Việt Nam tiên phong trong chuyển đổi năng lượng, thực hiện mục tiêu “Net Zero”

 Chuyển đổi năng lượng là yếu tố then chốt trong thực hiện cam kết "Net Zero"

Từ ngày 6-18/11, Hội nghị lần thứ 27 các Bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP27) diễn ra tại thành phố Sharm El-Sheikh của Ai Cập. Hội nghị nhằm giải quyết các vấn đề then chốt để ứng phó với tác động biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu khống chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới ngưỡng 1,5 độ C. Ngoài ra, các nước tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu cần nỗ lực để giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C và hướng tới mức phát thải bằng “0” vào năm 2050 hoặc có thể sớm hơn.

Tại hội nghị về biến đổi khí hậu toàn cầu lần này, Việt Nam tái khẳng định cam kết mẽ mạnh mẽ của mình trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, đồng thời phát đi thông điệp “cam kết đi đôi với hành động” trong thực hiện các mục tiêu khí hậu.

Trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành chiến lược về biến đổi khí hậu, cụ thể hóa các mục tiêu cam kết cũng như những nhiệm vụ mà các bộ, ngành và địa phương cần thực hiện. Trong đó, Việt Nam xác định những nhiệm vụ và mục tiêu để thực hiện bằng nội lực của mình, cũng như nhóm nhiệm vụ cụ thể mà Việt Nam cần có sự hợp tác và hỗ trợ của các tổ chức quốc tế.

Đặc biệt, tại COP27, Việt Nam sẽ tiếp tục cùng với các nước trên thế giới trao đổi, hoàn thiện các cơ chế, chính sách để huy động nguồn lực đóng góp từ các nước phát triển. Nguồn lực này cần được phân bổ một cách minh bạch, cân bằng cho các nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng của các quốc gia đang phát triển và kém phát triển.

Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà dẫn đầu tham dự COP27. (Ảnh: Báo Chính phủ)

Tại COP27, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho rằng, giải pháp để thực hiện các cam kết khí hậu chính là chuyển đổi năng lượng. Đây là nhiệm vụ mà Việt Nam đã xác định rõ lộ trình.

Thực tế, năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng sạch hết sức quan trọng, song việc đảm bảo ổn định hệ thống lưới điện đòi hỏi phải có công nghệ tiên tiến. Trong quá trình phát triển kinh tế, nhu cầu năng lượng của Việt Nam đã tăng nhanh chóng. Do vậy, bài toán khó là cần phải tìm nguồn điện để thay thế nếu không phát triển điện than.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, đến với COP27, Đoàn Việt Nam có 3 nhiệm vụ. Thứ nhất, Việt Nam cùng với các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu bàn thảo để đưa các cam kết và cơ chế đã được thỏa thuận đi vào thực hiện trên thực tế.

Đặc biệt, các nước cũng nhấn mạnh việc sử dụng nguồn lực đóng góp theo cam kết của các nước phát triển nhằm thực hiện các nhiệm vụ ưu tiên cho thích ứng và đảm bảo thực hiện cơ chế liên quan “tổn thất và thiệt hại”, vấn đề phát triển rừng, vấn đề liên quan hệ thống cảnh báo sớm.

Trên cơ sở đó, Việt Nam có thể tiếp nhận chuyển giao công nghệ một cách công bằng, công lý nhằm đảm bảo an ninh năng lượng bền vững, giải quyết các vấn đề xã hội do tác động của quá trình chuyển đổi năng lượng gây ra.

Như vậy, Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình đàm phán để đảm bảo chuyển đổi năng lượng trên cơ sở công bằng, công lý. Thỏa thuận Paris xác định trách nhiệm chung nhưng có phân biệt giữa các nước phát triển và các quốc gia đang phát triển.

Nhiệm vụ thứ hai, tiếp nối thành công của COP26, Việt Nam tiên phong đi đầu trong chuyển đổi năng lượng, cùng với chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Đây là nhiệm vụ vừa mang tính xu thế của thời đại, vừa hết sức cần thiết đối với Việt Nam trong chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Việt Nam sẽ thực hiện chủ trương này, đồng thời tiếp tục thể hiện vai trò, trách nhiệm, vị thế và uy tín của đất nước chúng ta.

Nhiệm vụ thứ ba, Việt Nam sẽ huy động các nguồn lực và học hỏi kinh nghiệm của các đối tác phát triển, đồng thời tham gia vào nhiều sáng kiến, đặc biệt là các sáng kiến huy động nguồn lực tài chính, các sáng kiến liên quan quá trình chuyển đổi năng lượng. Trong đó, Việt Nam sẽ triển khai nhiều hoạt động song phương với các tổ chức quốc tế đa phương, các doanh nghiệp liên quan chuyển đổi năng lượng, tiếp xúc các thể chế tài chính lớn như Ngân hàng Thế giới và các tổ chức khác.

Tăng cường hợp tác quốc tế 

Việt Nam xác định chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng là chủ trương nhất quán và là mô hình kinh tế mà Việt Nam lựa chọn, nhằm thực hiện các cam kết có trách nhiệm đạt được mục tiêu “Net Zero” vào năm 2050. 

Trên cơ sở đó, Việt Nam sẵn sàng cùng với bạn bè quốc tế thực hiện quá trình chuyển đổi này dựa trên yêu cầu đảm bảo công bằng và công lý. Tại COP27, các đối tác phát triển và các tổ chức quốc tế đã chủ động đưa kế hoạch để gặp Đoàn Việt Nam. Đây là cơ hội lớn để Đoàn Việt Nam gặp gỡ, tiếp xúc với các tổ chức quốc tế và thể chế tài chính hàng đầu để bàn về cơ chế chính sách tài chính và cách huy động cho Việt Nam.

Cùng với đó, trong khuôn khổ COP27, Việt Nam tiếp tục trao đổi với các đối tác từ các nước G7 và G7 mở rộng để bàn về vấn đề chuyển đổi năng lượng công bằng, công lý cho Việt Nam, giúp Việt Nam tận dụng các cơ hội đặc biệt về tài chính ưu đãi, chuyển giao công nghệ, huy động các nhà đầu tư có năng lực trong lĩnh vực này để thực hiện cam kết “Net Zero”. 

Đây cũng là nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ đã giao nhằm sớm tận dụng cơ hội tiếp nhận chuyển giao công nghệ để xây dựng các trung tâm công nghiệp, năng lượng tái tạo lớn. Việt Nam có cơ hội huy động nguồn lực cho một mô hình phát triển mới sắp tới.

Hiện Việt Nam đang đàm phán về những vấn đề Việt Nam cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. Để đưa ra những cam kết mục tiêu cụ thể, các điều kiện hỗ trợ càng phải chi tiêu hơn nhằm đảm bảo tính hiệu quả của cơ cấu nguồn vốn, chính sách ưu đãi của mỗi nguồn vốn, cũng như hỗ trợ các vấn đề kỹ thuật như đánh giá sớm tiềm năng năng lượng tái tạo của Việt Nam. Từ đó, giúp Việt Nam đưa ra quy hoạch tổng thể, bao gồm nguồn điện tái tạo, các ngành công nghiệp phụ trợ, các hệ thống hạ tầng truyền tải điện thông minh, ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất hydro xanh... để phát huy tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời.

Ngoài việc đáp ứng nhu cầu ở trong nước, lĩnh vực năng lượng tái tạo có thể đưa Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu năng lượng ở Đông Nam Á, châu Á và trên thế giới trong tương lai.