Văn bản chỉ đạo mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nêu rõ: xăng dầu là mặt hàng chiến lược, quan trọng, tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô và sản xuất, sinh hoạt của doanh nghiệp, người dân.
Từ đầu năm 2022, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều chỉ đạo về công tác tín dụng, ngoại tệ cho lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.
Trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định, giá cả biến động lớn và thường xuyên, Chính phủ đã đề ra các giải pháp nhằm bảo đảm nguồn cung, không để thiếu hụt xăng dầu cho thị trường trong nước.
Ở góc độ ngành ngân hàng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại khẩn trương thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Theo đó, các ngân hàng cần chủ động cân đối nguồn vốn đáp ứng kịp thời, đầy đủ nhu cầu vốn vay của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu (theo danh sách công bố trên website của Bộ Công Thương) phục vụ việc mua xăng dầu trong nước và nhập khẩu xăng dầu theo hạn mức nhập khẩu đã được phân giao, đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước, không để xảy ra thiếu hụt, không để xảy ra tình trạng trục lợi, vi phạm pháp luật.
Chủ tịch Hội đồng quản trị, tổng giám đốc các ngân hàng chỉ đạo sát sao trong toàn hệ thống; tăng cường công tác lãnh đạo, kiểm tra, giám sát, đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu có đủ điều kiện theo quy định; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, thiếu trách nhiệm gây chậm trễ trong công tác tín dụng.
Bên cạnh đó, định kỳ hàng tháng, thực hiện báo cáo tình hình cấp tín dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh, nhập khẩu xăng dầu về Ngân hàng Nhà nước.
Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc trong quá trình, kịp thời báo cáo Thống đốc Ngân hàng nhà nước để được xem xét, xử lý.
Cùng ngày, Bộ Tài chính cũng có thông báođiều chỉnh, nới chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam để tính giá cơ sở xăng dầu (đối với nguồn xăng dầu nhập khẩu).
Theo đó, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam để tính giá cơ sở xăng dầu (đối với nguồn xăng dầu nhập khẩu); xăng nền để phối trộn xăng E5 RON92 là 640 đồng/lít; xăng RON95: 1.280 đồng/lít; dầu diesel 0,05S: 730 đồng/lít; dầu hỏa: 1.740 đồng/lít; dầu mazut 180cst 3,5S: 1.290 đồng/kg.
Về thời gian thực hiện, Bộ Tài chính đề nghị nghiên cứu áp dụng từ kỳ công bố giá cơ sở xăng dầu ngày 11/11/2022.
Định mức chi hoa hồng tính trên đơn vị lít cho doanh nghiệp đầu mối (Premium) trong nước, chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng và chi phí kinh doanh định mức để tính giá cơ sở xăng dầu trên cơ sở kiến nghị của Bộ Công Thương, qua tổng hợp thông tin và số liệu của các thương nhân đầu mối xăng dầu báo cáo về Bộ Tài chính nêu một số ý kiến.
Đối với Premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng, các khoản chi phí này theo báo cáo không phát sinh đột biến như khoản chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam.
Mặt khác, các khoản chi phí này mới được điều chỉnh tăng ngày 7/10/2022 và sẽ được tiếp tục rà soát, đánh giá theo định kỳ vào cuối năm 2022, thông báo áp dụng vào 10/01/2023. Vì vậy Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi rà soát căn cứ trên báo cáo của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và công bố điều chỉnh vào 10/01/2023 theo đúng quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Thông tư số 104/2021/TT-BTC.
Đối với chi phí kinh doanh định mức, để đánh giá biến động tại thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính cũng đã đề nghị các thương nhân báo cáo tình hình thực hiện.
Kết quả tổng hợp báo cáo của các thương nhân kinh doanh xăng dầu đầu mối cho thấy, trong số 28 đơn vị gửi báo cáo thực hiện, chỉ có 2 đơn vị báo cáo số liệu tăng chi phí kinh doanh 9 tháng đầu năm 2022 (Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, Công ty Dầu khí Nam Sông Hậu).
Có 2 đơn vị báo cáo chi phí tăng nhưng do sản lượng tăng nên chi phí bình quân trên sản lượng giảm (Tổng công ty Dầu Việt Nam giảm 6 đồng/lít; Công ty Anh Phát giảm khoảng 136 đồng/lít).
Có 3 đơn vị báo cáo không có biến động bất thường (Công ty TNHH MTV Dầu khí TPHCM, Tổng công ty Thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ, Công ty TNHH xăng dầu Tây Nam S.W.P).
Có 21 đơn vị còn lại không có số liệu cụ thể về chi phí kinh doanh 9 tháng đầu năm 2022.
Trên thực tế, do tính chất của khoản chi phí này phụ thuộc vào khâu tổ chức vận hành của cả hệ thống từ công ty mẹ đến các đơn vị trực thuộc và một số tác động từ chính sách (lương, tiền thuê đất, tỉ giá...) nên phải sau khi năm tài chính kết thúc mới phản ánh được đầy đủ và mới có đủ cơ sở để rà soát đánh giá diễn biến.
Vì vậy, thời gian tới sau khi nhận được báo cáo kiểm toán chuyên đề về chi phí kinh doanh xăng dầu của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Trong văn bản, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính theo dõi, nắm bắt cập nhật các số liệu, diễn biến để rà soát và công bố vào kỳ tiếp theo theo đúng quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Thông tư số 104/2021/TT-BTC.
Hiện nay, thị trường xăng dầu đang thu hút sự quan tâm của dư luận khi gần đây nhiều cây xăng tại Hà Nội, TP.HCM không bán hoặc bán nhỏ giọt. Tại phiên chất vấn Quốc hội ngày 5/11, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên thừa nhận có tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung diễn ra ở một số nơi.
Theo Bộ trưởng Diên, những ngày qua thị trường thế giới, trong nước có những diễn biến mới. Khan hiếm xăng dầu thế giới, tỷ giá USD, euro tăng mạnh, cùng những khó khăn trong tiếp cận ngoại tệ, vốn vay của doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối... đã tác động tới trong nước.
Tuy nhiên, trước đó, ngày 28/10, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết trước Quốc hội, tổng hạn mức cấp cho 16 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu là 103.000 tỷ đồng nhưng hiện mới sử dụng đến khoảng 58.000 tỷ.
