Về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán, theo Điều 12 Luật chứng khoán 2019 gồm các hành vi:
Trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, làm giả tài liệu, tạo dựng thông tin sai sự thật hoặc công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin hoặc bỏ sót thông tin cần thiết gây hiểu nhầm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán;
Sử dụng thông tin nội bộ để mua, bán chứng khoán cho chính mình hoặc cho người khác; tiết lộ, cung cấp thông tin nội bộ hoặc tư vấn cho người khác mua, bán chứng khoán trên cơ sở thông tin nội bộ;
Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng để thực hiện việc mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo; giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác mua, bán để thao túng giá chứng khoán; kết hợp hoặc sử dụng các phương pháp giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để thao túng giá chứng khoán…
Có khá nhiều hành vi gian lận phổ biến trên thị trường chứng khoán (ảnh minh họa)
Mặc dù vậy, có thể kể đến các hành vi gian lận phổ biến trên thị trường chứng khoán thời gian qua là giao dịch nội gián; thao túng giá, tạo dựng, công bố thông tin sai lệch; làm giả hồ sơ trong chào bán, niêm yết chứng khoán.
Đặc biệt, trường hợp công ty hoặc người nội bộ vi phạm công bố thông tin có thể là gợi ý cho một hành vi gian lận nào đó trên thị trường chứng khoán. Do đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ trước khi rót tiền mua cổ phiếu của những công ty này – Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết.
Cũng theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà, thông tin và công bố thông tin có tác động lớn đến thị trường chứng khoán và quyết định đến sự ổn định và phát triển của thị trường. Việc công bố thông tin phải đảm bảo 3 tiêu chí: Đầy đủ; chính xác; kịp thời theo quy định.
Các lỗi vi phạm chủ yếu liên quan đến công bố thông tin trên thị trường chứng khoán hiện nay là chậm nộp báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, chậm công bố thông tin về thay đổi nhân sự, báo cáo phải kiểm toán đối với tổ chức …; chậm công bố thông tin hoặc không công bố thông tin về giao dịch mà pháp luật yêu cầu phải công bố; báo cáo không chính xác hoặc công bố thông tin sai lệch.
Trường hợp doanh nghiệp thiếu minh bạch, doanh nghiệp bị xử phạt do vi phạm công bố thông tin thì nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu sẽ bị thiệt hại vì giá cổ phiếu bị ảnh hưởng, nhất là khi doanh nghiệp đồng thời xuất hiện thông tin tiêu cực về hoạt động kinh doanh.
Ngoài ra, vi phạm công bố thông tin cũng có thể là một chỉ báo về khả năng có giao dịch nội gián. Các giao dịch nội gián thường dựa trên việc cố tình lợi dụng lợi thế về việc tiếp cận được thông tin tốt hoặc xấu về hoạt động và tình hình tài chính của công ty.
Để tránh rủi ro, nhà đầu tư cần có sự tìm hiểu về lịch sử của công ty, xem trước đây coogn ty này có vi phạm hành chính không, đặc biệt là đối với vi phạm về công bố thông tin. Đồng thời đọc hiểu Báo cáo thường niên và báo cáo tài chính của công ty, từ đó đưa ra những phân tích kỹ lưỡng, hợp lý để quyết định đầu tư – Luật sư Thanh Hà khuyến cáo.
