Gượng sống
Những ngày giữa tháng 5, chúng tôi trở lại KKT Dung Quất, nơi đang trở thành tâm điểm trong thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp của tỉnh Quảng Ngãi nói riêng và khu vực miền Trung nói chung.
Những ngọn núi lâu nay vốn dĩ là đất trồng cây của người dân sau khi đền bù đã được các doanh nghiệp san phẳng chỉ còn trơ trọi với những núi đá. Trên công trường hàng trăm thiết bị cơ giới thi công liên tục. Ngay bên nút giao ngã 4 đường Quốc lộ 24C với đường Trì Bình - Dung Quất nhìn về phía đông bắc là một “màng khói bụi” mù mịt.
Đi dọc theo các tuyến đường ở KKT Dung Quất nơi có các dự án phát triển công nghiệp đang triển khai là những ngọn cây xanh ven đường xơ xác, các căn nhà được “bọc” một lớp bụi bám ken dày từ trên mái đến vách tường và vào cả bên trong dù người dân đóng cửa cả ngày lẫn đêm.
Ông N.V.T, một hộ dân xã Bình Thuận cho biết, trước đây cũng có bụi nhưng ít và không ô nhiễm như bây giờ. Từ ngày một vài dự án lớn triển khai, công nhân lao động tập trung về đông, cuộc người dân trong vùng gặp rất nhiều khổ sở. Ô nhiễm tiếng ồn, môi trường liên tục xảy ra.
Người dân chưa hết “mệt mỏi” với dự án này thì dự án kia triển khai, ngày cũng như đêm người ta thi công liên tục. Họ nổ mìn phá đá nghe đinh tai, nhà chưa đền bù xong nhưng giờ nứt toạc, đe dọa nguy cơ đổ sập.
“Ở đây người dân khổ lắm, hít thở bằng oxy kèm theo… bụi đá, bụi đường nữa. Nhà tôi đóng cửa, phủ thêm lớp bạt để ngăn bụi nhưng chẳng ăn thua. Sống kiểu này không biết có ổn không nữa, mình tuổi cao thì vài năm rồi chết cũng chả sao, nhưng tụi trẻ con thì lo lắm”, ông T. nói.
Đi dọc theo tuyến Quốc lộ 24C, ngoài những ổ gà, ổ voi, nền đường trong tình trạng nứt nẻ, đứt gãy, một số vị trí xảy ra hằn lún thì cả đoạn đường đi qua dự án xây dựng trong KKT Dung Quất phủ lớp đất, đá dăm như thể là “cái bẫy” với người tham gia giao thông.
Ngay tại vị trí đấu nối ra vào điểm thi công các dự án trong KKT Dung Quất, luôn trong tình trạng nhầy nhụa bùn đất. Các công nhân trực gác tại đây liên tục quét dọn. Cả đoạn đường tầm 500m trở thành “của riêng” của các nhà thầu thi công với những đoàn xe tải đậu nối đuôi kéo dài.
Bà N.T.V, nhà gần dự án cho biết, nhiều tháng qua những gia đình hành nghề buôn bán, kinh doanh nước giải khát gần như “nghỉ bán” vì xe chạy ầm ầm, bụi bay mù mịt nên khách hàng ngại ghé. Mấy điểm buôn bán khác gần đây cũng rơi vào cảnh tương tự.
“Hơn 10 năm mở quán kinh doanh, hiếm khi trong vùng người lao động đông như vậy, nhưng nghịch lý là buôn bán lại ế ẩm, bà V. thở dài.
Mòn mỏi đợi tái định cư
Trên các tuyến đường chính chạy quanh dự án xây dựng trong KKT Dung Quất mỗi ngày hàng nghìn xe tải nối tiếp nhau chạy bạt mạng, khói bụi bay mù mịt, thế nhưng việc phản ảnh của người dân chưa nhận được câu trả lời thích đáng.
Trong khi đó, nhiều người dân sống trong vùng cho biết, từ khi dự án thi công tình hình an ninh trật tự mất ổn định. Ngoài tai nạn giao thông thì tình trạng “hạ cẳng tay thượng cẳng chân” cũng thường xuyên xảy ra. Rồi một số vấn nạn khác khiến người dân lo ngại như tệ nạn cờ bạc, ma túy.
Theo người dân xã Bình Thuận, để nhường đất thi công dự án, họ được cấp chính quyền “hứa” sẽ di dời vào khu tái định cư tại xã Bình Hải. Song, đã gần một năm trôi qua, việc di dời vẫn chưa được thực hiện do khu tái định cư làm chưa xong.
Bà N.T.T, thôn Đông Lỗ, xã Bình Thuận cho biết, cuộc sống người dân ở đây rất khó khăn từ đi lại đến môi trường do ô nhiễm.
Các đội xe vận chuyển chở đá từ các dự án trong đó có dự án xây dựng trong KKT Dung Quất di chuyển trên đường nhưng che chắn cẩu thả, có hôm nguyên tảng đá to rơi từ trên xe tải xuống giữa đường ngay trước quán cà phê Đồi Sim. Để không xảy ra tai nạn, chúng tôi phải huy động thanh niên địa phương lăn tảng đá vào lề đường.
“Người ta đối thoại với dân bảo nhờ có các dự án công nghiệp trong KKT Dung Quất thì khu vực này mới phát triển, bà con mới có công ăn việc làm, nhưng cái này chỉ có trai trẻ thôi, còn người lớn tuổi như chúng tôi thì có làm được gì đâu.
Dân ở đây cực lắm, nhà sát đường nhưng không làm được gì để sinh nhai lại còn lo lắng bệnh tật. Tôi chưa thấy lợi ích gì hết. Ở đây chỉ có hưởng… bụi thôi. Giờ có muốn di dời đến nơi khác cũng không được vì đất tái định cư chưa có. Ở đây không có lợi gì cho dân cả”, bà T tỏ vẻ mệt mỏi.
Không những vậy, nhiều người dân còn phản ánh trong quá trình đền bù, giải phóng mặt bằng, nhất là các khoản chi hỗ trợ do dự án gây ngập lụt cục bộ làm hư hỏng nhiều tài sản, vật nuôi và yêu cầu bồi thường 20 triệu đồng, song phía chủ đầu tư không đồng ý mà “hạ giá” xuống còn 15 triệu đồng.
“Việc đền bù không của dự án kịp thời, thỏa đáng, kể cả tiền hỗ trợ khẩu ăn, tiền thuê nhà. Nhiều trường hợp nhận tiền đền bù ngay, có trường hợp kéo dài”, bà N.T.T, thôn Đông Lỗ, xã Bình Thuận, cho hay.
