Nga nêu quan điểm.
Cũng bàn về vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, nội dung mà Đoàn giám sát cần làm rõ nhất đó chính là chất lượng, nội hàm của các bộ sách giáo khoa. Các bộ sách giáo khoa mới đã phù hợp với người học và người dạy hay chưa?
Đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên Huế. (Ảnh: Quochoi.vn)
Tiếp đến là câu chuyện về ngân sách. Tính đến hiện tại, tổng chi phí thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa là bao nhiêu? Chi có đúng theo dự toán ban đầu của đề án hay không? Sau 2 năm ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, có phát sinh khoản nào không? Tất cả các khoản chi đều phải được hạch toán và công khai rõ ràng.
Ngoài ra, những việc chưa làm được hoặc làm chưa tốt khi thực hiện Nghị quyết 88/2014/QH13 và Nghị quyết 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa cần phải được đánh giá, làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, các bộ, ngành và các địa phương. Do đó, những thành viên trong Đoàn giám sát phải thật công tâm, trách nhiệm.
"Cũng nhân dịp này, tôi rất mong nhà nước có thể định giá, bình ổn giá sách giáo khoa. Nên nhìn từ xuất phát điểm của người học có mức sống thấp nhất để định giá sách giáo khoa thì sẽ phù hợp và đáp ứng được tất cả các đối tượng trong xã hội.
Cuối cùng, tôi rất mong Đoàn giám sát chú ý đến vấn đề bán sách giáo khoa kiểu "bia kèm lạc". Đây là hành vi không trong sáng, khiến phụ huynh thêm gánh nặng về tài chính. Nếu đó là chủ trương của trường, của một nhóm lợi ích thì cần phải lên án, quy rõ trách nhiệm, xử lý thật nghiêm", bà Sửu chia sẻ.
