Quý III/2022, câu chuyện bão giá vật liệu xây dựng tiếp tục kìm hãm hoạt động kinh doanh các nhà thầu xây dựng. Hơn nữa, thị trường đối mặt với sự chững lại của ngành bất động sản cùng với mặt bằng lãi suất tăng, hạn mức tín dụng bị thu hẹp lại càng đẩy doanh nghiệp ngành xây dựng vào thế khó.
Theo khảo sát với 6.799 doanh nghiệp ngành xây dựng được thực hiện bởi Tổng cục Thống kê (GSO), có tới hơn 38% số doanh nghiệp nhận định tình hình sản xuất của các doanh nghiệp xây dựng quý III/2022 khó khăn hơn quý II/2022. Trong khi chỉ có 26,8% doanh nghiệp nhận định tình hình quý III tốt hơn quý II.
Thống kê sơ bộ cho thấy bức tranh kết quả kinh doanh quý III của một số nhà thầu xây dựng xám màu và phân hóa.
Giá nguyên vật liệu và chi phí lãi vay bào mòn lợi nhuận
Quý III, CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (Mã: HBC) ghi nhận 3.778 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 81% so với cùng kỳ. Đây cũng là doanh nghiệp có doanh thu cao nhất trong nhóm các nhà thầu xây dựng được thống kê.
CTCP Xây dựng Coteccons (Mã: CTD) , CTCP Đầu tư Xây dựng Ricons hay CTCP Hưng Thịnh Incons (Mã: HTN) cũng ghi nhận doanh thu thuần tăng trưởng lần lượt 191%, 84% và 54% so với mức nền thấp của quý III/2021. Quý III/2021 là giai đoạn đỉnh điểm của dịch COVID-19 và giãn cách xã hội ảnh hưởng nhiều tới tiến độ xây dựng các dự án.
Ngược lại, những nhà thầu như CTCP Fecon (Mã: FCN), CTCP Xây dựng SCG (Mã: SCG) và CTCP Lizen (Mã: LCG) ghi nhận doanh thu thuần đi lùi so với cùng kỳ.
Xét về lợi nhuận, quý III, Ricons lãi ròng 32 tỷ đồng, tăng 4,7 lần so với cùng kỳ, bỏ xa hai ông lớn là Xây dựng Hòa Bình và Coteccons. Bên cạnh nguyên nhân doanh thu được cải thiện, Ricons còn có thêm lãi từ tiền gửi ngân hàng và cổ tức được chia hơn 26 tỷ đồng, gấp 3,2 lần cùng kỳ. Trong khi đó chi phí lãi vay chưa tới 5 tỷ đồng.
Với Xây dựng Hòa Bình, các chi phí đều tăng so với cùng kỳ, đặc biệt là chi phí lãi vay tăng 63% lên 123 tỷ và chi phí quản lý doanh nghiệp đột biến gấp 4,4 lần cùng kỳ lên 153 tỷ do giảm hoàn nhập dự phòng và tăng chi phí khác chính khiến lợi nhuận ròng của tập đoàn này giảm 55% còn 6 tỷ đồng.
Tăng mạnh khoản phải thu khiến dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của Xây dựng Hòa Bình ghi nhận âm 1.331 tỷ 9 tháng đầu năm, trong khi cùng kỳ dương 896 tỷ.
Coteccons cũng không tránh khỏi áp lực khi giá vốn hàng bán lên tới 3.081 tỷ đồng, chiếm 99% doanh thu thuần, khiến lãi gộp thu hẹp còn 32 tỷ. Các chi phí tăng cao song nhờ có khoản lợi nhuận khác do hoàn nhập chi phí công trình phải trả lớn hơn chi phí thực tế phát sinh và một phần từ hoàn nhập chi phí dự phòng bảo hành công trình nên Coteccons chỉ còn lỗ ròng 3,5 tỷ quý III, cùng kỳ năm ngoái lỗ gần 12 tỷ.
Gia tăng khoản phải thu, phải trả và hàng tồn kho khiến dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của Coteccons âm 1.990 tỷ 9 tháng đầu năm, cùng kỳ năm ngoái dương 183 tỷ.
Giải thích về sự sụt giảm lợi nhuận quý III vừa rồi, CEO Nguyễn Văn Thanh của Fecon thừa nhận kết quả không như ý, do dư âm của bão giá vẫn còn rất mạnh, khiến chi phí thi công tăng vọt.
Song song đó, chính sách thắt chặt tiền tệ khiến các chủ đầu tư khó khăn, dẫn đến các dự án đang triển khai ở mức độ cầm chừng, nhiều dự án trong kế hoạch đấu thầu cũng dừng lại. Sản lượng và doanh thu vì thế suy giảm hơn so với năm trước.
Lãnh đạo Fecon nhìn nhận đây cũng là thực trạng chung của ngành xây dựng trong giai đoạn qua. Fecon ở lĩnh vực nền móng và hạ tầng ngầm còn “đỡ” hơn các doanh nghiệp trong mảng xây dựng dân dụng – thương mại, vốn đã ít việc lại còn chịu cạnh tranh khốc liệt về giá.
Biên lợi nhuận gộp nhiều công ty tụt dốc
Áp lực từ giá vốn hàng bán khiến biên lợi nhuận gộp của những nhà thầu xây dựng co hẹp, ngoại trừ Fecon và Xây dựng Hòa Bình.
Quý III, biên lãi gộp của Xây dựng Hòa Bình, đạt 7,48%, cải thiện so với mức 5,5% cùng kỳ năm ngoái. Còn Fecon đã vượt qua Lizen quý này để dẫn đầu nhóm có tỷ suất lợi nhuận gộp cao nhất với 15,4%.
Sở dĩ Fecon và Lizen có biên lợi nhuận gộp nhỉnh hơn số còn lại nhờ đóng góp từ các mảng khác với tỷ suất lợi nhuận gộp tốt hơn như bất động sản, xây dựng cơ sở hạ tầng.
Trong khi đó, biên lãi gộp của Coteccons sụt giảm từ 1,57% cùng kỳ xuống 1,06% quý III/2022, và thấp hơn nhiều so với con số 6,75% quý II trước đó. Kết quả này của Cotecons cũng là mức thấp nhất so với các 6 nhà thầu xây dựng được thống kê.
