Là khu vực chủ yếu nhập khẩu năng lượng, kinh tế châu Á dễ bị tác động bởi giá dầu. Bên cạnh đó, với tỷ trọng xuất khẩu lên tới 40%, việc giá cả leo thang ở châu Á cũng có thể gây ảnh hưởng đến thế giới.
“Đó là những quốc gia nhập khẩu năng lượng khổng lồ. Chi phí dầu thô và khí đốt tăng cao sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Rủi ro lạm phát cũng rất nguy hiểm ngay cả với những thị trường khác nhau”, Bloomberg dẫn lời chuyên gia Frederic Neumann, đồng trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế châu Á tại HSBC Holdings, nhận định.
Theo Bloomberg, việc giá dầu tăng mạnh không ngừng đang dấy lên nguy cơ lạm phát trên toàn châu Á, buộc hệ thống ngân hàng trung ương phải lựa chọn giữa thắt chặt chính sách hoặc kích thích tăng trưởng.
Giá dầu thô thế giới đang ở mức 3 con số. Ảnh: Trading Economics.
Trung Quốc
Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới. Theo thống kê chính thức, Trung Quốc đã nhập khẩu lượng dầu thô trị giá 257 tỷ USD trong năm ngoái.
Giá năng lượng tăng cao có thể gây thiệt hại đến lợi nhuận doanh nghiệp, sức chi tiêu của người dân, hoạt động xuất khẩu và phá vỡ nỗ lực ổn định kinh tế của Bắc Kinh.
Chỉ số CPI cốt lõi của Trung Quốc nhìn chung vẫn giảm. Có thể kiểm soát lạm phát cả năm của Trung Quốc từ góc độ này
Wen Bin, trưởng nhóm nghiên cứu tại Ngân hàng Minsheng Trung Quốc
Trung Quốc sở hữu nguồn cung cấp năng lượng nội địa lớn, mối quan hệ chặt chẽ với Nga và lạm phát tiêu dùng thấp.
Tuy nhiên, việc giá kim loại và than tăng cao trong năm 2021 từng đẩy Trung Quốc vào một đợt lạm phát giá sản xuất. Do đó, tác động từ giá dầu có thể hạn chế tăng trưởng PPI trong năm nay.
Song, một số chuyên gia kinh tế cho rằng tác động của giá dầu lên giá tiêu dùng sẽ hạn chế phạm vi nới lỏng chính sách tiền tệ.
Nhật Bản
Giá dầu nhảy vọt kéo theo lạm phát gia tăng ở Nhật Bản. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Nhật (BOJ) dự kiến tiếp tục thực hiện các biện pháp kích thích do tăng trưởng kinh tế còn ở mức thấp.
Giá dầu và lạm phát có khả năng vượt dự báo của BOJ. Tuy nhiên, các biện pháp bình thường hóa chính sách tiền tệ sẽ không khả thi cho đến khi lạm phát duy trì trên 2%.
“Lạm phát có thể đạt 2% trong thời gian ngắn và tăng thêm vào mùa hè. Chi phí năng lượng tăng lên buộc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu với những thứ khác khác. Nếu điều đó xảy ra, rất khó để lạm phát duy trì ổn định mức 2%”, Takeshi Minami, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Norinchukin, cho biết.
Ấn Độ
Giá lương thực và dầu thô là nguyên nhân khiến lạm phát vượt phạm vi giới hạn 2-6% do Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đề ra.
Theo RBI, cú sốc nguồn cung là lý do thúc đẩy lạm phát. Bên cạnh đó, giá cả leo thang còn lẹm vào thu nhập, buộc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu, vốn chưa thực sự hồi phục kể từ sau đại dịch.
RBI có thể phải tăng dự báo lạm phát. Song, trước bối cảnh triển vọng tăng trưởng toàn cầu tiêu cực, quy mô của chính sách thắt chặt tiền tệ sẽ bị giới hạn.
"Nguy cơ lạm phát dai dẳng cùng tốc độ tăng trưởng không đồng đều là cơn ác mộng của các nhà hoạch định chính sách", Ananth Narayan, nhà phân tích cấp cao về Ấn Độ tại công ty tư vấn Observatory Group, cho biết.
Hàn Quốc
Quốc gia Đông Á lo ngại chi phí năng lượng tăng cao sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận xuất khẩu. Hầu hết ngành công nghiệp sản xuất của Hàn Quốc phụ thuộc vào hoạt động nhập khẩu năng lượng. Ngoài ra, Hàn Quốc mới chỉ ghi nhận thặng dư thương mại vào tháng 2 sau hai tháng bị thâm hụt.
