Giao đất cho loạt doanh nghiệp không qua đấu giá
Tại thông báo kết luận thanh tra mới được ban hành, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ ra nhiều bất cập, vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai tại tỉnh Thái Nguyên (giai đoạn 2010 - 2018). Trong đó có nhiều dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại - dịch vụ được UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhưng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai.
Theo TTCP, dự án xây dựng Khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng được UBND tỉnh Thái Nguyên giao cho Công ty cổ phần Sông Đà 2 thực hiện theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất không đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1964/2006 đã chấp thuận thực hiện dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao).
Dự án Khu đô thị Kosy Sông Công (TP Sông Công) giao đất thực hiện xây dựng khu dân cư nhưng không thông qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư
Dự án thực hiện từ tháng 8/2010 nhưng đến tháng 9/2013 mới được thẩm tra, cấp giấy chứng nhận đầu tư vi phạm Luật Đầu tư.
Việc giao đất thực hiện dự án không qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư là vi phạm Luật Đất đai và Nghị định số 02/2006 về ban hành quy chế khu đô thị mới.
Cơ quan thanh tra phát hiện tại Quyết định số 3510/2018 điều chỉnh quy hoạch chi tiết đã điều chỉnh một phần lô đất khách sạn (KS-01) thành đất ở tái định cư có diện tích trên 4.800m2. Thực tế đất tái định cư tại chỗ theo các quyết định phê duyệt giá đất là 10.323 m2; sau khi điều chỉnh là 20.761m2. Vì vậy diện tích đất tái định cư chênh lệch gần 16.000m2 không có trong quy hoạch chi tiết 1/500.
"Việc tính giá đất để giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án dựa trên bảng giá các loại đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên không đúng quy định của Bộ Tài chính"- kết luận nêu.
Ngoài ra, tổng số tiền đầu tư xây dựng cơ bản và tiền lãi vay ngân hàng trên 442 tỷ đồng do chủ đầu tư ứng trước để thực hiện dự án được đối trừ vào tiền sử dụng đất không có căn cứ pháp lý theo quy định của Chính phủ và Bộ Tài chính.
Tại dự ánKhu đô thị Kosy Sông Công (TP Sông Công), TTCP chỉ ra rằng việc giao đất thực hiện xây dựng khu dân cư nhưng không thông qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án là không đúng quy định của Luật Đất đai.
Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Kosy Sông Công có tổng mức đầu tư trên 481 tỷ đồng, nguồn vốn do chủ đầu tư ứng trước để xây dựng hạ tầng kỹ thuật được trừ vào tiền sử dụng đất nhưng thực chất là giao đất thực hiện dự án để kinh doanh.
TTCP chỉ ra nhiều vi phạm tại dự án Khu dân cư Havico
“Việc tỉnh Thái Nguyên phê duyệt phương án tài chính đợt 1 và đợt 2, trong đó khấu trừ khoản chi phí xây dựng hạ tầng trên 39,5 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất nhà đầu tư phải nộp là không có cơ sở” – TTCP cho biết.
Ở dự án Khu dân cư Havico (phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên), UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhưng không theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án.
Dự án được phê duyệt thực hiện theo cơ chế thanh toán tiền đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư cho nhà đầu tư bằng việc bù trừ bằng tiền thu cấp quyền sử dụng đất đã có hạ tầng nhưng thực chất là giao đất có thu tiền để thực hiện dự án.
Việc định giá đất theo phương pháp so sánh trực tiếp đã lựa chọn diện tích các lô có diện tích lần lượt là 71m2, 100m2 để so sánh là không tương đồng, chưa thực hiện đúng quy định.
Bên cạnh đó, tỉnh Thái Nguyên chưa có quyết định phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất làm căn cứ để chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước.
Dự án Khu dân cư tổ 4, phường Phan Đình Phùng(thành phố Thái Nguyên) cũng được UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhưng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất là không đúng quy định Luật Đất đai.
