VinePair, website chuyên về rượu, đã nhận xét "văn hóa tiền tip ở Mỹ khác biệt với phần còn lại của thế giới". Đó là sự thật bởi những lý do dưới đây.
Không có lựa chọn
Theo Just Restaurant Supplies, về mặt pháp lý, không có quy định về tiền tip. Tuy nhiên, xét trên phương diện xã hội, bạn gần như không có quyền lựa chọn. Nếu rời đi mà không để lại tiền tip, người phục vụ sẽ đuổi theo và chất vấn: "Vì sao?".
Họ muốn biết liệu mình đã làm gì sai? Hay đơn giản bạn chỉ là một tên thiếu văn hóa khi không để lại một đồng tiền tip nào.
Trong trường hợp người phục vụ thực sự tệ, bạn vẫn nên để lại một khoản tip nhỏ. Điều này giúp người phục vụ hiểu họ đã làm không tốt. Và nếu không sửa đổi, họ chỉ có thể nhận từng đấy tiền.
Tiền tip là văn hóa gần như bắt buộc khi sử dụng dịch vụ ở Mỹ. Ảnh: Awol.
Câu hỏi đặt ra là tại sao những người phục vụ ở Mỹ lại "ám ảnh" với đồng tiền tip như thế?
Mức lương tối thiểu ở Mỹ là 7,25 USD/giờ. Tuy nhiên, mức lương thực nhận của những người phục vụ thấp hơn rất nhiều, chỉ khoảng 2,13 USD/giờ. Có những người được nhận mức lương cao tới 126,92 USD/giờ. Dù vậy, nó còn tùy thuộc vào kỹ năng và thâm niên. Những người phải nhận mức lương thấp hơn mức tối thiểu là rất đông.
Điều này khiến họ phải sống nhờ những đồng tiền tip. Chia sẻ với Zing, Thảo Nguyễn, cựu du học sinh ở Mỹ, cũng xác nhận điều này. Đó là lý do cô thường tip 18-20% mỗi khi sử dụng dịch vụ.
"Mức lương thấp khiến tiền tip trở thành thu nhập chính của những người phục vụ. Họ mong chờ tiền tip để duy trì cuộc sống. Ở Mỹ, tip là một phần văn hóa", theo Just Restaurant Supplies.
Việc tip bao nhiêu phụ thuộc vào tổng tiền hóa đơn, loại nhà hàng và chất lượng dịch vụ. Nhìn chung, mọi người thường tip trong khoảng 10-30% hóa đơn. Dù vậy, đa số gợi ý nên tip ít nhất 15% nếu dịch vụ ở mức ổn. Mức 30% thường là quá cao và ít người tip như vậy - trừ khi người phục vụ làm tốt quá sức tưởng tượng.
Cụ thể hơn, với hóa đơn khoảng 20 USD, tip 10% là hợp lý. Trong trường hợp hóa đơn 50 USD, bạn nên dành khoảng 7,5 USD tip. Hay nếu hóa đơn 100 USD, mức tip 25% là điều nhân viên mong chờ.
Lịch sử tiền tip
Dù hiện nay, vấn đề tip được coi trọng như ở Mỹ, trước thế kỷ 20, nó từng bị coi là thô lỗ. Thời điểm ấy, tip vẫn là tiêu chuẩn chung ở nhiều nơi.
Ví dụ ở Anh, tip đã có từ đầu thời kỳ hiện đại. Khi các vị khách đến thăm điền trang của quý tộc, họ sẽ để lại khoản tiền nhỏ để cảm ơn nhân viên. Tới giữa những năm 1800, văn hóa này bị mai một nhưng đã quay lại vì sự phát triển của các nhà hàng, khách sạn.
Ở châu Âu thời đó, người phục vụ cũng sống nhờ tiền tip như ở Mỹ bây giờ. Và cũng nhiều ý kiến nhận định chính người châu Âu đã mang văn hóa tip đến Mỹ.
Thực tế, trước thế kỷ 19, ngành công nghiệp khách sạn ở Mỹ khá nhỏ. Việc tip bị coi là xúc phạm. Khách tip chẳng khác gì hình thức hối lộ để có phòng tốt hơn hoặc thức ăn nhiều hơn, ngon hơn.
Từng có thời, tiền tip ở Mỹ bị coi là bất lịch sự. Ảnh: Time.
Tuy nhiên, khi ngành dịch vụ này mở rộng hơn vào giữa những năm 1800, cộng thêm sự gia tăng tầng lớp trung lưu, nhân viên phục vụ phải làm nhiều việc hơn. Do đó, kỳ vọng vào chất lượng của ngành dịch vụ này cũng tăng lên. Nhân viên phải thay đổi để tốt hơn. Đổi lại, họ cũng mong nhận được nhiều hơn.
Từ năm 1900 cho đến những năm 1920, tiền tip được phổ biến hơn - bất chấp sự miễn cưỡng từ nhiều khách hàng. Thời kỳ này, nhiều khách sạn, nhà hàng thực hiện các chính sách "chống tiền tip". Thậm chí, khách đến nơi còn chẳng được thấy mặt người phục vụ. Vấn đề này gây tranh cãi tới mức 6 bang đã cấm tiền tip từ năm 1909 đến năm 1915.
Saru Jayaraman, đồng sáng lập và chủ tịch của Trung tâm Cơ hội Nhà hàng Mỹ, nói hoạt động tip ngày nay khá giống thời Thỏa thuận mới được đưa ra. Đây là hàng loạt chính sách, giải pháp đưa Mỹ thoát khỏi cuộc suy thoái kinh tế 1929-1933.
Bắt đầu từ năm 1938, người sử dụng lao động được yêu cầu trả cho người lao động mức lương cao hơn mức lương tối thiểu của liên bang (sau khi đã cộng với tiền tip). Những năm 1970, nhiều luật khác cũng được đưa ra để các nhân viên nhà hàng có mức lương công bằng hơn. Ngày nay, mức lương tối thiểu của liên bang dành cho những người lao động có tiền tip là 2,13 USD/giờ (mức lương tối thiểu chính của liên bang là 7,25 USD/giờ).
Tiền tip là thuật ngữ chỉ số tiền khách hàng chi để cảm ơn người làm dịch vụ. Nó không bao gồm trong chi phí dịch vụ hay thuế. Ở Mỹ, nếu bạn làm việc trong nhà hàng hoặc công việc khác với số tiền tip nhận được hơn 30 USD/tháng, bạn có thể xem là nhân viên có tiền tip. Các nhân viên có tiền tip được trả ít nhất 2,13 USD/giờ + tiền tip. Số tiền tip phải nhiều hơn 5,12 USD/giờ để người lao động vẫn được đảm bảo mức lương tối thiểu 7,25 USD/giờ của liên bang.
