Chiến lược nhằm chấm dứt tình trạng: Người dân ở các nước nghèo hơn tiếp tục gặp rủi ro, trong khi ở các nước giàu hơn với tỷ lệ tiêm chủng cao được hưởng sự bảo vệ lớn hơn nhiều.
WHO đã đặt mục tiêu tiêm chủng cho 10% dân số ở mọi quốc gia, nền kinh tế và vùng lãnh thổ vào cuối tháng 9 nhưng đến thời điểm đó, 56 quốc gia đã không thể thực hiện được, phần lớn trong số này là các quốc gia ở châu Phi và Trung Đông.
Chiến lược mới vạch ra kế hoạch nhằm đạt được mục tiêu của WHO là tiêm chủng cho 40% dân số của mọi quốc gia vào cuối năm nay và 70% vào giữa năm 2022.
Mục tiêu của WHO là tiêm chủng cho 40% dân số của mọi quốc gia vào cuối năm nay và 70% vào giữa năm 2022.
Cần có cam kết chính trị và hành động cao hơn để đạt được mục tiêu tiêm chủng COVID-19
TS Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc WHO cho biết: Khoa học đã cung cấp các công cụ mạnh mẽ, cứu mạng nhanh hơn bất kỳ đợt bùng phát dịch nào trong lịch sử, nhưng sự tập trung của những công cụ đó lại ở trong tay một số quốc gia và công ty đã dẫn đến một thảm họa toàn cầu: Những người giàu được bảo vệ trong khi người nghèo vẫn tiếp xúc với một loại virus chết người. Chúng ta vẫn có thể đạt được các mục tiêu cho năm nay và năm tới, nhưng cần có cam kết chính trị, hành động và hợp tác ở mức độ cao hơn những gì chúng ta đã thấy cho đến nay.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cũng cho biết: Cần có sự phối hợp để thoát khỏi đại dịch COVID-19 cho tất cả mọi người, ở mọi nơi. Nếu không có cách tiếp cận phối hợp, bình đẳng, việc giảm thiểu các trường hợp mắc bệnh ở bất kỳ quốc gia nào sẽ không được duy trì theo thời gian. Vì lợi ích của tất cả mọi người, chúng ta phải khẩn trương đưa tất cả các quốc gia đến mức độ bao phủ tiêm chủng cao.
Để đạt được các mục tiêu tiêm chủng toàn cầu, cần có cách tiếp cận tiêm chủng ba bước: Tất cả người lớn tuổi, nhân viên y tế và các nhóm nguy cơ cao ở mọi lứa tuổi được tiêm chủng trước; sau đó là nhóm tuổi trưởng thành và cuối cùng mở rộng tiêm chủng cho trẻ vị thành niên.
Để tiêm chủng cho 70% dân số toàn cầu cần ít nhất 11 tỷ liều vaccine. Tính đến cuối tháng 9, mới có hơn 6 tỷ liều đã được sử dụng trên toàn thế giới. Với việc sản xuất vaccine toàn cầu hiện đạt gần 1,5 tỷ liều mỗi tháng, có thể đạt được các mục tiêu tiêm chủng toàn cầu với điều kiện là có sự phân phối công bằng các liều vaccine này.
Một nguồn tài chính đáng kể đã được đầu tư để mua hầu hết các liều vaccine cần thiết cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp hơn thông qua COVAX, AVAT (Quỹ mua lại vaccine châu Phi) và các hợp đồng song phương. Tuy nhiên, vẫn cần phải đầu tư thêm để đảm bảo số liều vaccine còn lại cho các quốc gia này cũng như đầu tư để hỗ trợ việc cung cấp trong nước.
Với việc sản xuất vaccine hiện đạt gần 1,5 tỷ liều mỗi tháng, có thể đạt được các mục tiêu tiêm chủng toàn cầu.
Các bước hành động để đạt được mục tiêu tiêm chủng COVID-19
Chiến lược của WHO vạch ra các hành động ưu tiên cần thực hiện để đạt được mục tiêu tiêm chúng COVID-19. Theo đó:
Đối với tất cả các quốc gia:
- Cập nhật và thiết lập các mục tiêu, kế hoạch vaccine COVID-19 cho quốc gia; xác định các yêu cầu về liều lượng để hướng dẫn đầu tư sản xuất và phân phối lại vaccine và các nhu cầu về nguồn lực tài chính, chương trình để hướng dẫn lập kế hoạch nội bộ và hỗ trợ bên ngoài.
- Theo dõi nhu cầu và khả năng hấp thụ vaccine một cách cẩn thận để thích ứng nhanh chóng với các dịch vụ và đảm bảo nguồn cung cấp vaccine liên tục.
- Cam kết phân phối công bằng vaccine theo cách tiếp cận ba bước của WHO.
- Sửa đổi các chiến lược, chính sách và ưu tiên tiêm chủng quốc gia khi cần thiết để khai thác các bằng chứng mới nổi nhằm tối đa hóa tác động của các vaccine hiện có, sửa đổi và vaccine mới.
