Một điểm xét nghiệm COVID-19 tại Berlin, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN
Nhiều nước châu Âu đang trải qua đợt bùng phát các ca nhiễm COVID-19 phải nhập viện do biến thể phụ BA.4 và BA.5 lây lan rộng, tạo ra lo ngại về sóng lây nhiễm toàn cầu mới trong bối cảnh khả năng miễn dịch suy yếu, trong khi các quy định phòng dịch đã được dỡ bỏ.
Số ca nhập viện tăng ở Pháp và Anh. Riêng biến thể BA.5 hiện là tác nhân chiếm 80% số ca nhiễm mới tại Bồ Đào Nha. Còn tại Đức, số ca nhiễm mới do BA.5 gây ra cũng đã tăng gấp đôi tính từ thời điểm cuối tháng trước. Số trường hợp bệnh nặng phải nhập viện tại Đức cũng tăng trong tuần vừa qua.
Giới chuyên gia cảnh báo việc giảm ồ ạt quy mô xét nghiệm và giám sát dịch tễ có thể sẽ khiến các nước gặp khó khăn trong sàng lọc, phát hiện biến chủng mới và ứng phó kịp thời. Xu hướng này tiềm ẩn nguy cơ bùng phát các sóng lây nhiễm vào cuối năm, mà nếu thành hiện thực sẽ khiến hệ thống y tế chịu nhiều sức ép, khó kiểm soát dịch bệnh hơn.
Theo Lawrence Young, một chuyên gia virus học tại Đại học Warwick (Anh), thế giới hiện vẫn chưa thoát khỏi đại dịch, mối lo ngại lớn nhất ở thời điểm hiện tại chính là việc người dân và chính quyền giảm nhanh mức độ quan tâm đối với COVID-19. Câu hỏi then chốt sẽ là việc dịch bệnh phát triển ra sao ở Tây bán cầu khi khu vực này chuẩn bị bước vào mùa đông.
Piotr Kramarz, trưởng bộ phận phòng dịch tại Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh (CDC) châu Âu, cho biết một số biến chủng của Omicron như BA.4, BA.5 mang đặc tính “thoát miễn dịch”, đồng nghĩa với việc miễn dịch có được từ tiêm vaccine hay nhiễm COVID-19 đều không có được năng lực bảo vệ tốt và chính điều này khiến chúng trở thành những biến thể trội, biến thể đáng quan ngại.
Sức tấn công tiềm tàng của BA.5 thể hiện rõ nhất tại Bồ Đào Nha, nơi ghi nhận làn sóng gia tăng mạnh các ca nhập viện trong một tháng qua, với cấp độ gần tương đương trong làn sóng Omicron đầu tiên hồi tháng 1 vừa qua. Sau khi ca nhiễm BA.5 đầu tiên được phát hiện vào tháng 3, biến thể phụ này đã nhanh chóng lây lan và trở thành biến thể chủ đạo. Tính đến ngày 5/6, BA.5 là tác nhân gây ra 84% số ca nhiễm mới - theo thống kê của Viện Y tế Quốc gia Bồ Đào Nha (INSA).
Tại Đức, sau 10 tuần ghi nhận chiều hướng suy giảm, số ca nhập viện đã tăng trở lại trong 10 ngày qua, tuy mới chỉ bằng khoảng 25% so với thời điểm lây nhiễm tại Đức lên đỉnh vào hồi tháng 3 với sự thống trị của biến thể BA.2. Tại Pháp, số ca nhập viện tăng lần đầu tiên kể từ đầu tháng 4. Tại Anh, trung bình có khoảng 623 ca nhập viện/ngày trong tuần trước, tăng 29% so với tuần trước đó.
Tại Mỹ, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ ngày 14/6/2022 cho biết tính đến ngày 11/6, có tới hơn 21% số ca mắc COVID-19 tại nước này là do nhiễm BA.4 và BA.5.
Giới chuyên gia y tế đang nỗ lực tìm ra câu trả lời đâu là nguyên nhân chính xác dẫn tới gia tăng các ca nhập viện vì COVID-19. “Rất khó để phân biệt rạch ròi, liệu đó là do biến thể phụ của Omicron có khả năng lây nhiễm cao hơn, hay là do hiệu quả miễn dịch của vaccine suy giảm theo thời gian”, ông Antoine Flahault, Giám đốc Viện Sức khỏe Toàn cầu thuộc Đại học Geneva (Thụy Sĩ), cho biết.
Số ca mắc mới phải nhập viện vẫn đang tăng, nhưng có dấu hiệu cho thấy mức tăng theo tuần đang chậm lại. Giới chuyên gia nhìn nhận còn quá sớm để nói rằng sóng BA.4 và BA.5 đang suy thoái. Nhưng nếu biên độ tăng chậm này tiếp diễn, có thể khẳng định xu hướng bùng phát đã ở gần đỉnh.
Quan ngại về khả năng suy giảm miễn dịch trước các biến thể phụ của Omicron, nhưng chính phủ các nước dường như không có tính đến giải pháp khôi phục lại các quy định hạn chế như trước. Bồ Đào Nha không có kế hoạch áp dụng trở lại hoặc tăng cường biện pháp mới về giãn cách, hạn chế đi lại.
Tại Đức, Bộ trưởng Tư pháp Marco Buschmann từ chối thông qua quy định hạn chế mới cho đến khi nhà chức trách có được bản đánh giá đầy đủ về tác động của phong tỏa, giãn cách trong các làn sóng lây nhiễm trước đó.
