Dự án ngăn triều gần 10.000 tỉ đồng vẫn chưa thể về đích.
Ì ạch 5 năm chưa xong
Dự án ngăn triều có tổng vốn đầu tư 9.926 tỉ đồng với mục tiêu kiểm soát ngập do triều cường, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu cho vùng diện tích 750km2 với khoảng 6,5 triệu dân, thuộc khu bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm thành phố, đồng thời chủ động trong điều tiết hạ thấp mực nước các kênh rạch nhằm cải thiện khả năng tiêu thoát nước đô thị, tạo cảnh quan môi trường khu vực.
Dự án tập trung xây dựng 6 cống kiểm soát triều lớn, gồm: Mương Chuối, Cây Khô, Phú Định, Bến Nghé, Tân Thuận, Phú Xuân và 7,8km đê kè ven sông Sài Gòn (từ sông Vàm Thuật đến sông Kinh), với các cống nhỏ khẩu độ dưới 10 mét. Địa điểm xây dựng thuộc các quận 1, 4, 7, 8 và các huyện Nhà Bè, Bình Chánh.
Đến tháng 4/2018, sau gần 2 năm triển khai với khoảng 75% khối lượng công trình được xây lắp thì Trung Nam Group (đơn vị thi công) bất ngờ dừng thi công. Theo lý giải của chủ đầu tư, nguyên nhân do Ngân hàng BIDV chi nhánh Nam Sài Gòn đã dừng giải ngân cho dự án, vì UBND TPHCM chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân để thực hiện cấp vốn.
Sau khi được UBND TP tháo gỡ cho việc giải ngân (tháng 2/2019) dự án được tái khởi động với thời gian dự kiến hoàn thành lùi sang tháng 6/2020. Nhưng tới tháng 11/2020, khi đã hoàn thành khoảng 90% khối lượng công việc, Trung Nam Group lại bất ngờ thông báo ngừng thi công do UBND TP chưa ký hợp đồng phụ lục thời gian hoàn thành.
Để tháo gỡ, và giải quyết cho dự án mang tính trọng điểm của TP, đầu năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị quyết 40, giao TPHCM chịu trách nhiệm trong quá trình hoàn thành Dự án ngăn triều đúng theo quy định; đồng thời thanh toán cho nhà đầu tư và rà soát, loại bỏ các chi phí bất hợp lý. Tuy nhiên, tới thời điểm này dự án vẫn “đứng hình”
Lãng phí lớn
Theo báo cáo của các sở, ban ngành thì Dự án giải quyết ngập do triều khu vực TPHCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 đã đạt khối lượng thi công hơn 90%.
Trong đó, tại các điểm nút thi công như cống kiểm soát triều Bến Nghé (quận 1) đạt 92%, cống Tân Thuận (quận 7) đạt 93%, cống Phú Xuân (huyện Nhà Bè) đạt 95%, cống Mương Chuối (huyện Nhà Bè) đạt 90% và cống Phú Định (quận 8) đạt 92%.
Tại 6 cống kiểm soát triều này đều đã hoàn tất việc lắp đặt cửa van, hệ thống xi lanh thủy lực, âu thuyền, buồng bơm. Riêng hạng mục kè mang cống, thảm đá lòng sông và khu nhà quản lý đang tạm dừng thi công.
Chính việc công trình chưa thể về đích nên tại đợt thủy triều vào đầu tháng 12 khi đỉnh triều lên mức cao nhất trong năm đã gây ngập nhiều khu vực trũng thấp, ảnh hưởng lớn đến việc đi lại, sinh hoạt của người dân.
Việc đổ hàng đống tiền để xây dựng hệ thống cống ngăn triều nhưng suốt 5 năm qua cứ khi nước thủy triều dâng là người dân lại phải chịu cảnh ngập lụt khiến họ vô cùng bức xúc.
Anh Trần Cảnh Đôn - nhà tại đường Trần Xuân Soạn, Quận 7 bức xúc nói: “Quá lãng phí và không thể chấp nhận cho 1 công trình gần 10.000 tỉ đồng mà tới giờ vẫn cứ năm im dù chỉ còn 10% khối lượng công việc nữa là có thể vận hành. Đọc báo, thông tin từ chủ đầu tư mà người dân chúng tôi thấy ngán ngẩm. Chúng tôi đã từng rất hy vọng vào việc sẽ không phải chịu cảnh ngập úng vào đầu năm 2020 nhưng đến nay mọi thứ vẫn chưa có gì thay đổi, khối bê tông trị giá gần 10.000 tỉ đồng vẫn nằm im ngay cửa sông không mang lại giá trị và hiệu quả sử dụng”.
Trả lời cho cử tri các quận 1, 4, 7, 8 tại các buổi tiếp xúc cử tri mới đây, đại diện Sở Xây dựng TPHCM cho biết: Dự án ngăn triều tạm ngưng thi công do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, việc thay đổi các chủ trương, chính sách liên quan đến hoạt động xây dựng đã làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện, như phải cập nhật, chờ hướng dẫn thực hiện đối với công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng…
Thừa nhận việc phải ngừng thi công trong thời gian dài sẽ kéo theo một số hệ lụy, như thiết bị, máy móc trên công trường bị hư hao; vấn đề an toàn cho tuyến giao thông thủy ở khu vực công trình khó được bảo đảm; chủ đầu tư nợ kéo dài, lãi vay phát sinh…
Do đó, đại diện Sở Xây dựng TP cho biết: Hiện, các cơ quan chức năng, đơn vị liên quan đang tập trung giải quyết các vướng mắc, kịp thời kiến nghị các cơ chế, chính sách để Dự án ngăn triều về đích như kế hoạch đề ra.
