Sai phạm trong hoạt động đấu thầu tại BV Mắt TPHCM gây thiệt hại hàng tỷ đồng cho nhà nước và bệnh nhân.
Tác động phi pháp việc xét duyệt đơn vị thầu
Sai phạm tại Bệnh viện (BV) Mắt TPHCM vừa được Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao hoàn tất cáo trạng và chuyển hồ sơ sang Tòa án nhân dân (TAND) cùng cấp để sớm đưa ra xét xử, nguyên Giám đốc BV Mắt TPHCM Nguyễn Minh Khải bị truy cứu về tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” theo Khoản 3, Điều 222 BLHS. Ngoài ra, có 7 cựu cán bộ, nhân viên các phòng, ban của BV này cũng chịu trách nhiệm liên đới trong quá trình thực hiện gói thầu mua sắm thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu kể từ năm 2018, gây thiệt hại hàng tỷ đồng của nhà nước và chính bệnh nhân.
Theo cáo trạng, bị can Khải đã chỉ đạo các bị can có hành vi vi phạm trong hoạt động đấu thầu mua sắm thiết bị y tế tại BV Mắt TPHCM. Cụ thể, bằng việc loại hồ sơ của nhà thầu là Công ty Codupha và “chấm” trúng thầu cho 2 đơn vị tham gia dự thầu là Công ty Tâm Hợp và Công ty Hào Tín. Bị can Khải đã chỉ đạo Tổ trưởng Tổ xét thầu của BV thống nhất không lựa chọn nhà thầu Codupha. Quá trình điều tra, bị can Khải thừa nhận hành vi tác động bất hợp pháp vào quá trình xét duyệt đơn vị thầu gói thiết bị y tế của BV là vi phạm pháp luật. Kết quả giám định của Bộ Y tế và Sở Tài chính TPHCM cũng xác định hành vi sai phạm của bị can Khải đã gây thiệt hại cho nhà nước và người bệnh số tiền hơn 14,2 tỷ đồng.
Nhận hối lộ, vi phạm đấu thầu và “chạy án”
Trước BV Mắt TPHCM, nhiều cán bộ, nhân viên tại BV TP Thủ Đức cũng đã bị khởi tố do “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và hành vi “nhận hối lộ” liên quan trực tiếp đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) và Công ty TNHH Thiết kế Xây dựng và dịch vụ Nam Phong (Công ty Nam Phong). Trong vụ này, các cán bộ, nhân viên y tế của BV đã bị cáo buộc về hành vi thông đồng nâng giá kit xét nghiệm do Công ty Việt Á sản xuất để hưởng hoa hồng 30 - 40%, tương đương số tiền gần 11 tỷ đồng.
Cũng tại BV TP Thủ Đức, vào tháng 11/2021, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với nguyên Giám đốc BV này là ông Nguyễn Minh Quân về tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Cựu lãnh đạo BV Thủ Đức bị điều tra về hành vi thông đồng, câu kết thực hiện hành vi trái quy định của Luật Đấu thầu trong mua sắm vật tư trang thiết bị y tế tại BV gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản nhà nước. Liên quan đến vụ án này, 6 bị can liên quan cũng bị bắt do có hành vi nhận tiền để “chạy án” cho ông Nguyễn Minh Quân.
Ngoài BV Thủ Đức, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM cũng xử lý bước đầu các cán bộ, lãnh đạo tại BV quận Bình Tân (TPHCM) do có vi phạm, khuyết điểm trong mua sắm trang thiết bị của Công ty Việt Á và quy định về đấu thầu. Kết luận của Ủy ban Kiểm tra xác định, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy BV quận Bình Tân đã có những khuyết điểm, vi phạm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, tổ chức thực hiện quy chế làm việc của Đảng ủy, việc thực hiện nguyên tắc sinh hoạt Đảng và công tác kiểm tra, giám sát; thiếu trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo để BV xảy ra những khuyết điểm, vi phạm trong việc mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á. Về trách nhiệm cá nhân, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM cũng đã thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách đối với ông Võ Tuấn Trường - Bí thư Đảng ủy, Giám đốc BV quận Bình Tân.
Qua quá trình kiểm tra, rà soát, nhiều BV tại TPHCM bị xử lý bước đầu về các sai phạm trong mua sắm trang thiết bị y tế cũng như vi phạm Luật Đấu thầu, trong đó nhiều vụ để xảy ra hậu quả và thiệt hại nghiêm trọng đối với tài sản nhà nước, dẫn đến phải khởi tố, xử lý hình sự.
Trong vụ sai phạm tại BV Mắt TPHCM, bị can Nguyễn Minh Khải với vai trò Giám đốc BV đã có những lời nói, chỉ đạo, định hướng Tổ trưởng Tổ xét thầu của BV để loại hồ sơ đấu thầu trái phép của nhà thầu Codupha và để hậu thuẫn cho 2 nhà thầu là Công ty Tâm Hợp và Công ty Hào Tín “được duyệt”. Chỉ bằng động thái này, bị can này cùng các đồng phạm đã gây thiệt hại cho nhà nước và người bệnh số tiền hơn 14,2 tỷ đồng. Tương tự, tại BV TP Thủ Đức, nguyên Giám đốc BV này là ông Nguyễn Minh Quân (đã bị bắt giam) bị điều tra về hành vi “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Đáng chú ý, ông Quân đã chi hàng triệu USD để “chạy án”, do đó mới đây còn bị cơ quan CSĐT Bộ Công an điều tra trong một vụ án khác.
Theo kết luận, hành vi đưa tiền để “chạy án” của ông Quân đã phạm vào tội “đưa hối lộ”. Tuy nhiên, do cựu lãnh đạo BV Thủ Đức đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác nên được cơ quan điều tra miễn trách nhiệm hình sự. Dù vậy, ông Quân vẫn phải chịu trách nhiệm chính trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức.
Từ các kết luận của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM cũng chỉ ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, tổ chức thực hiện quy chế làm việc tại các BV, đồng thời là nguyên nhân chính dẫn đến buông lỏng, thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát để xảy ra nhiều sai phạm trong hoạt động đấu thầu vật tư, thiết bị y tế. Việc để xảy ra các vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu, dẫn đến thiệt hại cho quá trình quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại các BV, cần phải nghiêm túc chấn chỉnh.
