Hàng loạt dự án chậm tiến độ gây lãng phí tài nguyên
Vừa qua, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có Thông báo Kết luận kiểm tra số 01/TB-TCQLĐĐ về việc quản lý, sử dụng đất đối với dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất, các dự án có sử dụng đất được cho gia hạn hoặc bị chấm dứt hoạt động đầu tư trên địa bàn tỉnh Bình Thuận.
Tổng cục Quản lý đất đai đã phát hiện hàng loạt vi phạm trong công tác quản lý đất đai tại tỉnh Bình Thuận.
Theo Kết quả kiểm tra, số dự án không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng đất (theo điểm i khoản 1 Điều 64 của Luật Đất đai 2013) là 150 dự án, với tổng diện tích: 1.326,81 ha, chiếm tỷ lệ 59,9 % số dự án và 59,3 % diện tích đất; số dự án được điều chỉnh, gia hạn tiến độ thực hiện đầu tư là 132 dự án, với tổng diện tích: 3.560 ha.
Theo kế hoạch, Đoàn kiểm tra thực hiện kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất đối với 47 dự án trên địa bàn 05 đơn vị cấp Thành phố, huyện, bao gồm: TP. Phan Thiết, TX. La Gi, huyện Hàm Thuận Nam, huyện Bắc Bình và huyện Tuy Phong. Tuy nhiên, Đoàn kiểm tra chỉ trực tiếp kiểm tra được 43/47 dự án; còn 04/47 dự án có mời chủ đầu tư đến làm việc nhưng chủ đầu tư dự án không đến, không có lý do chính đáng.
Trong 43 dự án đã kiểm tra trực tiếp, Đoàn kiểm tra đã phát hiện nhiều vi phạm trong việc quản lý, sử dụng đất. Trong đó, vi phạm không đưa đất vào sử dụng có 21/47 dự án, với diện tích 139,32 ha; Vi phạm chậm tiến độ sử dụng đất là 21/47 dự án, với diện tích 363,16 ha. Đặc biệt, trong số những vi phạm trên có nhiều dự án vi phạm tới trên 10 năm.
Cũng theo Kết luận kiểm tra, Đoàn kiểm tra cũng phát hiện có 19/47 dự án chưa thực hiện đúng tiến độ đầu tư theo dự án đã được phê duyệt (phải điều chỉnh tiến độ của dự án đầu tư). Nhiều dự án đã chuyển nhượng theo hình thức chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp trong pháp nhân của chủ đầu tư, thay đổi chủ đầu tư như Dự án Khu du lịch Thu Hằng, Dự án Khu du lịch Hòn Lan, Dự án Khu du lịch sinh thái Delverton...
Bên cạnh đó, Đoàn kiểm tra còn 05 dự án chưa thực hiện nộp tiền thuê đất với số tiền nợ 242.561.733 đồng; Chưa thực hiện nộp tiền gia hạn tiến độ sử dụng đất là 22 dự án với số tiền nợ là 14.685.282.004 đồng. Các chủ đầu tư chưa tích cực, chủ động liên hệ, hợp tác với cơ quan có thẩm quyền để thúc đẩy, thực hiện dự án, trong đó cơ bản các dự án đều chưa nghiêm túc, chưa quyết tâm đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện dự án, dẫn đến đa số các dự án đều chậm đưa đất vào sử dụng.
Ngoài ra, dự án Khu nhà hàng - Dịch vụ kết hợp nghỉ dưỡng Phương Trang (phường Hàm Tiến, thành phố Phan Thiết) chủ đầu tư là Công ty TNHH Du lịch và Vận tải Phương Trang sử dụng 01 phần diện tích đất sai mục đích.
Cũng tại thông báo Kết luận kiểm tra, Tổng cục Quản lý đất đai thông tin, từ năm 2016 đến thời điểm kiểm tra, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận không thực hiện việc gửi danh sách các dự án chậm đến cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tỉnh Bình Thuận và của Sở Tài nguyên và Môi trường để thực hiện việc đăng công khai sanh sách các dự án chậm theo quy định.
