Tháp Vodovzvodnaya của Điện Kremlin (trái) và tòa nhà Bộ Ngoại giao Nga (phải) ở Moskva. Ảnh: AFP
Theo tờ New York Post, khoản thanh toán mà Nga phải trả vào ngày 4/4 tới trị giá 2,2 tỷ USD và các chủ nợ kém lạc quan hơn nhiều khi cho rằng Nga sẽ khó mà trả được lần này.
Ông Jay Newman, cựu Giám đốc danh mục đầu tư của công ty Elliott Management, nói: “Khoản thanh toán gần đây nhất chỉ là một khoản đầu tư nhỏ cho sự tín nhiệm, nhưng khi Nga phải bắt đầu viết tờ séc trị giá hàng tỷ đô la thì đó lại là một phép tính khác. Tôi nghĩ là không thực tế khi nói rằng Nga có thể thanh toán khoản 2,2 tỷ USD”.
Khi Nga đến hạn phải thanh toán trái phiếu vào tuần trước, các nhà đầu tư đã hoảng sợ vì không rõ liệu Ngân hàng Trung ương Nga có thể sử dụng lượng đô la Mỹ dự trữ đã bị đóng băng để thanh toán hay không. Họ cũng không rõ liệu các ngân hàng Mỹ có làm việc với nước này để chuyển tiền hay không. Cũng xuất hiện cả tranh luận về việc liệu Nga có thể trả nợ bằng đồng tiền của mình hay không. Bộ Tài chính Nga khẳng định nước này có thể thanh toán bằng đồng ruble nhưng những người có hiểu biết về hợp đồng cho biết Nga bắt buộc phải thanh toán bằng đô la Mỹ. Đối với một số khoản trả góp nhỏ hơn, Nga được phép trả bằng đồng ruble, nhưng đối với các khoản thanh toán 117 triệu USD trước đó và khoản thanh toán 2,2 tỷ USD sắp tới, các điều khoản bắt buộc Nga phải thanh toán bằng đô la Mỹ.
Nga đã tránh vỡ nợ lần trước. Tuy nhiên, các chuyên gia về nợ lại tỏ ra bi quan về những điều sắp diễn ra. Họ nói rằng họ không nghĩ việc Nga có thể thực hiện nghĩa vụ trả nợ tuần trước có nghĩa là Nga cũng có thể làm như vậy cho những lần sau, đặc biệt là vì Nga phải đối mặt với khoản thanh toán nợ gần 4,8 tỷ USD trong năm nay. Ngày 4/4 sẽ là bài kiểm tra lớn đầu tiên.
Bộ Tài chính Mỹ đã nói rõ Nga có thể sử dụng các khoản tiền bị đóng băng để thanh toán các khoản nợ cho đến ngày 25/5. Sau đó, nước này có thể cần phải lấy tiền từ các nguồn khác như vay tiền hoặc bán dầu cho các nước như Trung Quốc hoặc Ấn Độ.
Ông Newman nói: “Nếu họ đang thanh toán bằng những khoản tiền mà họ không thể tiếp cận, thì về cơ bản đó là một khoản tiền lạm phát. Nhưng một khi họ phải gom góp tiền để trả trái phiếu thay vì các khoản khác thì đó là một quyết định khó khăn hơn”.
Đây không chỉ là vấn đề kinh tế. Ngay cả khi Nga có thể thanh toán nợ thì một số chuyên gia cho rằng Nga có thể từ chối thực hiện nghĩa vụ này.
Ảnh minh họa: Reuters
Ông Newman cho rằng các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt do Mỹ áp đặt có thể phản tác dụng và việc ngăn Nga tiếp cận thị trường và thương mại toàn cầu sẽ khiến Nga không còn động lực tiếp tục trả nợ. Ông nói: “Việc một quốc gia chịu các lệnh trừng phạt kinh tế ngày càng gia tăng và dai dẳng mà vẫn trả nợ là điều bất thường. Những lệnh trừng phạt này gây ra những hậu quả không lường trước được”.
Ngoài ông Newman, các chuyên gia khác cũng cho rằng Nga có thể không thực hiện khoản thanh toán hàng tỷ đô la Mỹ vào tháng 4.
Ông Robert Kahn thuộc công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group nói: “Tôi dự báo Nga sẽ không thanh toán hoàn toàn khoản nợ đó. Đây là vấn đề chính trị, không chỉ là vấn đề kinh tế. Tại sao họ muốn trả lại tiền cho chúng ta khi chúng ta tách họ khỏi hệ thống kinh tế?”.
Mặc dù Nga nợ các ngân hàng Mỹ gần 15 tỷ USD, nhưng các nhà kinh tế cho rằng việc Nga vỡ nợ sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến thị trường toàn cầu trong dài hạn. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Nga tương đối tách biệt với phần còn lại của thế giới khiến nước này không quá liên quan đến hệ thống. Tuy nhiên, xung đột Ukraine-Nga và các hệ lụy đã gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu.
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ước tính xung đột ở Ukraine sẽ làm giảm tăng trưởng toàn cầu một điểm phần trăm và làm tăng lạm phát hơn hai điểm phần trăm. Các chuyên gia kinh tế khác cho rằng chiến tranh đã làm tăng khả năng suy thoái của Mỹ từ 10% lên 35% trong năm tới.
