Dự án khu dân cư Lacasa ở phường Phủ Thuận, quận 7 được UBND TP Hồ Chí Minh chấp thuận cho Công ty CP Vạn Phát Hưng đầu tư xây dựng khu nhà ở từ năm 2010. Năm 2015 Hội đồng thẩm định giá đất thành phố đã họp để xác định giá đất đối với dự án này và tháng 2/2016, Sở Tài nguyên - Môi trường trình UBND thành phố phê duyệt giá đất tại dự án để chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính của dự án với tổng giá trị hơn 129,7 tỷ đồng, chưa bao gồm phần khấu trừ tiền đền bù giải phóng mặt bằng.
Nhiều dự án nhà ở bị phát hiện sai phạm qua thanh tra. Ảnh minh họa
Trong khi đó, công ty CP Vạn Phát Hưng đã chi tổng sổ tiền đền bù hơn 297 tỷ đồng cho 15 hộ gia đình và 1 doanh nghiệp. Từ cơ sở trên, tháng 7/2016, Cục Thuế thành phố đã ra thông báo nộp tiền sử dụng đất đối với Công ty CP Vạn Phát Hưng với tổng sổ tiền sử dụng đât phải nộp hơn 166 tỷ đồng, trong đó số tiền doanh nghiệp (DN) đã chi phí giải phóng mặt bằng được khấu trừ 102 tỷ đồng; sổ tiền DN phải thực nộp chỉ còn là 89,9 tỷ đồng, gồm cả 25,7 tỷ đồng tiền phạt chậm nộp.
Tuy nhiên, khi UBND thành phố đã “chốt” số tiền sử dụng đất của dự án, thì tháng 12/2015, UBND quận 7 còn ưu ái ra quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/500 đối với khu dân cư Lacasa. Trong đó điều chỉnh lại một số công năng sử dụng tại một số lô đất và tăng hệ số sử dụng đất lên cao hơn.
Thanh tra Chính phủ chỉ rõ: Trước thời điểm Hội đồng thẩm định giá đất thành phố, Sở Tài nguyên - Môi trường trình và UBND TP Hồ Chí Minh phê duyệt giá trị quyền sừ dụng đất, thì quy hoạch chi tiêt 1/500 đã được điều chỉnh. Thế nhưng UBND TP Hồ Chí Minh vẫn phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất trên cơ sở quy hoạch chi tiết 1/500 cũ, do đó làm giảm giá trị quyền sử dụng đất tại dự án.
Thanh tra Chính phủ cũng xác định, Công ty CP Vạn Phát Hưng tự thực hiện đền bù từ tháng 2/2001 đến trước ngày 1/7/2004, trước khi có văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư và có quyết định giao đất của UBND thành phố cho 2 trường hợp với diện tích 10.564m2, tổng giá trị đền bù là 6,338 tỷ đồng là vi phạm quy định của Luật Đất đai năm 1993 và Nghị định số 22/1998 của Chính phủ; không lập dự án trình cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư trước khi triển khai thực hiện dự án vi phạm quy định tại Nghị định số 71/2010 của Chính phủ.
Mặt khác, Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND thành phố không thực hiện việc đánh giá năng lực của nhà đầu tư là vi phạm quy định; quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 của UBND quận 7 thiếu 491 chỗ đỗ xe ôtô là vi phạm Quy chuẩn xây dựng.
Việc Sở Xây dựng cấp phép xây dựng 2 tầng hầm là không đúng với Quy hoạch được phê duyệt chỉ 1 tầng hầm; cấp phép xây dựng tầng hầm khối thương mại - dịch vụ - văn phòng có lưu trú - nhà trẻ trong khi khối nhà này chưa được UBND TP Hồ Chí Minh chấp thuận là vi phạm quy định của Luật Xây dựng 2014.
Công ty CP Vạn Phát Hưng khởi công dự án khi chưa được chấp thuận đầu tư, chưa được cấp phép xây dựng, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; tự ý thực hiện thi công công trình tầng hầm mở rộng liên kết giữa các khối chung cư khi không được UBND thành phố cho phép là vi phạm Luật Xây dựng 2014.
Đến thời điểm thanh tra, dự án đã và đang đầu tư xây dựng, một số hạng mục đã hoàn thành đưa vào sử dụng, do đó Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND thành phố kiếm tra, xử lý các vi phạm theo thẩm quyền. Trong đó cần rà soát việc xác định tiền sử dụng đất; tinh toán đê truy thu tiền sử dụng đất đối với dự án này.