Quản lý chưa chặt chẽ dẫn đến sai phạm
Thông báo Kết luận kiểm tra số 01/TB-TCQLĐĐ còn chỉ ra, tại Bình Thuận nhiều dự án có sử dụng đất đã hết tiến độ đầu tư nhiều năm (có dự án trên 15 năm), vi phạm không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất nhưng UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh vẫn cho điều chỉnh, gia hạn tiến độ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án mới như dự án Khu du lịch 4 Minh Sơn; Khu du lịch Thành Hưng; Khu du lịch Ngọc Khánh; Khu du lịch E DEN; Khu du lịch Thu Hằng …
Nhiều dự án tại tỉnh Bình Thuận không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất theo quy định.
Kết luận kiểm tra cũng chỉ rõ, ngành chức năng tỉnh Bình Thuận chậm tiến hành kiểm tra, rà soát và xử lý các dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất theo quy định tại Khoản 3 Điều 15 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP; các dự án cơ bản được giao, cho thuê đất từ năm 2004, năm 2005 đến năm 2010 và đều bị chậm, nhưng đến năm 2018 mới tiến hành rà soát, xử lý; có một số dự án chậm rà soát, xử lý sau năm 2019.
Đồng thời, ngành chức năng tỉnh Bình Thuận cho chuyển mục đích sử dụng đất khi chưa có dự án được phê duyệt hoặc dự án đã hết hạn tiến độ đầu tư, khi Chủ đầu tư đang vi phạm pháp luật đất đai theo quy định tại khoản 3 Điều 14 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ (vi phạm không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất như: Dự án Sentosa Villa; Khu du lịch sinh thái Whale Hill; Khu du lịch Minh Sơn…).
Ngành chức năng tỉnh Bình Thuận chưa thực hiện việc công bố công khai (đăng thông tin) đối với vi phạm của các dự án chậm trên phương tiện thông tin của tỉnh và cung cấp thông tin để công bố công khai trên trang điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường (khoản 3 Điều 15 của Nghị định số 43/2014/NĐ- CP);
Ngoài ra, việc cho gia hạn sử dụng đất, gia hạn tiến độ đầu tư tại một số dự án chưa đúng quy định như chưa thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục cho gia hạn sử dụng đất; Việc xác định thời điểm tính cho gia hạn sử dụng đất không đúng, việc xác định thời gian cho gia hạn sử dụng đất chưa phù hợp với các mốc thời gian ghi trong dự án đầu tư theo quy định của pháp luật như tại dự án Khu du lịch Eden Hàm; Khu du lịch Thu Hằng; Khu du lịch Song Thành; Khu du lịch nghỉ dưỡng phức hợp cao cấp KING SEA Phan Thiết...; Cho phép gia hạn tiến độ đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư nhiều lần, trong khi dự án chưa triển khai đầu tư xây dựng tại Dự án Khu du lịch sinh thái Delverton đã 08 lần điều chỉnh tiến độ đầu tư nhưng đến thời điểm hiện nay vẫn chậm, không đưa đất vào sử dụng; Khu du lịch Làng Tre La Gi, Khu biệt thự Revera Park...
Nhiều chuyên gia cho rằng, cần kiên quyết thu hồi với những dự án đã gia hạn nhưng vẫn chậm tiến độ và không đưa đất vào sử dụng.
Cũng theo Kết luận kiểm tra, ngành chức năng tỉnh Bình Thuận đã chậm, chưa xử lý đối với các dự án đã hết thời gian cho gia hạn sử dụng đất 24 tháng nhưng chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng như Khu du lịch The Balé - Mũi Né; Dự án Resort & Hotel Lamuine; Khu du lịch sinh thái Whale Hill; Dự án Khu du lịch Eden Hàm Tân; Khu du lịch Sài Gòn - Hàm Tân...
