Thời gian gần đây, báo Nhà báo và Công luận nhận được phản ánh về một số gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên bị tố có dấu hiệu chênh giá các mặt hàng thiết bị giáo dục so với thị trường, khiến dư luận hoài nghi về tính minh bạch trong công tác đấu thầu và sử dụng ngân sách nhà nước.
Điều đáng nói có gói thầu liên quan đến Công ty TNHH Sách và thiết bị giáo dục Thái Nguyên từng có các cá nhân bị khởi tố vì vi phạm quy định về đấu thầu, gây hậu quả nghiêm trọng.
Giá thiết bị giáo dục chênh cao so với thị trường?
Tìm hiểu của phóng viên được biết, Công ty TNHH Sách và thiết bị giáo dục Thái Nguyên (địa chỉ tại số 30 tổ 5, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên). Từ năm 2020 đến nay công ty này có tham gia và trúng 17 gói thầu, các gói thầu tập trung tại 2 tỉnh là Bắc Giang và Thái Nguyên.
Tại Sở GD&ĐT Thái Nguyên, ngày 13/12/2021 ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Thái Nguyên ký Quyết định số 1993/QĐ-SGDĐT, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm thiết bị dạy học cho một số trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở tại các xã đăng ký về đích nông thôn mới năm 2021.
Gói thầu này Công ty TNHH Sách và thiết bị giáo dục Thái Nguyên được phê duyệt trúng thầu, với giá trị 959.910.000 VND, cung cấp 5 sản phẩm hàng hóa.
Tuy nhiên các sản phẩm có xuất xứ, thông số kỹ thuật tương tự trên thị trường có giá thấp hơn nhiều so với giá dự thầu của nhà thầu.
Cụ thể, máy in 2 mặt, model LBP6230dn (12 chiếc), xuất xứ Trung Quốc, Công ty TNHH sách và thiết bị giáo dục Thái Nguyên cung cấp có đơn giá dự thầu 5.100.000 VNĐ, thế nhưng hiện trên thị trường chỉ có giá 3.780.000 VNĐ (đã bao gồm VAT).
Máy vi tính để bàn model TG800-00, xuất xứ Việt nam được Sở GD&ĐT Thái Nguyên duyệt mua với giá 12.700.000 đồng/cái (mua 42 bộ). Thế nhưng sản phẩm có xuất xứ, thông số kỹ thuật tương tự trên thị trường có giá bán thấp hơn đáng kể, tức chưa đến 9 triệu đồng/cái (đã bao gồm VAT, phí vận chuyển, lắp đặt)
Được biết, cũng do vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng về đấu thầu nên ngày 17/1/2022, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, lệnh khám xét, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Bùi Thị Huế, 36 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Sách và thiết bị giáo dục Thái Nguyên.
Ngoài ra, Công an tỉnh Bắc Giang đã ra quyết định khởi tố thi hành lệnh bắt đối với Nguyễn Huy Thao (44 tuổi, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Việt Yên), Nguyễn Thị Song Hà (54 tuổi, phó Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Việt Yên), Nguyễn Văn Cao (34 tuổi, chủ hộ kinh doanh Trần Vũ ở TP Bắc Giang) về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang cũng ra quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Nhan, nguyên chuyên viên Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Việt Yên.
Bước đầu cơ quan công an xác định các bị can có hành vi thông đồng, chia nhỏ dự án, chia nhỏ gói thầu để chỉ định thầu, lập chứng từ mua bán hàng hóa lòng vòng để đẩy giá hàng hóa là thiết bị giáo dục lên từ 3 đến 5 lần, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước nhiều tỉ đồng.
Theo cơ quan công an, hàng hóa mua sắm trong các gói thầu chủ yếu là đồ điện tử có nguồn gốc nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc.
Nhiều gói thầu tỷ lệ tiết kiệm thấp Ngoài việc phản ánh giá thiết bị giáo dục chênh cao so với thị trường, những năm gần đây, nhiều gói thầu do Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên làm chủ đầu tư có tình trạng nhiều gói thầu trúng sát giá, tiết kiệm rất nhỏ giọt cho ngân sách nhà nước.
Đơn cử như tháng 9/2020 tại gói thầu mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1 các trường tiểu học vùng núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn tỉnh Thái Nguyên, liên danh Trung tâm nghiên cứu và sản xuất Học Liệu - Công ty cổ phần Thiết bị giáo dục Toàn Cầu được phê duyệt trúng thầu với giá 5.293.885.000 VNĐ (giá gói thầu 5.307.845.000 đồng) theo quyết định của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên. Gói thầu trị giá 5,3 tỷ đồng tiết kiệm được khoảng hơn 14 triệu đồng cho ngân sách nhà nước.
Gói thầu mua sắm thiết bị thư viện 34 trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, liên danh Công ty CP sản xuất in và thương mại Hà Anh - Công ty CP văn hóa và giáo dục Tân Việt được phê duyệt trúng thầu với giá 11.785.353.126 VNĐ (giá gói thầu 11.790.963.000 VNĐ) theo quyết định số 1476/QĐ-SGDĐT ngày 13/9/2019 của Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên. Gói thầu trị giá gần 11,8 tỷ đồng tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước khoảng hơn 5 triệu đồng.
Gói thầu xây lắp công trình nhà lớp học 2 tầng 10 phòng, nhà hiệu bộ trường PTDTBT THCS Tân Long huyện Đồng Hỷ, Công ty CP xây lắp và thương mại Nhật Huy được phê duyệt trúng thầu với giá 6.652.117.722 VNĐ (giá gói thầu 6.659.861.860 VNĐ) theo quyết định số 1605/QĐ-SGDĐT ngày 01/10/2019 của Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên. Gói thầu trị giá gần 6,7 tỷ đồng nhưng chỉ tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước khoảng hơn 7 triệu đồng..
Thời gian qua, các sai phạm trong đấu thầu không chỉ xảy ra ở các dự án thuộc lĩnh vực giao thông, xây dựng…mà ngay cả các lĩnh vực nhạy cảm như y tế, giáo dục cũng xảy ra tình trạng tương tự. Các sai phạm gây ra rất nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội và bức xúc cho quần chúng nhân dân.
Để công tác đấu thầu được thực hiện một cách công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả cũng như việc sử dụng ngân sách nhà nước không bị thất thoát. Đề nghị cơ quan kiểm toán, UBND tỉnh Thái Nguyên và các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra, rà soát xử lý kịp thời nếu có sai phạm tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên.