Các quốc gia có tỷ lệ bao phủ vaccine cao phải:
- Hoán đổi lịch trình phân phối vaccine với COVAX và AVAT để tăng cường độ bao phủ ở các quốc gia có nhu cầu.
- Thực hiện và đẩy nhanh các cam kết hiện có về chia sẻ liều lượng vaccine và tài trợ cho COVAX trong thời gian tới…
- Thiết lập các cam kết chia sẻ liều mới để tạo điều kiện tiến tới mục tiêu bao phủ 70% ở mọi quốc gia.
Các nước sản xuất vaccine phải:
- Cho phép lưu chuyển vaccine thành phẩm và nguyên liệu qua biên giới.
- Cho phép đa dạng hóa sản xuất vaccine, cả về mặt địa lý và công nghệ, bao gồm thông qua việc cấp phép không độc quyền, minh bạch và chia sẻ bí quyết để cho phép chuyển giao công nghệ và mở rộng quy mô sản xuất.
Các nhà sản xuất vaccine COVID-19 phải:
- Ưu tiên và hoàn thành các hợp đồng COVAX và AVAT như một vấn đề cấp bách.
- Cung cấp sự minh bạch đầy đủ về tổng thể sản xuất vaccine COVID-19 hàng tháng và lịch trình rõ ràng nguồn cung cấp hàng tháng cho COVAX, AVAT và các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, để cho phép lập kế hoạch phù hợp ở cấp quốc gia và toàn cầu và sử dụng tối ưu các nguồn cung cấp khan hiếm này.
- Tích cực tham gia và làm việc với các quốc gia có tỷ lệ bao phủ cao và đã ký hợp đồng với số lượng vaccine lớn để cho phép ưu tiên các hợp đồng COVAX và AVAT, bao gồm thông qua hoán đổi lịch trình phân phối và tạo điều kiện chia sẻ liều lượng sớm và nhanh chóng.
- Cam kết chia sẻ bí quyết nhanh hơn, tạo điều kiện chuyển giao công nghệ và cung cấp giấy phép tự nguyện không độc quyền minh bạch, để đảm bảo rằng nguồn cung cấp vaccine trong tương lai là đáng tin cậy, giá cả phải chăng, sẵn có và được triển khai cho mọi quốc gia với số lượng và thời gian đạt được khả năng tiếp cận công bằng.
Đảm bảo công bằng trong phân phối vaccine, giúp đạt được mục tiêu tiêm chủng đề ra.
Xã hội dân sự, các tổ chức cộng đồng và khu vực tư nhân phải:
- Vận động tại địa phương, quốc gia và quốc tế để tiếp cận công bằng với vaccine COVID-19, các xét nghiệm và phương pháp điều trị, kêu gọi và giám sát đặc biệt các hành động cụ thể cần thiết của các nhà sản xuất, chính phủ và các tổ chức đa phương.
- Huy động và trao quyền cho cộng đồng, bao gồm cả thông qua mạng xã hội và mạng cộng đồng, để tạo ra nhu cầu vaccine mạnh mẽ và giải quyết thông tin sai lệch và nhận thức sai lầm góp phần gây ra sự chần chừ về vaccine.
- Hỗ trợ việc cung cấp các chương trình và dịch vụ tiêm chủng trong nước.
Các ngân hàng, tổ chức phát triển đa phương toàn cầu và khu vực phải:
- Tạo điều kiện cho các quốc gia tiếp cận nhanh hơn với nguồn vốn và hỗ trợ bên ngoài cần thiết cho việc cung cấp vaccine trong nước, ưu tiên các cơ sở có thu nhập thấp và đặc biệt là nhắm mục tiêu hỗ trợ về kỹ thuật, hậu cần và nguồn nhân lực cần thiết.
- Tham gia đầy đủ với COVAX / ACT-Accelerator và AVAT, với các hoạt động tích hợp và chia sẻ thông tin theo thời gian thực để thực sự hỗ trợ truy cập công bằng.
- Hỗ trợ các cơ chế mua sắm và phân bổ quốc tế để cho phép tất cả các quốc gia đạt được mục tiêu vaccine COVID-19 một cách công bằng, hiệu quả và nhanh chóng.
- Hỗ trợ các kế hoạch phân phối vaccine và một chiến dịch để truyền tải tầm quan trọng cứu sống của việc tiêm chủng COVID-19 đã được phê duyệt.
Về phần mình, WHO với các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Thương mại Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, CDC Châu Phi, AVAT và các đối tác chính khác để theo dõi tiến độ, xác định những thay đổi cần thiết để giải quyết các nút thắt, điều phối thông tin và ưu tiên các hành động; tiếp tục đồng lãnh đạo và quản lý Trụ cột COVAX của ACT-Accelerator; hỗ trợ việc phân bổ công bằng các vaccine sẵn có, đặc biệt cho các nước có thu nhập thấp, thu nhập trung bình thấp và tụt hậu; trực tiếp hỗ trợ các quốc gia phát triển và duy trì các chương trình cung cấp vaccine COVID-19 nhanh chóng, hiệu quả, chất lượng cao có thể đạt được các mục tiêu toàn cầu...
