Dự án trọng điểm
Dự án phát triển tổng hợp các đô thị động lực – Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia, Thanh Hóa (Gọi tắt là tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 19/9/2018 và điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định 573/QĐ-TTg ngày 28/4/2020; được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt dự án tại Quyết định số 1052/QĐ-UBND ngày 25/3/2019.
Theo đó, cơ quan chủ quản dự án là UBND tỉnh Thanh Hóa; chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu Công nghiệp Thanh Hóa (gọi tắt là ban QLDA khu vực Nghi Sơn – cơ quan trực thuộc UBND tỉnh).
Tổng vốn của dự án theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh Thanh Hóa là là 78,956 triệu USD (tương đương 1.776,51 tỷ đồng), bao gồm: vốn vay IDA chuyển đổi của Ngân hàng thế giới (WB): 53,287 triệu USD (tương đương 1.199 tỷ đồng); vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước: 25,669 triệu USD (tương đương 577,5 tỷ đồng).
UBND tỉnh Thanh Hóa giao cho chủ đầu tư là Ban QLDA khu vực Nghi Sơn trực tiếp quản lý dự án; thời gian thực hiện dự án từ 2019 đến 2023. Dự án sử dụng 55,3ha tại huyện Tĩnh Gia (nay là thị xã Nghi Sơn).
Thông tin từ chủ đầu tư cho biết, Dự án Tiểu đô thị Tĩnh Gia gồm 2 hợp phần: hợp phần 1 – cải tạo, xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và hợp phần 2 – hỗ trợ kỹ thuật và hỗ trợ thực hiện dự án. Trong đó, hợp phần 1 của dự án bao gồm 8 hạng mục công trình (4 hạng mục giao thông tổng chiều dài khoảng 13,7km; 2 hạng mục thủy lợi dài khoảng 10km; 1 hệ thống thu gom xử lý nước thải; 1 hạng mục xây dựng 5 khu tái định cư).
Dự án có tổng cộng 24 gói thầu, trong đó có 15 gói thầu sử dụng vốn đối ứng, 9 gói thầu sử dụng vốn WB. Hiện tại 9/9 gói thầu sử dụng vốn WB và 8/15 gói thầu sử dụng vốn đối ứng ngân sách đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu.
Dự án đã được bàn giao 2,7/3,8ha cho nhà thầu triển khai thi công xây dựng khu tái định cư tại 4 phường và một phần diện tích các hạng mục dự án giao thông, thủy lợi. Có 3 gói thầu xây lắp đang thi công, đạt giá trị khối lượng đến tháng 9/2021 khoảng 70 tỷ đồng; hai gói thầu xây lắp khác chuẩn bị khởi công vào tháng 10/2021.
Cũng theo đại diện chủ đầu tư, năm 2021, số vốn được giao là 390,1 tỷ đồng, trong đó vốn đối ứng là 38 tỷ đồng, vốn WB 352,1 tỷ đồng. Hiện tại mới giải ngân được 128,2 tỷ đồng (đạt 33% kế hoạch). Dự kiến trong tháng 10/2021 sẽ giải ngân khoảng 100 tỷ đồng.
“Đội vốn” ngân sách hơn 450 tỷ đồng
Theo Quyết định số 1052/QĐ-UBND ngày 25/3/2019 do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Thị Thìn ký, Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia, Thanh Hóa có tổng mức đầu tư được duyệt là 1.776,51 tỷ đồng nhưng hiện tại, tổng mức đầu tư đang được đề nghị điều chỉnh lên 2.226,85 tỷ đồng, tăng hơn 450 tỷ đồng.
Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, ông Lê Đình Trang - Giám đốc Ban QLDA khu vực Nghi Sơn cho biết, nguyên nhân dự án tăng thêm hơn 450 tỷ đồng liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng. “Riêng chi phí xây lắp thì không vấn đề gì nhưng khi khảo sát, tính toán chưa làm chặt chẽ nên khối lượng giải phóng mặt bằng tăng vượt lên dẫn đến vượt tổng mức. Việc tăng khối lượng giải phóng mặt bằng không thuộc nguồn vốn từ WB mà là từ nguồn vốn đối ứng ngân sách” – ông Trang nói.
Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi rà soát lại toàn bộ chi phí liên quan đến dự án, có những nội dung tăng, giảm khác nhau. Cụ thể: chi phí xây dựng tăng 28,3 tỷ đồng; chi phí thiết bị tăng 2,53 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án tăng 337 triệu đồng; chi phí tư vấn đầu tư xây dựng tăng 492 triệu đồng, chi phí khác giảm 101,18 tỷ đồng; chi phí dự phòng giảm 34,91 tỷ đồng. Đặc biệt, chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tăng tới 556,9 tỷ đồng, vượt 3,45 lần so với giá trị đã được phê duyệt trước đó.
Trách nhiệm trong việc để dự án “đội vốn” lên tới hơn 450 tỷ đồng, Giám đốc Ban QLDA khu vực Nghi Sơn Lê Đình Trang cho biết, tới đây ban sẽ thực hiện kiểm điểm trách nhiệm theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh. Ông Trang cũng cho biết, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Ban QLDA khu vực Nghi Sơn từ tháng 10/2020.
“Trước đó, anh Hoàng (ông Nguyễn Minh Hoàng - PV) là Giám đốc Ban, nay là chủ tịch UBND huyện Hậu Lộc. Trước đây Sở Nội vụ yêu cầu nên Ban cũng đã làm kiểm điểm. Việc thực hiện kết luận thanh tra thì chắc chắn sẽ phải kiểm điểm lại một lần nữa. Mọi vấn đề chúng tôi đã nắm được và đang chờ ý kiến chỉ đạo của tỉnh. Đối với đơn vị tư vấn sẽ xử lý trách nhiệm theo hợp đồng”, ông Trang cho biết thêm.
Được biết, Ban QLDA khu vực Nghi Sơn đang đề nghị điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 1.776,51 tỷ đồng lên 2.226,85 tỷ đồng. Theo ông Lê Đình Trang, đây là dự án nhóm A, cấp quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư là Thủ tướng Chính phủ. Theo đúng trình tự thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư phải do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Tuy nhiên, do phần điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư liên quan đến giải phóng mặt bằng thuộc vốn đối ứng của tỉnh nên chủ đầu tư đang tham vấn ý kiến của WB và các ngành để xây dựng phương án tách thành tiểu dự án riêng do UBND tỉnh quyết định để đảm bảo tiến độ.
“Vì phần này là vốn của tỉnh nên tỉnh quyết định được. Thực ra trong luật chưa có hướng dẫn cụ thể, một số địa phương cũng đã làm nhưng chúng tôi đang nghiên cứu kỹ để vận dụng cách làm cho đúng luật, đồng thời đảm bảo tiến độ theo yêu cầu”.
Theo tìm hiểu của phóng viên, nguyên nhân chủ yếu của việc tăng tổng mức đầu tư lên hơn 450 tỷ đồng xuất phát từ việc trong quá trình thẩm định, phê duyệt, chủ đầu tư là Ban QLDA khu vực Nghi Sơn đã thiếu trách nhiệm dẫn đến sai tăng về diện tích giải phóng mặt bằng, tái định cư, hướng tuyến các hạng mục công trình. Cụ thể: sai tăng số hộ bị ảnh hưởng từ 1.354 hộ lên 2.156 hộ, tăng thêm 802 hộ; sai tăng diện tích đất phải thu hồi là 51,64ha, trong đó sai tăng đất ở phải bồi thường là 11,51ha.
Việc xác định kinh phí giải phóng mặt bằng trong lập tổng mức đầu tư dự án do liên danh tư vấn Công ty CP tư vấn xây dựng và thương mại Hưng Phú, Công ty CP tư vấn đầu tư và xây dựng hạ tầng Huy Hoàng, Công ty CP xây dựng và môi trường Việt Nam thực hiện. Chủ đầu tư gói thầu tư vấn là Ban QLDA khu vực Nghi Sơn giám sát, nghiệm thu việc cắm mốc giải phóng mặt bằng, kiểm đếm thực địa.
Sai phạm trong dự án này chủ yếu diễn ra trong thời kỳ ông Nguyễn Minh Hoàng làm Giám đốc Ban QLDA khu vực Nghi Sơn (giai đoạn 2017 - 2020). Ông Hoàng hiện đã chuyển công tác, giữ chức vụ Chủ tịch UBND huyện Hậu Lộc (từ tháng 7/2020).
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.