Việc xác định tài sản so sánh các thửa đất không tương đồng là chưa thực hiện đúng quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Tỉnh Thái Nguyên chưa có quyết định phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất làm căn cứ để chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Trên diện tích đất được giao, doanh nghiệp đã xây nhà ở kết hợp văn phòng làm việc trong khi chưa đủ điều kiện xây dựng: Công ty chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Dự án Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu, phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên do Công ty TNHH xuất nhập khẩu và đầu tư Thái Nguyên làm chủ đầu tư, nhằm mục đích kinh doanh bất động sản nhưng không đăng ký ngành, nghề kinh doanh bất động sản. Việc giao đất thực hiện dự án xây dựng khu dân cư nhưng không thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai.
TTCP đã đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo Giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty APEC Thái Nguyên (Ảnh: Phối cảnh dự án Dự án Khu dân cư số 5, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên)
Diện tích đất giao thừa so với đất thực hiện dự án trên 7.400m2 nhưng chủ đầu tư và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên chưa xác định được vị trí, mục đích sử dụng đất của diện tích đất này. Sau khi thanh tra vào cuộc, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành quyết định thu hồi diện tích đất này để quản lý theo quy hoạch. Việc đối trừ tiền xây dựng hạ tầng trên 59 tỷ đồng và tiền lãi vay trên 3 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất là không có cơ sở.
“Việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị, thương mại, dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài nhưng chậm được phát hiện đế khắc phục, sửa sai”, kết luận thanh tra chỉ rõ.
Đề nghị công an vào cuộc
Đáng chú ý, TTCP đã đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo Giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty Cổ phần đầu tư APEC Thái Nguyên (Công ty APEC Thái Nguyên) và xử lý theo quy định tại Dự án Khu dân cư số 5, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên.
Tại dự án này, kết luận thanh tra chỉ rõ việc giao đất thực hiện dự án không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư là không đúng quy định của Luật Đất đai.
Dự án thực hiện cơ chế thanh toán tiền đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư cho nhà đầu tư bằng việc bù trừ tiền thu cấp quyền sử dụng đất đã có hạ tầng, thực chất là giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án.
“Phần diện tích trên 4ha, tổng số 251 ô đất, trong đó có 6 ô tái định cư, còn lại 251 ô doanh nghiệp đã thực hiện chuyển nhượng (hiện đã xây dựng nhà kiên cố). Khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính là vi phạm Luật Đất đai về điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng đất"- TTCP nêu.
Theo TTCP, việc UBND tỉnh Thái Nguyên đối trừ số tiền trên 42 tỷ đồng xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị vào tiền sử dụng đất là không có cơ sở.
Phần diện tích doanh nghiệp đã thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng trên 3,2ha, nằm trong tổng diện tích trên 15,3ha bị thu hồi theo quyết định của tỉnh Thái Nguyên nay đã có một số ô xây dựng nhà kiên cố với tổng diện tích trên 10.000m2 là vi phạm Luật Đất đai và có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
“Trách nhiệm thuộc chủ đầu tư - Công ty APEC Thái Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường và các sở ngành liên quan” – kết luận thanh tra chỉ rõ.
Kiến nghị kiểm điểm lãnh đạo UBND để xảy ra sai phạm
Tại kết luận, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên tăng cường chỉ đạo, chấn chỉnh và khắc phục triệt để những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản đã nêu trong kết luận thanh tra.
Đồng thời Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, TN&MT, Xây dựng, Công Thương, Cục thuế, Ban quản lý Khu công nghiệp, Ban quản lý các công trình giao thông tỉnh, Ban quản lý đầu tư xây dựng TP Thái Nguyên, Ban Sông Cầu, UBND TP Thái Nguyên, UBND TP Sông Công, UBND huyện Đại Từ qua các thời kỳ đối với các vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra để nghiêm túc kiểm điểm, có hình thức xử lý phù hợp, hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.