Giá năng lượng đang thúc đẩy tình trạng lạm phát nhanh hơn dự kiến. Chỉ số CPI trong tháng 2 đã tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa con số đề ra trước đó là 2% bất chấp 3 lần tăng lãi suất của ngân hàng trung ương.
Hàn Quốc không có mối quan hệ kinh tế mặn mà với Nga. Ảnh: Business Insider.
Tuy nhiên, do không có nhiều mối quan hệ kinh tế với Nga, kinh tế Hàn Quốc phần nào đứng ngoài ảnh hưởng của cuộc chiến. Nga hiện chiếm 1,5% kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc.
Hàn Quốc cũng chỉ nhập khẩu 5,6% lượng dầu thô từ Nga. Tuần trước, quốc gia này quyết định xả 4,4 triệu thùng dầu dự trữ thông qua thỏa thuận với Cơ quan Năng lượng Quốc tế nhằm ổn định giá thị trường.
Ngoài ra, Hàn Quốc sẽ gia hạn chính sách cắt giảm thuế nhiên liệu thêm 3 tháng.
Australia
Australia là nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng lớn. Các lô hàng trong năm 2021 đạt mức cao kỷ lục sau khi nhu cầu năng lượng và giá cả tăng cao. Tính riêng trong tháng 1, thặng dư thương mại của Australia tăng lên 12,9 tỷ USD, mức cao nhất kể từ tháng 8/2021.
“Australia đang ở vị thế khác nhờ xuất khẩu nhiều mặt hàng có giá trị gia tăng. Các điều khoản thương mại của chúng tôi sẽ tăng lên trong những tháng tới và thúc đẩy thu nhập quốc dân”, Philip Lowe, Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Australia, phát biểu.
Đối với chính sách tiền tệ, vị quan chức cho biết sẽ có một đợt tăng lãi suất vào cuối năm nay để kiềm chế tình trạng lạm phát.
Đông Nam Á
Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đang tung ra gói trợ cấp đối với những mặt hàng cơ bản như dầu ăn, khí hóa lỏng, nhiên liệu và điện để bình ổn thị trường.
Lạm phát trong tháng 2 đạt 2,06%, mức tương đối thấp trong phạm vi 2-4% của ngân hàng trung ương. Điều này tạo điều kiện cho giới chức Indonesia tiếp tục duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục.
Lạm phát tăng cao đang kéo tăng trưởng GDP của các nước châu Á xuống. Ảnh: Bloomberg.
Tuy nhiên, các khoản trợ giá đang ảnh hưởng đến ngân sách và dòng tiền của các công ty dầu khí quốc doanh. Giá dầu thô toàn cầu leo thang buộc chính phủ Indonesia phải xem xét kế hoạch tăng giá. Nếu giữ nguyên, tập đoàn dầu khí PT Pertamina ước tính thiệt hại có thể lên đến 500 triệu USD/tháng.
Maybank dự đoán việc tăng giá nhiên liệu bán lẻ từ 15-20% có thể tăng tỉ lệ lạm phát của Indonesia từ 1-1,5%. Theo Nomura Holdings, giá dầu tăng cao sẽ tác động xấu đến chi phí vận chuyển và giá lương thực ở những quốc gia như Thái Lan hay Phillippines.
Giá dầu tăng cao sẽ tác động xấu đến chi phí vận chuyển và giá lương thực ở những quốc gia như Thái Lan hay Phillippines
Nomura
Việc vật lộn với chi phí lương thực và năng lượng khiến lạm phát của Thái Lan trong tháng 2 đạt mức cao nhất kể từ năm 2008. Tương tự, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Phillippines Benjamin Diokno ước tính lạm phát có thể đạt 4,4-4,7% nếu giá dầu chạm 120-140 USD/thùng trong năm nay.
Song, chính phủ hai nước tuyên bố có đủ công cụ để quản lý cú sốc năng lượng thay vì nhanh chóng tăng lãi suất.
Malaysia, nước xuất khẩu ròng dầu thô, có thể đạt được lợi nhuận nhờ việc mở rộng cán cân thương mại. Ngân hàng Negara Malaysia cũng duy trì mức lãi suất thấp kỷ lục từ đầu tháng 3.
Tại Singapore, cơ quan tiền tệ nước này liên tục có chính sách thắt chặt tiền tệ vào cuối năm 2021 cho đến đầu năm 2022. Singapore đang sử dụng tỷ giá hối đoái để bù đắp chi phí nhập khẩu thực phẩm và nhiên liệu tăng.