Dự án khu đô thị Sài Gòn Bình An ở phường An Phú, TP Thủ Đức với tổng diện tích hơn 1,17 triệu m2 đất do Công ty CP Đầu tư và Phát triển Sài Gòn làm chủ đầu tư và DN này tự thực hiện việc giải phóng mặt bằng. Khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc, dự án đã và đang thực hiện đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật và nhà ở, do đó Thanh tra Chỉnh phủ đề nghị UBND thành phố xem xét, xử lý các tồn tại, vi phạm. Chỉ đạo, thực hiện xác định để thu tiền sử dụng đẩt và xử lý các vẩn đề còn tồn tại của dự án này.
Dự án khu dân cư Tân Tạo tại phương Tân Tạo A, quận Bình Tân, diện tích 59.236m2, trong đó có 54.804m2 đất nông nghiệp, đất nhà ở do các hộ dân quản lý, sử dụng còn lại 4.432m2 là kênh mương do Nhà nước quản lý cũng vậy. Sau khi Công ty CP Địa ốc Khang An mua lại của các hộ dân 54.808m2 đất, tháng 9/2009, UBND thành phố có quyết định cho công ty này được chuyển mục đích sử dụng toàn bộ diện tích đất trên để đầu tư xây dựng khu dân cư Tân Tạo.
Tháng 6/2011, UBND thành phố ra quyệ́t định về việc duyệt giá trị quyền sử dụng đất. Tổng số tiền chủ đầu tư đã nộp theo thông báo của cơ quan thuế chỉ ở mức hơn 46,9 tỷ đồng. Tại dự án này, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, UBND thành phố quyết định cho phép cho Công ty CP Địa ốc Khang An được chuyển mục đích sử dụng toàn bộ 59.236m2 đất để đầu tư xây dựng khu dân cư khi dự án không có trong kế hoạch sử dụng đất; cho chuyển đất nông nghiệp để xây dựng khu dân cư không có tên trong danh mục các dự án có nhu cầu sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm của thành phố được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là vi phạm quỵ định Luật Đất đai.
Cho phép dự án khu dân cư Tân Tạo được sử dụng đất “lâu dài”, nhưng khi được giao đất chủ đầu tư không đăng ký nhu cầu sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đầu tư năm 2005.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, việc UBND quận Bình Tân phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng của dự án này với chiều cao khu chung cư là 25 tầng, vượt hẳn 10 tầng so với quyết định trước đó là vi phạm quy định của Chính phủ về quy hoạch xây dựng.
Đến thời điếm thanh tra, dự án đã đầu tư xảy dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng, do đó Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND thành phố thực hiện rà soát để xử lý các đơn vị, cả nhân, doanh nghiệp liên quan đến các vi phạm nêu trên trong đó cần rà soát để tính và thu tiền sử dụng đất.
Dự án khu dân cư City Land ở số 168 Phan Văn Trị, quận Gò vấp do Công ty TNHH Đầu tư địa ốc thành phố làm chủ đầu tư. Kết quả thanh tra cho thấy, UBND thành phố ra quyết định giao đất cho Công ty TNHH Đầu tư địa ốc thành phố ngày 1/12/2011 là chưa phù hợp với quy định của Luật Đất đai 2003.
Tuy vậy, tháng 10/2008 cơ quan chủ quản khu đất này có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị chấp thuận chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất và được Bộ Tài chính đồng với một số yêu cầu kèm theo. Tháng 3/2014, UBND thành phố đã chấp thuận chủ trương xử lý không dành 20% diện tích đất xây dựng nhà ở đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án để xây dựng nhà ở xã hội.
Nhưng chủ đấu tư đã thực hiện nộp tiền sử dụng đất cho Bộ chủ quản của đơn vị được giao quản lý khu đất, trong đó có giá trị tiền sử dụng của 20% đất xây dựng nhà ở xã hội. Hiện dự án đã đầu tư xậy dựng hoàn thành và bán hết cho ngưòi sử dụng, do đó Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND thành phố tiếp tục rà soát, xử lý với các nội dung đã được phát hiện qua thanh tra.
Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra một loạt thiếu sót, vi phạm của chính quyền và các sở ngành liên quan. Tổng sổ tiền và nhà, đất qua đợt thanh tra đối với các khu công nghiệp; khu đô thị, khu dân cư và một số dự án có nguồn gốc từ đất công này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý số tài sản lên đến 2.054 tỷ đồng; hơn 6 triệu USD và 463.964 m2 đất.
Trong đó UBND thành phố chủ trì xem xét, xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất xử lý theo quy định của pháp luật đối với toàn bộ số tài sản trên. đặc biệt là phải xử lý khắc phục hậu quả, thu hồi triệt để về kinh tế, thu hồi các khoản thu không hợp pháp từ việc vi phạm pháp luật và xử lý nghiêm về trách nhiệm theo quy định liên quan đển các vi phạm trong việc quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng.
