Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 26/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 22/2019 quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thông tư có hiệu lực từ 31-12-2022.
Thông tư mới vẫn giữ nguyên quy định về cách tính tổng cho vay và không thay đổi về trần tỉ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi (LDR) ở mức 85%.
Tuy nhiên, điểm khác biệt là trong quy định cũ không đưa tiền gửi có kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước (KBNN) vào cấu phần huy động thì trong thông tư mới lại cho phép tiền gửi có kỳ hạn của KBNN được tính vào tổng huy động với tỉ lệ khấu trừ nhất định.
Tỉ lệ này được khấu trừ theo lộ trình giảm dần, cụ thể là từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành đến hết năm nay, trừ 50% số dư tiền gửi KBNN. Từ ngày 1-1-2024 đến 31-12-2024, trừ 60% số dư tiền gửi KBNN.
Từ ngày 1-1-2025 đến ngày 31-12-2025, trừ 80% số dư tiền gửi KBNN. Từ 1-1-2026, trừ 100% số dư tiền gửi KBNN.
Thông tư sẽ tác động tích cực lên thanh khoản hệ thống
Theo đánh giá của công ty chứng khoán VNDirect, Thông tư 26/2022 sẽ có tác động tích cực lên thanh khoản hệ thống, khi có khoảng 50% tiền gửi KBNN có kỳ hạn tại các NHTM (ước tính khoảng hơn 150 nghìn tỷ đồng, dựa trên số liệu BCTC Q4/2022), sẽ có khả năng được tính vào phần dư địa cho vay của hệ thống. Theo đó phần nào sẽ giảm áp lực lên lãi suất cho vay.
Thông tư 26/2022 sẽ mang lại lợi thế cho các ngân hàng có nguồn tiền gửi dồi dào từ KBNN. Theo ước tính của VNDirect các NHTM như Vietcombank, BIDV, VietinBank sẽ được hưởng lợi khi tỷ lệ LDR mới giảm đáng kể.
Theo số liệu từ Fiin Group tính đến quý III/2022, LDR thuần tại hầu hết ngân hàng tầm trung trở lên đều tăng cao và vượt 95%, cho thấy tình trạng căng thẳng về thanh khoản trong hệ thống. Điều đó đang hạn chế khả năng đẩy mạnh hoạt động cho vay ở nhiều ngân hàng cho dù có thêm hạn mức tín dụng từ NHNN.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 26/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 22/2019.
Các chuyên gia phân tích của Fiin Group cho rằng điều này xuất phát từ thực trạng dòng tiền bị tắc nghẽn ở lĩnh vực bất động sản, làm cho vòng quay tiền chậm lại và huy động tiền gửi ở hệ thống ngân hàng tăng thấp hơn đáng kể so với mức tăng trưởng tín dụng trong năm 2022. Cụ thể, tăng trưởng tín dụng đạt 14,5% trong khi tăng trưởng huy động vốn tăng 10,4% so với năm trước.
Tương lai của ngành ngân hàng trong năm 2023 sẽ ra sao?
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn như sự ảm đạm trên các thị trường bất động sản, chứng khoán, trái phiếu, qua đó sẽ ảnh hưởng tới triển vọng của các ngân hàng.
Bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Phân tích Chứng khoán VND, nhận định, lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2023 không thực sự tích cực, do cầu tín dụng yếu, chi phí vốn tăng và nợ xấu tăng. Tuy nhiên, nửa cuối năm kỳ vọng sẽ ổn hơn khi Fed ngừng tăng lãi suất.
Một số ngân hàng có thể ghi nhận thu ngoài lãi giảm do niềm tin vào trái phiếu suy giảm, ảnh hưởng đến nghiệp vụ ngân hàng đầu tư và thu nhập từ phí bancassurance (phân phối bảo hiểm qua ngân hàng) dự kiến chậm lại do thị trường bảo hiểm liên kết đầu tư bão hòa và xu hướng ưu tiên gửi tiền lãi suất cao.
Theo Chứng khoán DSC, NHNN sẽ tiếp tục duy trì thận trọng room tín dụng 2023 ở mức 14% và thấp hơn trong bối cảnh: Chính sách “diều hâu” của Fed áp lực lên lãi suất, tỷ giá và lạm phát; và thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản và xuất khẩu còn nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, Maybank phân tích, trong lĩnh vực ngân hàng, các nhà đầu tư nên hướng đến dài hạn, khi Việt Nam nhiều khả năng sẽ được nâng hạng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên “hạng đầu tư” và nâng hạng thị trường chứng khoán lên “thị trường mới nổi”. Theo đó, giờ là lúc để tích luỹ các cổ phiếu ngân hàng chất lượng.
Theo Maybank, với kịch bản "tồi tệ" (do các vấn đề từ thị trường trái phiếu và bất động sản) không đặt toàn bộ nền kinh tế hay ngân hàng Việt Nam vào tình thế xấu như giai đoạn 2011-2012, khi tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống tăng lên trên 17%. Nếu kịch bản này xảy ra năm 2023, các ngân hàng Việt Nam cần khoảng 1 năm rưỡi để giải quyết vấn đề nợ xấu thông qua trích lập dự phòng, không phải 5-6 năm như trước đây.
Với hầu hết cổ phiếu ngân hàng đang giao dịch ở mức thấp nhất 10 năm, Maybank cho rằng điều tệ nhất đã được phản ánh phần lớn vào giá.