Ngoài ra, cơ quan chức năng tỉnh Bình Thuận còn chậm thực hiện thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho các dự án triển khai đầu tư xây dựng, đưa đất vào sử dụng. UBND cấp huyện, cấp xã chưa chủ động, tích cực thực hiện theo thẩm quyền trong việc kiểm tra, phát hiện, đề xuất xử lý các vi phạm đối với các dự án chậm; Chưa có phương án sử dụng có hiệu quả đối với qũy đất đã thu hồi: có 04 dự án với diện tích 164,82 ha.
Từ kết quả kiểm tra, Đoàn kiểm tra Tổng cục Quản lý đất đai yêu cầu UBND tỉnh Bình Thuận chỉ đạo rà soát, thanh tra, kiểm tra, xử lý ngay đối với các dự án chậm triển khai mà chưa tổ chức tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý; kiên quyết xử lý nghiêm đối với các dự án chậm theo quy định của pháp luật, không để xảy ra tình trạng các dự án chây ì, chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng mà các cơ quan nhà nước không xử lý chấm dứt dự án đầu tư hoặc thu hồi đất...; Tổ chức kiểm điểm nghiêm túc đối với các đơn vị, cá nhân liên quan do thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng…để xảy ra các tồn tại, hạn chế, vi phạm.
Kiên quyết thu hồi với những dự án đã gia hạn nhưng vẫn chậm tiến độ và không đưa đất vào sử dụng
Trao đổi với Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường, ĐBQH Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết: “Hiện nay, ở các địa phương còn tồn tại không ít những dự án “treo”, theo quy định pháp luật đúng ra phải thu hồi. Tuy nhiên, do chủ đầu tư, chính quyền địa phương chắc có lẽ có những sự thỏa thuận ngầm với nhau xin gia hạn để kéo dài thời gian.
Nhiều trường hợp kéo dài thời gian không đúng quy định pháp luật đã khiến cho người dân rất bức xúc, đặc biệt là những hộ dân bị thu hồi đất. Thu hồi, bồi thường xong để đất bỏ trống, cỏ mọc gây lãng phí tài nguyên đất, lãng phí tiền của của người dân, của nhà nước”.
Cũng theo ông Hòa, đến nay, cơ quan nhà nước đã có hướng sửa chữa khắc phục tình trạng dự án “treo”, quy hoạch “treo”, nhưng vẫn còn chậm trễ, về lâu dài sẽ không giải quyết được triệt để vấn đề.
“Theo tôi trong công tác quy hoạch, đối với dự án treo, ngành chức năng phải cương quyết thu hồi sau khi quy định của pháp luật cho gia hạn mà hết thời gian gia hạn nhà đầu tư chưa xây dựng thì phải thu hồi để đấu giá lại hoặc giao cho nhà đầu tư khác. Không thể để kéo dài như vậy gây búc xúc trong người dân, người dân thì xậm xịt nói qua nói lại đặt vấn đề nhà nước với nhà đầu tư có vấn đề này vấn đề khác. Những trường hợp kèo dài thời gian nhưng không thực hiện thu hồi theo quy định của pháp luật thì cũng phải cương quyết xử lý với những người đứng đầu địa phương đó để có trách nhiệm mà tham gia thu hồi quản lý.
Đồng thời, trước khi tham gia đấu thầu dự án cần xem xét các nhà đầu tư về nguồn lực tài chính có đủ năng lực để thực hiện hay không? Không phải vì tình cảm cá nhân, hay qua một ai đó giới thiệu rồi để nhà đầu tư không đủ năng lực tham gia dự án. Cuối cùng nhà đầu tư không thực hiện dự án thì đó cũng là một vấn đề cần phải làm rõ và xử lý nghiêm. Có như vậy, thì các dự treo không còn tồn tại và sẽ thực hiện trơn tru theo quy hoạch và không tạo nên dư luận không tốt trong người dân.
